Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het vj. Capittel.

Wetten rakende de gene, die haren naesten wat ontvreemt hadden, vers 1, etc. Breeder verklaringe vande wettelicke wijse des Brant-offers, 8. des Spijs-offers, soo wel dat gemeen was, 14. als dat in de inwyinge Aarons ende sijner sonen geoffert moeste worden, 19. Ende eyndelick, des Sond-offers, 24.

1

VOorder ¹ sprack de HEERE tot Mose, seggende:

1 De seven eerste verssen deses cap. worden van andere, nae uytwijsen van den Hebreeuschen text, by het voorgaende vijfde cap. gevoecht; ende dat niet sonder reden, dewijle hier noch van de Schult-offeren gehandelt wort.

2

Als een ² mensche gesondicht, ende ³ tegens den HEERE door overtredinge overtreden sal hebben: dat hy aen sijnen naesten sal ⁴ gelogen hebben van 't gene hem in bewaringe gegeven, ofte ⁵ ter hant gestelt was, ofte van roof, ofte [dat] hy ⁶ met gewelt sijnen naesten onthoudt:

2 Hebr. ziele. ende soo in 't volgende. Siet Genes. 12. op vers 5.

3 Die sijnen naesten misdoet, sondicht oock tegen den Heere: niet alleen om dat de mensche Godes schepsel is, ende hem toebehoort: Maer oock om dat Godt sijnen naesten te lieven, ende niet te beschadigen bevolen heeft: ende dickwijls in ende over de sonden tegen den naesten begaen, den naem des Heeren misbruyckt wort.

4 And. geloochent.

5 Hebr. van stellinge der hant: D. dat yemant in handen gegeven, ende bestelt is, 't zy van eenen alleen, ofte van velen, met de welcke hy door hantgevinge, hant-teeckeninge, ofte andersins in gemeenschap ofte maetschappye getreden is, om dat wel te besorgen ende waer te nemen.

6 Ofte: bedriechlick sijnen naesten onttrocken heeft.

3

Ofte dat hy het verlorene gevonden, ende daer over gelogen, ende met valscheyt gesworen sal hebben: ^a over yet van alles dat de mensche doet, daer in sondigende:

a Num. 5.6.

4

Het sal dan geschieden, dewijle hy gesondigt heeft, ende schuldich geworden is, dat hy weder uyt keeren sal den roof dien hy gerooft, ofte het onthoudene, dat hy met gewelt onthoudt, ofte het bewaerde, dat by hem te bewaren gegeven was, ofte het verlorene, dat hy gevonden heeft:

5

Ofte van al daer over hy valschelick gesworen heeft, dat hy 't selve ⁷ in sijne hooft-somme wedergeven, ende noch het vijfde deel daer en boven toe doen sal: wiens dat is, dien sal hy dat geven ⁸ op den dach sijner schult.

7 Hebr. in sijn hooft. D. in het principale selve dat ontvreemt is, ofte inde capitale somme.

8 D. als hy sal schuldich bevonden, ende verklaert worden. And. ten dage sijnes schultoffers. D. als hy de offerhande voor sijne schult sal moeten offeren om hem te versoenen met Godt: dan sal hy met eenen sijnen naesten voldoen. Verg. Mat. 5.23.

6

Ende hy sal den HEERE sijn schult-offer brengen, tot den Priester, eenen volkomenen Ram uyt de kudde, ⁹ met uwe schattinge, ten schult-offer.

9 Siet bov. cap. 5. op vers 15.

7

Dan sal de Priester voor ¹⁰ hem versoeninge doen, voor het aengesichte des HEEREN, ende 't sal hem vergeven worden: over yet van al dat hy doet, ¹¹ daer aen hy schult heeft.

10 Siet bov. 1. op 't vers 4.

11 Hebr. ter schult daer in.

8

Voorder sprack de HEERE tot Mose, seggende:

9

Gebiedt Aaron, ende sijnen sonen, seggende; ¹² Dit is de wet des Brand-offers: ¹³ 'T is 't gene dat door de brandinge op den altaer den gantschen nacht tot aen den morgen opvaert: alwaer ¹⁴ het vyer des altaers sal brandende gehouden worden.

12 D. het voorschrift van de maniere hoemen brantoffer doen sal; ofte het dagelicksche Exod. 29.38. ofte het vrywillige, Levit. 1. ofte dat de wet voor eenige sonde beveelt.

