Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iiij. Capittel.

De Israëliten worden van de Philistijnen geslagen, vers 1, etc. daer over doen sy de Arke des verbonts van Silo in ’t leger brengen, 3. Die met groot juychen des volcx ontfangen wort, 5. ’t welck de Philistijnen verbaest maeckt, 6. Doch grijpen wederom moet, 9. De Philistijnen slaen de Israëliten ten tweeden male, 10. De Arke wort genomen, ende de beyde sonen Eli blijven doodt, 11. Als dit Eli gebootschapt wert, 12. wert de geheele stadt bedroeft, 13. ende Eli alles hoorende, valt achterwaerts van sijnen stoel, ende breeckt den hals, ende sterft, 14. Ende sijne schoon-dochter sterft in den arbeyt, 19. Na dat sy haren sone Icabod genoemt hadde, 21.

1

ENde ¹ het woort Samuels geschiedde aen gantsch Israël: ende Israël tooch uyt den Philistijnen te gemoete ten strijde, ende legerden sich by ² Eben Haëzer, maer de Philistijnen legerden sich by ³ Aphek.

1 D. de Prophetye die Samueli vanden Heere geopenbaert was, heeft hy den volcke verkondicht, ende is volbracht. siet cap. 3.11, 21.

2 D. Steen der hulpe, help-steen. Dese plaetse heeft eerst na der hant desen name gekregen. Siet ond. cap. 7.12. alsoo wort Luz Genes. 12. Bethel genoemt, welcken name Iacob deser plaetse lange daer na eerst gegeven heeft, Gen. 28.

3 Een Stadt in de stamme Iuda gelegen, Ios. cap. 15.53. Doch daer is een ander Aphek in de stamme Isasschar, 1.Sam. 29. oock een inde stamme Ascher, Ios. 19.30 Iud. 1. vers 31.

2

Ende de Philistijnen stelden haer in slachorden om Israël te ontmoeten: ende als sich ⁴ de strijt uytspreydde, so wert Israël voor der Philistijnen aengesichte geslagen: want ⁵ sy sloegen ⁶ in de slachorden inden velde, ontrent vier duysent man.

4 D. de krijchs-lieden die streden. Hy wil seggen, als nu alle de benden ende Compagnien beyder zijdts aen malkanderen gekomen waren om te vechten: so sloegense, etc.

5 T.w. de Philistynen.

6 Hy wil seggen, geduerende de bataelje, doe de bende legers noch in hare slach-ordre stonden.

3

Als het volck [wederom] in ’t leger gekomen was, so seyden de Outste van Israël, Waerom heeft ons de HEERE heden geslagen voor het aengesichte der Philistijnen? ⁷ laett ons van Silo tot ons

7 Dit hebben sy gedaen, sonder Godt om raet te vragen, meynende dat dese uyterlicke ceremonie haer soude kunnen beschermen, ofte verlossen uyt de handen harer vyanden.

[fol. 126v]

nemen de Arke des verbonts des HEEREN, ende laet die in ’t midden van ons komen, op datse ons verlosse van de hant onser vyanden.

4

Het volck dan sandt nae Silo, ende men bracht van daer de Arke des verbonts des HEEREN der heyrscharen, die ^a tusschen ⁸ de Cherubim woont: ende de twee sonen Eli, Hophni ende Pinehas, waren ⁹ daer met de Arke des verbonts Godes.

a 2.Sam. 6.2. Psal. 80.2. ende 99.1.

8 Van tusschen de welcke Godt tot Mose ende andere sprack, Exod. 25.22. Num. 7.89.

9 T.w. In ’t leger.

5

Ende ’t geschiedde als de Arke des verbonts des HEEREN in’t leger quam, so juychte gantsch Israël met een groot gejuych, also dat de aerde dreunde.

6

Als nu de Philistijnen de stemme des juychens hoorden, so seyden sy, Wat ¹⁰ is de stemme deses grooten juychens in ’t leger der Hebreen? doe vernamen sy, dat de Arke des HEEREN in het leger gekomen was.

10 D. beduydet.

7

Daerom vreesden de Philistijnen: want sy seyden, Godt is in ’t leger gekomen: ende seyden, Wee ons, want diergelijcke en is gisteren [noch] eergisteren niet geschiet.

8

Wee ons, wie sal ons redden uyt de hant ¹¹ deser heerlicker Goden? dit zijn de selve Goden, die de Egyptenaers met alle plagen geplaecht hebben by ¹² de woestijne.

11 Of, deses heerlicken Godes.

12 D. in de schelf-zee, welcke leyt aen de woestijne Etham, siet Exod. 13.20. ende cap. 14.

9

Zijt sterck, ende weest mannen, ghy Philistynen, op dat ghy de Hebreen niet misschien en dienet, ^b gelijck als sy ulieden gedient hebben, so zijt mannen, ende strijdet.

b Iudic. 13.1.

