Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iiij. Capittel.

Godt plaecht Israel om harer sonden wille door den Coninck Iabin, wiens velt-Overste was Sisera, versen 1, 2, etc. daer na verweckt Godt de Prophetisse Debora, die Barak van sijnen ’t wegen belast op te trecken tegen Sisera, met belofte van overwinninge, ende sy treckt met hem op, 4, etc. Het heyr-leger van Sisera wort schricklick verslagen, 15. Iaël verbergt den vluchtenden Sisera, ende brengt hem om in hare tente, 17. De Coninck Iabin wort uytgeroeyt, 24.

1

MAer de kinderen Israëls voeren voort te doen dat quaet was in de oogen des HEEREN: als Ehud gestorven was.

2

So ¹ verkochtse de HEERE in de hant van ² Iabin, Koninck der ³ Canaaniten, die tot ⁴ Hazor regeerde: ende sijn krijchs-Overste was ^a Sisera: ⁵ die selve nu woonde tot ⁶ Haroseth der Heydenen.

1 Siet bov. cap. 2. op vers 14.

2 Siet van een ander Iabin Ios. 11.1.

3 Hier door worden somtijts in ’t gemeyn verstaen alle de Heydensche volckeren, die in Canaan woonden: somtijts, als hier, een bysonder volck onder alle de selve, woonende aen de Noorder grenzen van Canaan.

4 Siet Ios. cap. 11. versen 10, 11. ende 19.36. item Ier. 49.28.

a 1.Sam. 12.9.

5 T.w. Sisera, ofte, (als sommige) Iabin.

6 Eene stadt gelegen aen de wateren van Merom, van de welcke te sien is Ios. 11.5, 7. ’t kan zijn, dat verscheyden overgeblevene heydensche volckeren sich hier nedergeslagen hebben, om onder de macht van Iabin ende Sisera tegen Israel versekert te zijn. Hebr. Charoscheth.

3

Doe riepen de kinderen Israëls tot den HEERE: want hy hadde negen hondert ysere wagenen, ende hy hadde de kinderen Israëls met gewelt onderdruckt, twintich jaer.

4

Debora nu, eene ⁷ vrouwe, die eene

7 Hebr. eene vrouwe eene Prophetisse: alsoo ond. cap. 6.8. Een man een Propheet.

[fol. 112r]

Prophetisse was, de huysvrouwe van ⁸ Lappidoth, dese richtede te dier tijt Israël.

8 Eens mans name, van welcken de Heylige Schrift elders niet en meldet: sommige nemen Lappidoth voor den naem der geboort-plaetse van Debora.

5

Ende sy woonde onder den ⁹ Palmboom van Debora, tusschen Rama ende tusschen Beth-El, op het geberchte Ephraims, ende de kinderen Israëls gingen op tot haer, ¹⁰ ten gerichte.

9 Alsoo nae Debora genoemt.

10 Om van haer, als eene Prophetisse, des Heeren wille te vernemen, in saken, daer in sy geene uytcomste wisten te vinden by hen selven, ofte door d’ ordinare wegen van onderwijs ofte Iustitie.

6

Ende sy sondt henen, ende riep ^b Barak, den sone Abinoams, van ¹¹ Kedes Naphtali: ende sy seyde tot hem: ¹² Heeft de HEERE de Godt Israëls, niet geboden: Gaet henen ende ¹³ treckt op den berch ¹⁴ Thabor, ende neemt met u tien duysent man, van de kinderen Naphtali, ende van de kinderen Zebulons?

b Hebr. 11.32.

11 Eene stadt in Naphtali, Ios. 19.32, 37. Geordineert tot eene vrystadt, Ios. 20.7. Mede den Leviten gegeven, Ios. 21.32. siet oock 2.Reg. 15.29. Sy was gelegen op eenen berch tusschen de wateren van Merom ende de Zee Gennesareth. Een ander Kedes wasser in Issaschar, 1.Chr. 6.72.

12 Als of sy seyde: Immers, ofte, sekerlick heeft hy ’t u geboden. Sulcke maniere van vragen bevestigt sekerlick ’tgene vraegswijse geseyt wort. Alsoo onder vers 14. ende c. 6, 14, etc.