13 T.w. het brantoffer. 'T is eene beschrijvinge des brantoffers: dewelcke verg. met de aenteeck. op Genes. 8.20.

14 T.w. dat op desen altaer, als de eerste offerhande daer op geschiedde, uyt den Hemel gevallen is, ende daerna altijt brandende onderhouden moeste worden, ond. vers 12. ende 13.

10

Ende de Priester sal sijn ¹⁵ linnen kleet aentrecken, ende de linnen onderboxen over sijn vleesch aentrecken, ende sal de assche opnemen, als het vyer het brand-offer op den altaer sal verteert hebben: ende sal ¹⁶ die by den altaer leggen.

15 Siet hier van Exod. 28.29, 40.

16 T.w. assche. siet bov. 1. op 't vers 16.

11

Daerna sal hy sijne kleederen uyttrecken, ende sal andere kleederen aendoen: ende sal de assche ¹⁷ tot buyten 't leger uytdragen aen eene reyne plaetse.

17 Siet bov. 4. op't vers 12.

12

Het vyer nu op den altaer sal daer op brandende gehouden worden, ten sal niet uytgebluscht worden, maer de Priester sal ¹⁸ daer ¹⁹ t' elcken morgen hout aensteken: ende sal daer op het brand-offer schicken, ende het vet der danckofferen daer op aensteken.

18 T.w. op den altaer.

19 Hebr. in de morgen, in de morgen. Siet Genes. 39. op het vers 10.

13

Het vyer sal geduerichlick op den altaer brandende gehouden worden; ten sal niet uytgebluscht worden.

14

Dit is nu de Wet ^b des ²⁰ Spijs-offers: [Een] der sonen Aarons sal dat voor het aengesicht des HEEREN offeren, ²¹ voor aen den altaer.

b Num. 15.4, etc.

20 Siet bov. 2. op't vers 1.

21 And. op den altaer. Hebr. aen het aengesichte des altaers.

15

Ende hy sal daer van opnemen sijne hant vol, uyt de meel-bloeme des spijs-offers, ende van des selven olie, ende alle den wyeroock, die op het spijs-offer is: dan sal hy het aensteken op den altaer; 't is ²² eene lieflicke reucke ^{c 23} ter gedachtenisse des selven voor den HEERE.

22 Siet bov. 1. op't vers 9.

c Levit. 2.9.

23 Siet bov. 2. op 't vers 2.

16

Ende het overblijvende daer van ²⁴ sullen Aaron, ende sijne sonen eten: ongesuert sal't gegeten worden, in de heylige plaetse ²⁵ inden voorhof der Tente der t'samen-komste sullen sy dat eten.

24 Dese wet hadde 3 redenen, 1. op dat het geheylichde niet en soude in kleynachtinge komen door het gemeyne gebruyck.
2. op dat het selve niet en soude daer na van de gemeente door vertooninge, eergiericheyt, overdaet ofte andersins misbruyckt worden.
3. op dat de Priesteren, die den altaer dienden, van den altaer souden leven, 1.Corinth. 9.13.

25 Hier mede wort uytgedruckt, welcke de heylige plaetse zy, daer het heylige van de Priesteren gegeten moeste werden. siet oock ond. vers 26. ende cap. 10. vers 12, 13.

17

'T en sal niet gedeessemt gebacken worden; 't is haer deel dat ick gegeven hebbe van mijne vyer-offeren: 't is ²⁶ eene heylicheyt der heylicheden, gelijck het sondoffer, ende gelijck het schult-offer.

26 Siet bov. 2. op het vers 3.

18

Al wat mannelick is onder de sonen Aarons, sal dat eten: 't zy eene ²⁷ eeuwige insettinge voor uwe geslachten vande vyerofferen des HEEREN: al ^{d 28} wat ²⁹ die sal aenroeren, sal ³⁰ heylich zijn.

27 Hebr. insettinge der eeuwicheyt. Siet Genes. 13. op vers 15.

d Exod. 29.37.

28 Ofte, al wie.

29 T.w. de dingen vermelt inde 2. voorgaende verssen.

30 D. voor heylich geacht, ende niet gebruyckelick in eenige andere saken: maer moeste ofte gebroken, ofte gewasschen, ofte oock geschuert ende afgespoelt worden. siet ond. vers 27. ende 28.