10

Doestreden de Philistijnen ende Israël wert geslagen, ende vloden een yegelick in ¹³ sijne tenten, ende daer geschiedde een seer groote ¹⁴ nederlage, so datter van Israël vielen dertich duysent voet-volcx.

13 D. in sijn huys, gelijck onder c. 13.2. ende 1.Reg. 12.16, etc.

14 Hebr. slach.

11

Ende ^c de Arke Godes wert genomen: ende de twee sonen Eli, Hophni ende Pinehas, storven.

c 1.Sam. 2.34. Psal. 78.61.

12

Doe liep daer een Benjaminiter uyt de slach-orden, ende quam te Silo des selvigen daegs: ende ¹⁵ sijne kleederen waren gescheurt, ende ¹⁶ daer ^d was aerde op sijn hooft.

15 Tot een teecken van droeffenisse, ende dat hy quade tydinge bracht. van dese maniere van doen, siet de aenteeck. op Gen. 37.29. ende Ios. 7.6, etc. ende 2.Sam. 1.2, 11.

16 Siet dergelijcke exempel, Ios. 7.6. ende 2.Sam. 1.2.

d Ios. 7.6.

13

Ende als hy quam, siet so sat Eli op eenen stoel aen de zijde des wechs, uytsiende: want sijn herte was zitterende van wegen de Arke Godes: als die man quam, om [sulcx] te verkondigen in de stadt, doe ¹⁷ schreeuwde de gantsche stadt.

17 D. de inwoonders der Stadt riepen ende schreeuwden overluyt van droefheyt, als sy hoorden, dat de Arke des verbonts genomen was.

14

Ende als Eli de stemme des geroeps hoorde, so seyde hy, Wat is de stemme deser beroerte? doe haestede hem die man, ende hy quam, ende bootschapt’et Eli.

15

(Eli nu was een man van acht ende tnegentich jaren, ende sijne oogen ¹⁸ stonden ^e stijf, dat hy niet sien en konde.)

18 Hebr. stonden.

e 1.Sam. 3.2.

16

Ende die man seyde tot Eli: Ick ben die, die uyt de slach-orden kome, ende ick ben heden uyt de slach-orden gevloden: hy dan seyde, Wat isser geschiet, mijn sone?

17

Doe antwoordde ¹⁹ hy, die de bootschap bracht, ende seyde, Israël is gevloden voor het aengesichte der Philistijnen, ende daer is oock een groote nederlage onder den volcke geschiet: daer en boven zijn uwe twee sonen Hophni ende Pinehas gestorven, ende de Arke Godes is genomen.

19 Ofte, de bootschapper.

18

Ende het geschiedde, als hy van de Arke Godes vermeldde, so viel hy achterwaerts van den stoel af, aen de zijde der ²⁰ poorte, ende brack den necke, ende sterf, want de man was out ende swaer: ende hy richtede Israël veertich jaer.

20 Verstaet dit van de Stadts-poorte.

19

Ende sijne schoondochter, Pinehas huysvrouwe, was bevrucht, sy soude baren: als dese de tijdinge hoorde, dat de Arke Godes genomen was, ende haer schoonvader gestorven was, ende haer man, so ²¹ kromde sy haer, ende baerde, want ²² hare ²³ weën overvielen haer.

21 T.w. van pijne ende benautheyt die sy gevoelde.

22 Hebr. hare nooden wendden sich over haer.

23 Angsten, benautheden, noot.

20

Ende ontrent den tijt hares stervens, so spraken de vrouwen die ²⁴ by haer stonden, Vreest niet, want ghy hebt eenen sone gebaert: doch sy en antwoordde niet, ende en ²⁵ nam het niet ter herte.

24 Of, over haer.

25 Hebr. sy en sette haer herte daer niet [op]. D. sy en wiert door sulcke woorden niet beweecht: Sy en verquickten haer herte niet.

21

Ende sy noemden het jongsken ²⁶ Icabod, seggende, De Eere is wechgevoert uyt Israël, om dat de Arke Godes gevanckelick wechgevoert was, ende om hares schoonvaders, ende hares mans wille.

26 D. waer is de heerlickheyt? And. Daer is geen eere. Als of sy seyde, alle eerlickheyt ende treffelickheyt van Israel is ons nu benomen, nu de Arke ons benomen is, welcke Israel groote heerlickheyt ende vermaertheyt toebracht. want sy was een teecken der genadige tegenwoordicheyt Godes onder sijnen volcke. Dese manier van spreken wort oock gebruyckt, Psal. 26.8. ende 78.61.

22

Ende sy seyde, De ²⁷ Eere is gevanckelick wechgevoert uyt Israël, want de Arke Godes is genomen.

27 Dese vrouwe beklaecht meer, ende is bedroefder om de gemeene schade, dan om haer eygen verlies. Siet oock bov. vers 18.