Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xiij. Capittel.

Ioahas de Coninc Israels volgt de sonde Ierobeams, vers 1, etc. wort verdruckt van Hazaël, 3. geholpen door sijn gebedt, 4. sterft, ende sijn sone Ioas regeert, die sijnen vader gelijck is in afgoderye, 9. hy sterft: Elisa wort kranck, propheteert tegen de Syriers, sterft, 14. De Moabiten vallen in het lant, 20. Een doot man geworpen zijnde in ’t graf van Elisa, wort levendich, 21. Ioas nam de steden weder in, die de Syriers sijnen vader afgenomen hadden, 22.

1

IN het drie en twintichste jaer van Ioas de sone van Ahazia de Coninck van Iuda, wert ¹ Ioahaz de sone van Iehu Coninck over Israël te Samaria, ² [ende regeerde] ³ seventien jaer.

1 Hebr. Iehoachaz.

2 Dit woort is hier ingevoecht, gelijck oock ond. vers 10. uyt 2.Reg. 3.1. ende 8.17, 26. ende 12.1. Siet oock 1.Reg. 15. op vers 33.

3 Waer van de twee laetste hem met sijnen sone gemeyn zijn. Siet ond. vers 10, ende 22.

2

Ende hy dede dat quaet was inde oogen des HEEREN: want hy wandelde ⁴ na de sonden Ierobeams des soons Nebats, die Israël sondigen dede; hy en weeck ⁵ daer van niet af.

4 Verst. voornemelick de afgoderye van hem ingestelt, die de Israeliten nae sijn bevel, ende exempel met de gulden Calveren bedreven. siet 1.Reg. 12.26, etc. ende bov. 10.29. Alsoo ond. versen 6, 11.

5 Ofte, van geene der selver: Te weten, sonden.

3

Daerom ontstack des HEEREN toorn tegen Israël: ende hy ⁶ gafse inde hant Hazaëls des Conincks van Syrien, ende inde hant Benhadads des soons Hazaëls, ⁷ alle die dagen.

6 T.w. de Israeliten: die Godt alsoo overgaf in’t gewelt der Syriers, datse van de selve verslagen, ende verdruckt wierden, met verlies van een deel hares lants.

7 T.w. van Ioahaz de Coninck Israels; namelick, soo lange als hy alleen regeerde: Alsoo oock ond. vers 22.

4

Doch Ioahaz badt des HEEREN aengesichte eernstelick aen: ende de HEERE verhoorde hem; want ⁸ hy sach de verdruckinge Israëls, dat de Coninck van Syrien haer verdruckte.

8 Dit is menschelicker wijse van Godt gesproken, ende beteeckent sijne vaderlicke sorge, ende weldadicheyt over de gene die verdruckt zijn, ende met bekeeringe des herten haren toevlucht tot hem nemen. Siet Genes. 31. op vers 42.

5

(So gaf de HEERE Israël eenen ⁹ Verlosser, dat sy van onder ¹⁰ de hant der Syriers uytquamen: ende de kinderen Israëls woonden ¹¹ in hare tenten, ¹² als te vooren.

9 N. Ioas den sone van Ioahaz. Siet ond. vers 25.

10 D. gebiedt. siet Gen. 16. op vers 6. ende Num. 31. op vers 49.

11 D. in hare huysen, ende wooningen. De heylige Schrifture hout dese maniere van spreken, iende op de wijse van doen der Patriarchen ende der Israeliten, inde woestijne, daer sy in tenten woonden. Siet Deut. 16. op vers 7.

12 Hebr. gelijck gisteren, ende eergisteren.

6

Nochtans en weken sy niet af vande sonden des huyses Ierobeams, die Israël sondigen dede; [maer] ¹³ hy wandelde ¹⁴ daer in: ende ¹⁵ het bosch bleef oock staen te Samaria.)

13 N. Ioahaz.

14 Ofte, in elck eene der selver: T.w. sonden. Vergel. bov. vers 2.

15 Verstaet het afgodische bosch, dat Achab hadde laten planten, 1.Reg. 16.33. Van de afgodische bosschen, siet Deut. 7. op vers 5.

7

Want hy en hadde Ioahaz geen volck laten overblijven dan vijftich ruyteren, ende tien wagenen, ende tien duysent voetvolcks: Want de Coninck van Syrien haddese omgebracht, ende haddese dorschende gemaeckt ¹⁶ als stof.

16 D. haddese door vele nederlagen verdruckt, ende als onder de voeten getreden, gelijck de Ossen in die landen dorsschende met hare voeten de aren vertraden.

8

Het overige nu der geschiedenissen van Ioahaz, ende al wat hy gedaen heeft, ende sijne macht, zijn die niet geschreven in het boeck der Chroniken der Coningen Israëls?

9

Ende Ioahaz ontsliep met sijne vaderen, ende sy begroeven hem te Samaria: ende Ioas sijn sone regeerde in sijne plaetse.

10

In ¹⁷ het seven-en-dertichste jaer van Ioas de Coninck van Iuda, wert Ioas de soon van Ioahaz Coninck over Israël te Samaria, [ende regeerde] sestien jaer.

17 ’Twelcke was ontrent het vijfthiende jaer der regeringe Ioahaz. Vergel. bov. d’aenteeck. op vers 1.

11

Ende hy dede dat quaet was inde oogen des HEEREN: hy en weeck niet af van alle ¹⁸ de sonden Ierobeams des soons Nebats, die Israël sondigen dede, [maer] hy wandelde ¹⁹ daer in.