13 Verst. Treckt tot u, dat is, vergadert tot u, brengt te samen, doet tot u komen: gebruyckende daer toe de redenen, die ick u nu hebbe bekent gemaeckt, ende de hulpe der oversten onder de stammen. Vergel. ond. cap. 5. op vers 14. Waer tegen Godt in ’t volgende vers seyt: ick sal den Sisera tot u trecken.

14 Gelegen in den stam Zebulon, nae ’t Westen, by de beke Kison. siet Psal. 89.13. ende 1.Sam. 10.3, 9. Ierem. 46.18. Hos. 5.1.

7

Ende ick sal aen de beke ^c Kison tot u ¹⁵ trecken den Sisera, Iabins krijgchs-Overste, met sijne wagenen, ende sijne menichte: ende ick sal hem in uwe hant geven?

c Psal. 83.9, 10.

15 D. Ick sal door mijne Godtlijcke kracht ende regeringe hem aldaer tot u doen komen. De beke ofte riviere Kison liep uyt de Zee Gennezareth nae ’t Westen by den berch Carmel inde middellantsche Zee: zijnde als eene scheydinge tusschen Issaschar ende Zebulon.

8

Doe seyde Barak tot haer; In dien ghy met my trecken sult, so sal ick henen trecken: maer indien ghy niet met my sult trecken, so en sal ick niet trecken.

9

Ende sy seyde: Ick ¹⁶ sal sekerlick met u trecken, behalven dat de eere uwe niet sal zijn, ¹⁷ op desen wech, dien ghy wandelt: want de HEERE sal Sisera ¹⁸ verkoopen in de hant eener ¹⁹ vrouwe: also maeckte Debora haer op, ende tooch met Barak nae Kedes.

16 Hebr. gaende gaen, ofte, treckende trecken.

17 Ofte, op desen tocht, dien ghy doet. And. om des weges wille dien ghy gaet: D. om dat ghy soo swack van vertrouwen zijt, dat ghy sonder my ’t gebodt des Heeren niet wilt achtervolgen, so sal oock eene vrouwe daer vande eere hebben.

18 Dat is: Overleveren. Siet boven cap. 2. op vers 14.

19 Dit kanmen verstaen van Iaël, ofte oock van Debora selve.

10

Doe riep Barak Zebulon ende Naphtali by een tot Kedes, ²⁰ ende hy tooch op, op sijne voeten, [met] tien duysent man: oock tooch Debora met hem op.

20 And. Dede tien duysent man neffens sich optrecken. Hebr. met, neffens, ofte, aen sijne voeten, D. die hem volgden, sijne voetstappen nae traden. Siet Exod. 11.8. ende 1.Reg. 20.10.

11

²¹ Heber nu, de ²² Keniter, hadde sich afgesondert van ²³ Kain, uyt de kinderen ^d van ²⁴ Hobab, Moses schoonvader: ende hy hadde sijne tenten opgeslagen tot aen de eycke in Zaanajm, die by Kedes is.

21 De man van Iaël, van de welcke ond. vers 17. etc. Hebr. Cheber.

22 Siet Num. 24.21, 22. ende bov. c. 1.16. ende d’ aenteeck. aldaer.

23 D. van de Keniters, hebbende hare woonplaetse in de woestijne van Iuda. Siet bov. cap. 1.16.

d Num. 10.29.

24 Siet Num. 10. vers 29. And. genaemt Iethro.

12

Doe bootschapten sy Sisera, dat Barak, Abinoams sone, op den berch Thabor getogen was.

13

So ²⁵ riep Sisera alle sijne wagenen by een, negen hondert ysere wagenen, ende al ’t volck, dat met hem was, van Haroseth der heydenen tot de beke Kison.

25 D. hy deedse door uytroepinge by een komen, ofte, hy ontbootse.

14

Debora dan seyde tot Barak; Maeckt u op, want dit is de dach, in welcken de HEERE Sisera in uwe hant gegeven heeft; ²⁶ is de HEERE niet ²⁷ voor u aengesichte henen uytgetogen? So trock Barak van den berch Thabor af, ende tien duysent man achter hem.

