| |
| |
| |
De Israeliten versoecken van Rehabeam verlichtinge vande opgeleyde lasten, vers 1, etc. daerover beraedt hy hem eerst met de oude, 5. daer na met de jonge, welcker raet hy volgt, 8. uyt welcke oorsake tien Stammen van hem afvallen, 16. Hy soecktse weder aen hem te brengen, maer te vergeefs, 18. Ia Godt verbiedt hem sulcx, 22. Ierobeam Coninck van Israel, versekert sijn rijcke door bouwinge eeniger sterckten, 25. ende door instellinge van eenen nieuwen godes-dienst, 26.
| |
1
ENde Rehabeam Ga naar margenoota tooch nae Ga naar margenoot1 Sichem: want het gantsche Israël was tot Sichem gekomen, om hem Coninck te maken.
| |
2
Het geschiedde nu als Ierobeam de soon Nebats, [dit] hoorde, Ga naar margenootb daer hy noch in Egypten was, Ga naar margenoot2 (want hy was van het aengesichte des Conincks Salomons gevloden: ende Ierobeam Ga naar margenoot3 woonde in Egypten.)
| |
3
Dat sy henen sonden, ende lieten hem roepen; ende Ierobeam ende de gantsche Gemeynte Israëls quamen; ende spraken tot Rehabeam, seggende;
| |
4
Ga naar margenootc Uwe vader heeft ons Ga naar margenoot4 jock Ga naar margenoot5 hart gemaeckt: ghy dan nu Ga naar margenoot6 maeckt uwes Ga naar margenoot7 vaders harden dienst, ende sijn swaer jock, dat hy Ga naar margenoot8 ons opgelecht heeft, lichter, ende wy sullen Ga naar margenoot9 u dienen.
| |
5
Ende hy seyde tot hen: Gaet henen tot aen den derden dach, komt dan weder tot my: ende het volck ginck henen.
| |
6
Ende de Coninck Rehabeam hieldt raet met de Ga naar margenoot10 Outste, die Ga naar margenoot11 gestaen hadden voor het aengesichte sijnes vaders Salomo, als hy leefde, seggende: Hoe radet ghy-lieden datmen desen volcke antwoorden sal?
| |
7
Ende sy spraken tot hem, seggende, Indien ghy heden deses volcks Ga naar margenoot12 knecht wesen sult, ende hen dienen, ende hen antwoorden, ende tot hen Ga naar margenoot13 goede woorden spreken sult: so sullen sy t’allen dagen uwe Ga naar margenoot14 knechten zijn.
| |
8
Maer hy verliet den raet der Outsten, dien sy hem geraden hadden: ende hy hielt raet met de Ga naar margenoot15 jongelingen, die met hem Ga naar margenoot16 opgewassen waren, Ga naar margenoot17 die voor sijn aengesicht stonden.
| |
9
Ende hy seyde tot hen: Wat radet ghy lieden, dat wy desen volcke antwoorden sullen; die tot my gesproken hebben, seggende, Maeckt het jock, dat uw’ vader ons opgelegt heeft, lichter.
| |
10
Ende de jongelingen, die met hem opgewassen waren, spraken tot hem, seggende; Alsoo sult ghy seggen tot dat volck, die tot u gesproken hebben, seggende; Uwe vader heeft ons jock swaer gemaeckt, maer maeckt ghy ’t over ons lichter: alsoo sult ghy tot hen spreken; Ga naar margenoot18 Mijn kleynste [vinger] sal dicker zijn dan mijns vaders lendenen.
| |
11
Indien nu mijn vader een swaer jock op u heeft doen laden; so sal ick boven u jock noch daer toe doen: mijn vader heeft u met geesselen gekastijdt, maer ick sal u met Ga naar margenoot19 Scorpioenen kastijden.
| |
12
So quam Ierobeam, ende het gantsche volck tot Rehabeam op den derden dach, gelijck als de Coninck gesproken hadde, seggende; Comet weder tot my op den derden dach.
| |
13
Ende de Coninck antwoordde den volcke hardelick: want hy verliet Ga naar margenoot20 den raet der Outsten, diense hem geraden hadden.