18 Siet boven op vers 2.

19 Ofte, in elck eene der selver.

12

Het overige nu der geschiedenissen van Ioas, ende al wat hy gedaen heeft, ende sijne macht, daermede hy gestreden heeft tegen Amazia, den Coninck van Iuda; zijn die niet geschreven in het boeck der Chroniken der Coningen Israëls?

13

Ende Ioas ontsliep met sijne vaderen, ende Ierobeam ²⁰ sat op sijnen throon: Ende Ioas wert begraven te Samaria by de Coningen Israëls.

20 D. wert Coninck. siet 1.Reg. 1. op vers 13.

14

Elisa nu was kranck geweest van sijne kranckheyt, vande welcke hy sterf: ende Ioas de Coninck Israëls was tot hem afgekomen, ende hadde geweent over sijn aengesichte, ende geseyt; ^{21 a} Mijn Vader, mijn Vader, ²² Wagen Israëls, ende sijne Ruyteren.

21 Soo noemt hy hem uyt liefde, ende eerbiedinge.

a 2.Reg. 2.12.

22 Siet bov. cap. 2. de aenteeck. op vers 12.

15

Ende Elisa seyde tot hem; Neemt eene boge, ende pijlen: ende hy nam tot sich eenen boge, ende pijlen.

16

Ende hy seyde tot den Coninck Israëls; ²³ Legt uwe hant aen den boge: ende hy leyde sijne hant [daer aen]: ende ²⁴ Elisa leyde sijne handen op des Conincks handen.

23 Hebr. doet uwe hant rijden op den boge. Dit was den Coninck Ioas tot een teecken, dat hy oorloge soude moeten aennemen.

24 T.w. om den Coninck te beduyden, dat Godt met hem strijden soude; ende dat ons doen van Godt moet komen, soudet goet zijn, ende van hem gesegent zijn, soudet wel gelucken.

17

Ende hy seyde; Doet de venster op ²⁵ tegen ’t Oosten: ende hy dedese op: Doe seyde Elisa; Schiet: ende hy schoot: ende hy seyde; ²⁶ ’T is een pijl der verlossinge des HEEREN, ende een pijl der verlossinge tegen de Syriers; want ghy sult de Syriers slaen ^b in ²⁷ Aphek tot verdoens toe.

25 Het welcke was nae Syrien.

26 D. dese pijl zy een teecken om u te versekeren, dat Godt u sal victorie over uwe vyanden geven, ende u volck van sijn gewelt bevrijden.

b 1.Reg. 20.30.

27 Siet van dese stadt 1.Sam. 4.1. ende 29.1. ende 1.Reg. 20.26. Andere nemen dit woort niet voor een eygen name: maer setten het over, sterckelick, geweldichlick.

18

Daerna seyde hy; Neemt de pijlen: ende hy namse: Doe seyde hy tot den Coninck Israëls; ²⁸ Slaet tegen de aerde: ende hy sloech driemael; daer na stont hy stille.

28 Godt heeft Ioas hier mede beteeckent, dat hy de Syriers soude slaen, ende overwinnen, mits dat hy oock sijnen schuldigen plicht daer toe brengen soude. Dat hy nu maer driemael en sloech, gaf eenige nalaticheyt, ende faute te kennen, die hy in ’t uytvoeren van dese straffe over de Syriers, begaen soude; so dat hy de selve oock maer driemael heeft geslagen. Siet ond. vers 25.

19

Doe wert de man Godts seer toor-

[fol. 177v]

nich op hem, ende seyde; Ghy soudt vijf ofte sesmael geslagen hebben; dan soudt ghy de Syriers tot verdoens toe geslagen hebben: doch nu sult ghy de Syriers dryemael slaen.

20

Daerna sterf Elisa, ende sy begroeven hem: ²⁹ De benden nu der Moabiten quamen in het lant met het ingaen des jaers.

29 D. eenige rotten, ofte hoopen van roovende, ende stroopende krijchslieden. Siet bov. 5. op vers 2.

21

Ende het geschiedde, als sy eenen man begroeven, datse, siet, eene bende sagen; so wierpense den man in het graf van Elisa: ende doe de man daer in quam, ende het gebeente van Elisa aenroerde, wert hy levendich, ende rees op sijne voeten.

22

Hazaël nu de Coninck van Syrien verdruckte Israël, ³⁰ alle de dagen van Ioahaz.

30 D. soo lange hy regeerde; welverstaende alleen, ende eer hy sijnen sone Ioas tot de regeringe mede toegelaten hadde. want van dien tijt af begon Godt door Ioas sijn volck te verlossen.

23

Doch de HEERE was hen genadich, ende ontfermde sich harer, ende wendde sich tot hen, ³¹ om sijns verbonts wille met Abraham, Isaac, ende Iacob: ende hy en wildese niet verderven, ende en heeftse niet verworpen van sijn aengesichte, tot nu toe.

31 In het welcke Godt belooft hadde, niet alleene haren, maer oock hares zaets Godt te willen zijn, Genes. 17.7.

24

Ende Hazaël de Coninck van Syrien sterf: ende sijn soon Benhadad wert Coninck in sijne plaetse.

25

Ioas nu de soon van Ioahaz ³² nam de steden weder in, uyt de hant van Benhadad, den soon Hazaëls, die hy uyt de hant van Ioahaz sijn vader met krijch genomen hadde: Ioas sloech hem driemael, ende brachte de steden Israëls ³³ weder.

32 Hebr. Keerde weder, ende nam in. siet Num. 11. op vers 4.

33 T.w. aen het Coninckrijcke Israels. De volle maniere van spreken is ond. 14. versen 22, 28.