19

Wijder sprack de HEERE tot Mose, seggende:

20

Dit is de offerhande Aarons, ende sijner sonen, die sy den HEERE offeren sullen, ten dage als ³¹ hy sal gesalft worden; Het tiende deel eener ³² Epha meel-bloeme ³³ een spijs-offer geduerich, ³⁴ de helft daer van op den morgen, ende de helft daer van op den avont.

31 Namelick, Aaron, oft, een sijner sonen.

32 Siet bov. 5. op vers 11.

33 D. ofte, gelijck het gedurich spijs-offer, ofte, met het gedurich spijs-offer, ofte, ten gedurigen spijs-offer. T.w. in de salvinge der Priesteren. aengaende het gedurich spijs offer, siet Exod. 29.40.

34 D. de eene helft der meel-bloeme voor het morgen-offer, ende de andere voor het avont-offer.

21

'T sal in eene panne met olie gemaeckt worden; ³⁵ geroostet sult ghy dat

35 Anders: gefrijt, ende soo gesoden, dat het opbobbelt, ende door de koockinge opgeblasen wort, ende tot eenige verheffinge komt. Alsoo ond. 7.12.

[fol. 49v]

brengen: ende de ³⁶ gebackene stucken des spijs-offers sult ghy offeren ten lieflicken reucke den HEERE.

36 Hebr. Gekoockselen des spijs-offers der stucken. D. gekoockte of gebackene stucken des spijs-offers.

22

Oock sal de Priester, die uyt sijne sonen in sijne plaetse de ³⁷ Gesalfde sal worden, 't selve doen: 't zy een eeuwige insettinge; het sal voor den HEERE geheel ³⁸ aengesteken worden.

37 T.w. om na sijne doot in sijn ampt te treden.

38 T.w. om gantschelick verbrandt te worden.

23

³⁹ Alsoo sal alle spijsoffer des Priesters gantschelick zijn; 't en sal niet gegeten worden.

39 T.w. dat het gantsch aengesteken, ende verbrandt sal worden: And. sal geheel verbrandt worden.

24

Voorder sprack de HEERE tot Mose, seggende:

25

Spreeckt tot Aaron, ende tot sijne sonen, seggende; Dit is de wet des ⁴⁰ sondoffers: ⁴¹ Inde plaetse daer het brand-offer geslacht wort, sal het sond-offer voor het aengesicht des HEEREN geslacht worden: ⁴² 't is eene heylicheyt der heylicheden.

40 Siet bov. 4. op vers 3.

41 Siet bov. cap. 1. op 't vers 3.

42 Siet bov. 2. op 't vers 3.

26

^e De Priester, die dat ⁴³ voor de sonde offert, sal het eten: in de heylige plaetse sal't gegeten worden; in 't voorhof van de Tente der t' samen-komste.

e Hos. 4.8.

43 Hebr. ontsondigt. D. voor de sonde offert.

27

Al ⁴⁴ wat des selven vleesch sal aenroeren, sal ⁴⁵ heylich zijn: so wie van sijnen bloede op een kleet sal gesprengt hebben, ⁴⁶ dat, daer op hy gesprengt sal hebben, sult ghy in ⁴⁷ de heylige plaetse wasschen.

44 Ofte, wie.

45 Siet bov. op het vers 18.

46 T.w. kleet.

47 Siet bov. op 't vers 16.

28

Ende het aerden vat, daer in het gesoden is, sal gebroken worden: maer soo 't in een koperen vat gesoden is, so sal 't geschuert, ende in ⁴⁸ water gespoelt worden.

48 T.w. in 't heylige water. Siet Exo. 40.7, 30. ende ond. 8. op vers 11.

29

Al wat manlick is onder de Priesteren, sal dat eten: het is eene heylicheyt der heylicheden.

30

Maer geen ⁴⁹ sond-offer ^f van welckes bloet inde Tente der t' samen-komste sal gebracht worden, om in het heylichdom te versoenen, sal gegeten worden: het sal in het vyer verbrandt worden.

49 Soodanige waren de sond-offeren, die voor de vergrijpinge des Hooge-Priesters, ende der geheeler Gemeente geoffert wierden, Levit. 4.5, 16. Item het jaerlicksche sond-offer op den dach der versoeninge, Levit. 16.27.

f Levit. 4.5. Hebr. 13.1.