| |
14
Ende hy sprack tot hen nae den Ga naar margenoot21 raet der jongelingen, seggende; Mijn Vader heeft u jock swaer gemaeckt, maer ick sal boven u jock noch daer toe doen: mijn vader heeft u met geesselen gekastijt, maer ick sal u met Scorpioenen kastijden.
| |
15
Also en hoorde de Coninck nae het volck niet: want dese Ga naar margenoot22 omwendinge was van den HEERE, op dat hy sijn woort bevestichde, het welcke de HEERE door den Ga naar margenoot23 dienst van Ahia dë Siloniter Ga naar margenootd gesproken hadde tot Ierobeam, den sone Nebats.
| |
16
Doe gantsch Israël sach, dat de Coninck nae hen niet en hoorde, so gaf het volck den Coninck weder antwoorde, seggende, Ga naar margenoot24 Ga naar margenoote Wat deel hebben wy aen David? ja geene erve en [hebben wy] aen den sone van Isai; nae Ga naar margenoot25 uwe tenten ô Israël; Ga naar margenoot26 voorsiet nu u huys, ô Ga naar margenoot27 David: so ginck Israel nae sijne tenten.
| |
17
Doch aengaende Ga naar margenoot28 de kinderen Israëls, die in de steden Iuda woonden; over die regeerde Rehabeam oock.
| |
18
Doe sondt de Coninck Rehabeam Ga naar margenootf Ga naar margenoot29 Adoram, die over de schattinge was, ende het gantsche Israël steenichde hem met steenen dat hy sterf: maer de Coninck Rehabeam Ga naar margenoot30 verkloeckte sich om op eenen wagen te klimmen, dat hy nae Ierusalem vluchtede.
| |
19
Ga naar margenootg Also Ga naar margenoot31 vielen de Israëliten van den huyse Davids af, tot op desen dach.
| |
| |
| |
20
Ende het geschiedde, als gantsch Israël hoorde dat Ierobeam weder gekomen was, datse henen sonden, ende hem in de Ga naar margenoot32 vergaderinge riepen, ende hem over gantsch Israël Coninck maeckten: Ga naar margenoot33 niemant en volgde het huys Davids dan de stam Ga naar margenoot34 Iuda alleen.
| |
21
Doe Ga naar margenooth nu Rehabeam te Ierusalem weder gekomen was, vergaderde hy het gantsche huys van Iuda, ende den Ga naar margenoot35 stam Benjamins, hondert ende tachtentich duysent uytgelesene, Ga naar margenoot36 geoeffent ter oorloge: om tegen het Ga naar margenoot37 huys Israëls te strijden, op dat hy het Coninckrijcke weder aen Ga naar margenoot38 Rehabeam den sone Salomons brachte.
| |
22
Ga naar margenooti Doch het woort Godts geschiedde tot Ga naar margenoot39 Semaja den man Godts, seggende:
| |
23
Segt tot Rehabeam den sone Salomons, den Coninck van Iuda, ende tot het gantsche huys van Iuda, ende Benjamin; ende het overige des Ga naar margenoot40 volcx, seggende:
| |
24
Soo seyt de HEERE, Ghy en sult niet optrecken, nochte strijden tegens uwe broederen de kinderen Israëls; een yeder keere weder tot sijn huys, want Ga naar margenoot41 dese sake is van my geschiet: ende sy hoorden het woort des HEEREN, ende keerden weder, om wech te trecken nae ’t woort des HEEREN.
| |
25
Ierobeam nu bouwde Ga naar margenoot42 Sichem op het geberchte Ephraims, ende woonde daer in, ende tooch van daer uyt, ende bouwde Ga naar margenootk Ga naar margenoot43 Penuel.
| |
26
Ende Ierobeam Ga naar margenoot44 seyde in sijn herte: Nu sal het Coninckrijcke weder tot het huys Davids keeren.
| |
27
So dit volck opgaen sal om offerhanden te doen in het Huys des HEEREN te Ierusalem, so sal het herte deses volcks tot haren heere, tot Rehabeam den Coninck van Iuda wederkeeren: ja sy sullen my dooden, ende tot Rehabeam den Coninck van Iuda wederkeeren.
