Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het v. Capittel.

Alle de Koningen der Amoriten, ende der Canaaniten verschricken seer, hoorende van het opdroogen der Iordane, ende der Israëliten doortocht, vers 1, etc. Het manne-volck der Israëliten, dat op de reyse geboren was, wort te Gilgal besneden, door het bevel Godes, 2. alwaer sy oock ’t Pascha gebruycken, 10. Het Manna houdt op, na dat sy van het coorn des lants gegeten hadden, 12. CHRISTUS, de Vorst sijnes volcx, verschijnt Iosua in de gedaente eenes Krijchs-mans, 13.

1

ENde ’t geschiedde, doe alle de Koningen der Amoriten, die aen dese zyde der Iordane ¹ westwaerts, ende alle de Koningen der Canaaniten, die aen de Zee [waren], hoorden dat de HEERE de wateren der Iordane hadde uytgedroocht, voor het aengesichte der kinderen Israëls, tot dat wy daer door gegaen waren: ² So versmolt haer herte, ende daer en was geen moet meer in hen, voor het aengesichte der kinderen Israëls.

1 D. aen de West-zijde woonende, in ’t lant Canaan.

2 D. Sy sijn vertsaecht geworden. Siet cap. 2.9, 24.

2

Te dier tijt sprack de HEERE tot Iosua, Maeckt ^a u ³ steenen messen, ende ⁴ besnijdt wederomme de kinderen Israëls ten tweeden male.

a Exod. 4.25.

3 And. scherpe messen. Hebr. sweerden, ofte, messen van rotzen. als Exod. 4.25.

4 Hebr. keert weder besnijdt, D. besnijdt wederom, een Hebr. maniere van spreken. siet Num. 11. op vers 4. Psal. 85.7. Ezec. 8.6. De besnijdenisse is eerst bevolen aen Abraham ende sijn zaet, ende daer in gecontinueert tot in Egypten. alwaer die gene die uyt Egypten getogen zijn, oock waren besneden. maer also aende gene, die in de woestijne geboren zijn, de besnijdenisse niet en was geschiet, so wortse hier door Godts bevel aen deselve hervatt.

3

Doe maeckte sich Iosua steenen messen, ende ⁵ besneedt de kinderen Israëls op den ⁶ heuvel der voorhuyden.

5 T.w. die gene, die noch niet besneden en waren, dwelcke die waren die inde Woestijne geboren waren.

6 Eenige behouden. ’t Hebr. woort Araloth in den text, beteeckenende voor-huyden, om dat de voor-huyden der kinderen Israëls daer besneden waren.

4

Dit nu was d’oorsake waeromse Iosua besneedt: Al het volck dat uyt Egypten getogen was, de manspersoonen, alle krijchslieden, waren gestorven in de woestijne op den wech, na dat sy uyt Egypten getogen waren.

5

Want al het volck datter uyttooch was besneden: maer al het volck dat geboren was in de woestijne op den wech, na dat sy uyt Egypten getrocken waren, en hadden ⁷ sy niet besneden.

7 T.w. De ouders. Dit is nagebleven, ofte door slofficheyt ende onachtsaemheyt: ofte om dat sy niet en wisten, wanneer dat sy voortreysen souden, ende het den versch-besnedenen swaer soude gevallen hebben, ja oock periculeus, voort te reysen.

6

Want de kinderen Israëls wandelden veertich jaer in de woestijne, tot dat vergaen was ’t gantsche volck der krijchslieden, die uyt Egypten gegaen waren, die de stemme des HEEREN niet gehoorsaem geweest waren: den welcken de HEERE gesworen hadde, ^b dat hy hen niet en soude sien laten het lant, ’t welck de HEERE haren vaderen gesworen hadde ons te sullen geven, een lant vloeyende van melck ende honich.

b Num. 14.23.

7

Maer hare sonen heeft ⁸ hy aen hare plaetse gestelt, die heeft Iosua besneden, om dat sy de voor-huyt hadden, want sy en haddense op den wech niet besneden.

8 T.w. Godt de Heere.

8

Ende ’t geschiedde alsmen een eynde gemaeckt hadde van al dat volck te besnijden, soo bleven sy in hare plaetse in ’t leger, ⁹ tot dat sy genesen waren.