26 Siet van sulck vragen, bov. op vers 6.

27 Als de opperste krijchs-overste, om voor u te strijden, ende u de victorie te beschicken. Siet ond.c. 5.19. ende 2.Sam. 5.24.

15

^e Ende de HEERE ²⁸ versloech Sisera, met alle sijne wagenen, ende het gantsche heyrleger, door de ²⁹ scherpte des sweerts, voor Baraks aengesichte: dat Sisera van den wagen af klom, ende vluchtede op sijne voeten.

e Psal. 83.10.

28 Siet cap. 5.20.

29 Hebr. door, oft aenden mont des sweerts. Alsoo in ’t volgende vers And. verschrickte, etc. voor de, etc. waer van de sin soude wesen, dat Godt haerlieden op eene bysondere wyse verbaest heeft gemaeckt, op dat sy sonder tegenstant door der Israeliten sweert mochten vallen.

16

Ende Barak jaegdese na, achter de wagenen ende achter het heyrleger, tot aen Haroseth der Heydenen: ende het gantsche heyrleger van Sisera viel door de scherpte des sweerts, datter niet over en bleef ³⁰ tot eenen toe.

30 D. datter oock niet een over en bleef. Vergel. Psal. 14.3. ende 53.3. Rom. 2.12, etc.

17

Maer Sisera vluchtede op sijne voeten nae de tente van Iaël, de huysvrouwe van Heber, den Keniter: Want daer was vrede tusschen Iabin, den Koninck van Hazor, ende tusschen het huys Hebers, des Keniters.

18

Iaël nu ginck uyt, Sisera te gemoete, ende seyde tot hem: wijckt in, mijn heer, wijckt in tot my, en vreest niet: ende hy weeck tot haer in de tente, ende sy bedeckte hem met eenen ³¹ deken.

31 Ofte, een ruych, rouw spreed.

19

^f Daerna seyde hy tot haer; Geeft my doch een weynich waters te drincken, want my dorstet: doe opende sy eene melck-vlessche, ende gaf hem te drincken, ende deckte hem toe.

f Iudic. 5.25.

20

Oock seyde hy tot haer; Staet in de deure der tente: ende het zy, so yemant sal comen, ende u vragen, ende seggen; Is hier yemant? dat ghy segget: ³² Niemant.

32 Ofte, neen.

21

³³ Daerna nam Iaël Hebers huysvrouwe, eenen nagel ³⁴ der tente, ende greep eenen hamer in hare hant, ende ginck stillekens tot hem in, ende dreef den nagel in den slaep sijns hoofts, dat hy in der aerde ³⁵ vast wert: hy nu was met eenen diepen slaep bevangen, ende vermoeyt, ende sterf.

33 Dese daet Iaëls wort van den Geest des Heeren in ’t volgende (cap. 5.23, etc.) hoochlick geroemt, als gedaen zijnde uyt eenen bysonderen yver van Godt ingegeven, ende op sijn bevel, van Debora ende Barak gepubliceert.

34 Dienmen gebruyckte in ’t spannen ende hechten van de tenten, zijnde van sulcken lengte, dat hy door ’t hooft van Sisera koste reycken in de aerde: van gelijcken is de hamer nae advenant geweest. Siet ond. cap. 5.25.

35 Ofte, indrong, te weten, de nagel: ofte, sy vestichde,[hem] in de aerde.

22

Ende siet, Barak vervolchde Sisera, ende Iaël ginck uyt hem te gemoete, ende seyde tot hem; Komt, ende ick sal u den man wijsen, dien ghy soeckt, so quam hy tot haer in, ende siet, Sisera lach doot, ende de nagel was in den slaep sijns hoofts.

23

Also heeft Godt te dien dage Iabin, den Koninck van Canaan, t’ ondergebracht, voor het aengesichte der kinderen Israëls.

24

Ende de hant der kinderen Israëls ³⁶ ginck steets voort, ende wert hart over Iabin, den Koninck van Canaan, tot dat sy Iabin, den Koninck van Canaan, hadden uytgeroeyt.

36 Hebr. ginck gaende: dat is, haerlieder macht nam steets toe, so dat sy den Iabin overweldichden.