| |
28
Daerom hielt de Coninck eenen raet, ende Ga naar margenootl maeckte twee gouden Calveren: ende hy seyde tot hen, Het is ulieden Ga naar margenoot45 te veel om op te gaen nae Ierusalem, Ga naar margenootm Siet Ga naar margenoot46 uwe Goden, ô Israël, die u uyt Egyptenlant opgebracht hebben.
| |
29
Ende hy settede het eene te Ga naar margenoot47 Bethel, ende het andere stelde hy te Dan.
| |
30
Ende dese sake Ga naar margenoot48 wert tot sonde: want het volck ginck henen Ga naar margenoot49 voor het eene tot Dan toe.
| |
31
Hy maeckte oock een Ga naar margenoot50 huys der hoochten: Ga naar margenootn ende maeckte Priesteren van den Ga naar margenoot51 geringsten des volcks, die niet en waren uyt den Ga naar margenoot52 sonen Levi.
| |
32
Ende Ierobeam maeckte Ga naar margenoot53 een Feest in de achtste maent, op den vijftienden dach der maent, gelijck het Feest, dat in Iuda was, ende Ga naar margenoot54 offerde op den altaer; van gelijcken dede hy te Bethel, offerende den Calveren, die hy gemaeckt hadde: hy stelde oock te Bethel Priesteren der hoochten, die hy gemaeckt hadde.
| |
33
Ende hy offerde op den altaer dien hy te Bethel gemaeckt hadde, op den vijftienden dach der achster maent, der maent, de welcke hy Ga naar margenoot55 uyt sijn herte verdacht hadde: So maeckte hy den kinderen Israëls een Feest, ende Ga naar margenoot56 offerde op dien altaer Ga naar margenoot57 roockende.
|
-
margenoot1
- De naem eener stadt gelegen in Ephraim, van de welcke siet breeder Gen. 12. op vers 6. In dese stadt, als in ’t midden des lants, was de vergaderinge gelegt, in de welcke men van de huldinge des nieuwen Conincks, ende van de saken des rijcks handelen soude.
-
margenoot3
- T.w. wachtende bequame gelegentheyt, om tot het Coninckrijcke, hem van Godt door den Prophete Ahia toegeseyt, bov. 11.31. te geraken.
-
margenoot4
- D. de dienstbaerheyt, ende den last der schattinge, die hen Salomo opgelecht hadde. Siet bov. 4.7. ende 5.13. alsoo is het woort Iock gebruyckt in ’t volgende. item gen. 27.40. ende Levit. 26.13.
-
margenoot5
- Hoe wel Salomo de goederen sijns volcx belast hadde met schattingen, tot onderhoudinge van sijnen staet, ende hof-gesin, bov. 4.7, 22. nochtans en hadden sy geene oorsake, om dus te klagen, dewijle sy onder sijne regeringe duerende 40 jaren lanck 2.Chron. 9.30. neffens de ware religie groote vrede, ende rijckdom genoten hadden, bov. 4.24, 25, ende 10.7.
-
margenoot6
- Ofte, mindert van den harden dienst uwes vaders, etc.
-
margenoot7
- D. die u vader ons opgeleyt heeft, alsoo, de last des Conincks, Hos. 8.10. dat is, die de Coninck oplecht.
-
margenoot8
- hebr. op ons gegeven heeft. alsoo, vers 9.
-
margenoot9
- D. uwe ondersaten zijn, ende u voor onsen Coninck aennemen, erkennen, ende u gehoorsamen. Dit heet ond. vers 7. knechten zijn.
-
margenoot10
- D. met de Raeds-heeren des rijcks. Siet Genes. 50. op vers 7.
-
margenoot11
- D. die hem met raet gedient hadden, vergel. onder vers 8. ende siet Deut. 1. op vers 38. ende bov. 1. op vers 2.
-
margenoot12
- D. haer in volgen sult, hen toestaende ’t gene sy met beleeftheyt aen u versoecken. Vergel. hier mede 2.Chron. 10.7.
-
margenoot13
- D. aengename, vriendelicke, ende troostelicke redenen, siet bov. 1. op vers 42.
-
margenoot15
- Siet van’t Hebr. woort Genes. 44. op vers 20.
-
margenoot17
- D. die in sijnen dienst waren, als boven vers 6.