9 Hebr. tot dat sy leefden, als Num. 21.8.

9

Voorder sprack de HEERE tot Iosua, Heden hebbe ick ¹⁰ den smaet van Egypten ¹¹ van ulieden afgewentelt: daerom noemdemen den name dier plaetse ¹² Gilgal, ¹³ tot op desen dach.

10 Alsoo noemt hy de voor-huyt, die de Israëliten aen hare kinderen gelaten hadden, hier in meer het exempel der onbesnedene Egyptenaeren navolgende, dan het bevel Godes. Siet Ier. 9.25, 26. sommige verstaen door den smaet Egypti, den smaet die de Egyptenaren Godt ende sijn volck souden opgeleyt ende na-geseyt hebben, indiense buyten het lant Canaan hadden moeten blijven. siet Deut. 9.28.

11 Hebr. Van op ulieden. D. die op ulieden lach.

12 D. Rollinge, afwentelinge, om dat door de besnijdenisse de schande vande Israëliten afgewentelt is.

13 T.w. blijft dese name, of houdt die plaetse desen name.

10

Terwijle de kinderen Israëls te Gilgal gelegert lagen, so ¹⁴ hielden sy Paesschen ^c op den veertienden dach ¹⁵ der selver maent, in den avont, op de vlacke velden van Iericho.

14 Hebr. maecten sy; het houden van Pascha is oock in de Woestijne nagelaten geweest, uytgenomen in het tweede jaer na den uyttocht, Siet Num. 9.1.

c Exod. 12.6.

15 T.w. op den 14 dach der eerster maent des jaers, als blijckt Ios. 4.19.

11

Ende sy aten, van ’t over-jarige koorn des lants, ’s anderdaechs van Paesschen, ^d ongesuerde brooden, ende versengde aren, even op dien selven dach:

d Exod. 12.39. Levit. 2.14.

12

Ende het Man hieldt op ’s anderen daechs na dat sy van ’s lants over-jarige koorn gegeten hadden, ende de kinderen Israëls en hadden geen Man meer, maer sy aten in den selven jare van de inkomste des lants Canaan.

13

Voorder geschieddet, als Iosua by Iericho was, dat hy sijne oogen op hief, ende sach toe, ende siet, ^e daer stont ¹⁶ een man tegen over hem, die een ¹⁷ uytgetogen sweert in sijne hant hadde: Ende Iosua ginck tot hem, ende seyde tot hem, Zijt ghy onse, of onser vyanden?

e Exod. 23.23.

16 Dit was de Heere Christus in de gedaente eenes mans, als af te nemen is uyt cap. 6.2.

17 T.w. om Iosua daer mede te verkloecken, hem te kennen gevende, dat hy met hem soude zijn, ende strijden tegen de Canaaniten, ende hem de victorie soude doen hebben.

14

Ende hy seyde: ¹⁸ Neen, maer ick

18 T.w. Ick en gehoore uwe vyanden niet toe.

[fol. 101r]

ben ¹⁹ de Vorst van het heyr des HEEREN, ick ben nu gekomen: doe viel Iosua op sijn aengesichte ter aerde, ende ²⁰ badt aen, ende seyde tot hem, Wat spreeckt mijn HEERE tot sijnen knecht?

19 T.w. Christus, die over het Leger der Israëliten, welcke des Heeren volck zijn, sorge drage.

20 Want hy kende hem te zijn den waren Godt: Indien dit maer een geschapen Engel geweest ware, hy en soude niet geleden hebben, datmen hem alsoo soude ge-eert hebben, gelijck te sien is Apoc. 19.20. ende 22.6.

15

Doe seyde de Vorst des heyrs des HEEREN tot Iosua, ²¹ Treckt uwe schoenen af van uwe voeten, want de plaetse daer ghy op staet, is ²² heylich: ende Iosua dede alsoo.

21 Dit heeft oock Godt Mosi bevolen Exod. 3.5. Siet oock Actor. 7.33.

22 Hebr. heylicheyt. Waerom was dese plaetse heylich? om datse de Heere door sijne besondere tegenwoordicheyt geheylicht hadde, Siet Exod. 3.5. ende d’ aenteeck. aldaer.