-
margenoot18
- Ofte, mijn cleynste [lidt] etc. Een gemeyn spreeckwoort, waer door te kennen gegeven wort, dat hy meerder gewelt soude gebruycken om sijn volck te verdrucken, als sijn vader gedaen hadde.
-
margenoot19
- Met geesselen de welcke scherpe haken aen hebben, om te steken, ende te doorwonden, gelijck de Scorpioenen doen. andere verstaen geesselen van Egelentier, ofte andere doornen gemaect: waer by de dienstbaerheyt vergeleken wort, daer mede de Coninck geraden wort sijn volck te dreygen.
-
margenoot22
- Ofte, omganck, om-keeringe: Item, oorsake. De sin is hier, dat dese geschiedenisse, ofte handel, waer door de staet des lants dus ommekeerde, ende omgewendt wert, geschiede nae het beleydt der voorsichticheyt Godts, op dat hy sijne straffe, die hy Salomo om sijn afwijckinge gedreygt hadde, uytvoeren soude, sonder nochtans dat Godt van der menschen doen eenige besmettinge heeft gekregen. Vergel. ond. vers 24. item Gen. 45.5, 7, 8. ende 50.20. Exo. 9.16. 2.Sam. 12.12. 2.Chron. 25.20.
-
margenoot24
- Vergel. 2.Sam. 20.1. De sin is: datse met het Coninckrijcke Davids niet en wilden te doen hebben, om datse na haer gevoelen, geen voordeel te verwachten en hadden. Sy spreken vragender wijse, om te stercker te loochenen. siet Gen. 18. op vers 17.
-
margenoot25
- D. een yeder keere weder nae sijn huys, ende nae de sijne.
-
margenoot26
- D. dat hy sorge voor hem selven drage, ende niet voor ons, maer ons met vrede late.
-
margenoot27
- Sy verstaen de nakomelingen Davids, ende die hem toe-gedaen waren: maer hebben hem genaemt uyt verachtinge, den soon van Isai,
-
margenoot28
- Verst. by desen, den stam Simeon die voor een deel onder den stam Iuda vermengt was, de Leviten, ende een deel van den stam Benjamin, die Noortwaert aen den stam Iuda gelegen was. siet bov. c. 11. op vers 32. ende vergl. ond. vers 23.
-
margenoot29
- Dese is, die oock (nae eeniger gevoelen) Adoniram genaemt wert bov. 4.6. ende 5.14. van den welcken daer geseyt wort, dat hy over des Conincx schattinge was, gelijck oock hier van desen: welck ampt, de gene die het bedienen, pleecht by den volcke hatelick te maken; so dattet onvoorsichticheyt was, sulck eenen te senden om de Israeliten tot vrede te brengen.
-
margenoot30
- Te weten, sich haestende om het perijckel te ontkomen.
-
margenoot31
- And. also waren de Israëliten wederspannich, ofte, rebel, ofte trouweloos tegens het huys Davids. Soo wort het oorspronckelick woort in gelijcken handel gebruyckt. 2.Reg. 1.1. ende 3.7. ende 8.22.
-
margenoot32
- T.w. die de Overste der stammen Israels geleyt hadden, om te raetslagen wat hen in dese verdeelinge der stammen, ende gelegentheyt hares lants te doene stont. Vergel. bov. de aenteeck. op vers 1.
-
margenoot33
- Hebr. niemant en was achter het huys Davids.
-
margenoot35
- D. een deel der selver stamme, want Bethel, ende andere steden waren met Ierobeam.
-
margenoot36
- Hebr. doende krijch, ofte oorloge, D. bequaem om ter oorloge gebruyckt te worden, ofte wel bedreven in ’t stuck van de oorloge, ofte hanterende de oorloge. Alsoo 2.Chron. 11.1. ende 26.13.
-
margenoot37
- D. de 10 stammen, die van Rehabeam ende het huys Iuda af-geweken waren, boven vers 16. ende 2.Chronic. 10. vers 16.
-
margenoot38
- D. aen hem selven. Siet bov. 2. op vers 19.
-
margenoot39
- Siet van dese propheet oock 2.Chron. 12.5, 15. ende is te onderscheyden van twee valsche Propheten deses naems: de een was de soon van Delaja, Nehem. 6.10. de ander toegenaemt de Nehelamiter, Ier. 29.31.
-
margenoot40
- T.w. Israels, dat in Iuda, ende Benjamin was. 2.Chron. 11.3.
-
margenoot42
- D. hy stercktese, ende maecktese vast. Siet van dese stadt bov. op vers 1.
-
margenoot43
- Eene stadt gelegen over de Iordane in de stamme Gads, Siet Gen.32.30.
-
margenoot44
- D. dachte, ende oordeelde, alsoo Psal. 14.2. ende 36.2. In sijn herte seggen, is oock wat by sich selven voornemen, ende besluyten, Psal. 74. vers 8.
-
margenoot45
- D. het soude u te moeyelik, ende te kostelick vallen, and. Het zy u genoech, dat ghy tot noch toe nae Ierusalem getrocken zijt, om aldaer uwe offerhanden te brengen. ’T en is voortaen niet noodich, vindende de gelegentheyt daer toe in u eygen lant. Vergel. dese maniere van spreken met Num. 16.2, 3.
-
margenoot46
- Hy wiste wel dat dese gouden kalveren geene Goden en waren, ende dat de Israeliten dat oock wel verstaen souden: maer hy wilde, dat sy den waren Godt door dese beelden souden eeren, ende dienen, tegen het uytgedruckte gebodt des Heeren, Exod. 20.4, 5. Deuter. 4.14, 15, 16, 17, etc. Siet dergelijcke misdaet Exod. 32.4.
-
margenoot47
- D. aen beyde de uyterste palen sijnes Coninckrijcks: want Bethel was in de Zuydt-pale gelegen, ende Dan in de Noordt-pale.
-
margenoot48
- T.w. der afgoderye, die met uytneminge, sonde genoemt wort, om datse regelrecht gecant wort tegen de Maiesteyt Godts. Hierom wort dickwijls van Ierobeam geseyt, dat hy Israel sondigen maeckte. 1.Reg. 16.19, etc. Siet oock 2.Reg. 21. op vers 16.
-
margenoot49
- T.w. om dat aen te bidden, ende offerhande te doen. ende ’t schijnt hier uyt, dat het eene Calf eerst te Dan, ende ’t ander daer na te Bethel is op-gerecht geweest. alsoo het blijckt uyt het volgende 32 vers.
-
margenoot50
- D. eenen Tempel op eene verhevene plaetse; alwaer Altaren opgericht waren, om afgoderye daer op te bedrijven.
-
margenootn
- 2.Chron. 11.15. Num. 3.10. 1.Reg. 13.33. 2.Reg. 17.32.
-
margenoot51
- Hebr. uyt de eynden, ofte uyterste deelen des volckx. Dat is, van de slechtste, ende verachtste des volcx, ende niet van de aensienelicke. ofte verstaet dit van beyden soorten des volcx: T.w. de hooge, ende de leege. Vergel. dese maniere van spreken met Genes. 47.2. ende siet de aenteeck. daer op.
-
margenoot52
- Uyt de welcke, ende namentlick uyt het geslachte Aarons, de Priesteren nae Godes instellinge verkoren moesten worden.
-
margenoot53
- N. een Loof-hutten-feest, om het gene dat in Iuda soo genaemt wert, nae te botsen: doch heeft dit Feest verordent in de achste maent, dat is, in October: daer nochtans het Loof-hutten-feest nae Godts ordinantie gehouden moeste worden op de sevende maent, dat is, in September, gelijck het in Iuda gehouden wiert, Lev. 23.24.
-
margenoot54
- N. hy selve. Verg. c. 13. versen 1, ende 4. Het welcke hem ongeoorloft was, dewijle dit het ampt was den Priesteren, alleene van Godt opgeleyt. Exo. 30.7, etc. ende 2.Chron. 26.18.
-
margenoot55
- D. nae sijn eygen goetduncken, hem aennemende de autoriteyt, om sulcken Godes-dienst in te stellen, gelijck ’t hem beliefde, tegen ’t uytgedruckte bevel des Heeren. Num. 15.39.
-
margenoot56
- N. Ieroboam, vergel. het eerste des volgenden cap. And. Ende klam op dien altaer om te roocken.
-
margenoot57
- D. het gene hy offerde, was reuck-werck: ofte, hy offerde, ende roockte t’samen.
|