Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxix. Capittel.

Vande wyinge Aarons ende sijner sonen, vers 1, etc. hoemen den Varre des sond-offers offeren moeste, 10. ende den eenen ram ten brand-offer, 15. Oock den anderen ram ter heyliginge der Priesteren, 19. Aaron ende sijne sonen aten het vleesch des rams daer mede sy ingewyet waren, 32. De Altaer most seven dagen lanck ontsondigt worden, 36. Daer mosten dagelicx twee lammeren ten brand-offer geoffert worden, 38. Godt belooft den Tabernakel, oock Aaron, ende sijne sonen te heyligen, 44. ende in ’t midden der kinderen Israëls te woonen, 45.

1

DIt ^a nu is de sake, die ghy hen doen sult, om haer te heyligen, dat sy my het Priester-ampt bedienen: Neemt een Varre, het jonck eenes runts, ende twee ¹ volkomene rammen:

a Levit. 8.2. ende 9.2.

1 Siet Exod. 12.5.

2

Ende ongesuert broot, ende ongesuerde koecken met olye gemengt, ende ongesuerde vladen, ² met olye bestreken: van tarwen meel-bloeme sult ghy de selve maken.

2 Verstaet hier olye van oliven.

3

Ende ghy sultse in eenen korf leggen, ende sultse in den korf ³ toebrengen, met den varre, ende de twee rammen.

3 And. offeren.

4

Alsdan sult ghy Aaron ende sijne sonen doen naederen aen de deure der Tente der t’ samen-komste: ende ⁴ ghy sultse met water wasschen.

4 T.w. uyt het geheyligde wasch-vat, Exod. 30.18.

5

Daerna sult ghy ⁵ de kleederen nemen, ende Aaron den rock, ende den mantel des Ephods, ende den Ephod, ende den borst-lap aendoen: ende ghy sult hem omgorden met den konstelicken riem des Ephods.

5 T.w. de heylige kleederen, van de welcke cap. 28. gesproken is.

6

Ende ghy sult den hoet op sijn hooft setten: ⁶ de kroone der heylicheyt sult ghy aen den hoet setten.

6 Het Hebr. woort Nezer, ’t welck hier gebruyckt wort, beteeckent afscheydinge, of afsonderinge: dese kroone wort aldus genoemt, om datse was een teecken der afsonderinge van andere menschen, hierom wort oock de kroone der Coningen Nezer genoemt. 1.Sam. 1.10. ende Psal. 89.40. hier is het des Hoogenpriesters verciersel, om sijn weerdicheyt aen te wijsen. uyt Exod. 28.36. ende Levit. 8.9. is af te nemen, dat de plate ende dese kroone een dinck zy.

7

Ende ^b ghy sult ⁷ de salf-olye nemen, ende ⁸ op sijn hooft gieten: also sult ghy hem salven.

b Exod. 30.25.

7 Van de welcke gesproken wort, Exod. 30.23.

8 Datse langs sijnen baert neder dale, Psal. 133.2.

8

Daer na sult ghy sijne sonen doen naederen, ende sult hen de rocken doen aentrecken.

9

Ende ghy sultse met den gordel omgorden, [ namelick] Aaron ende sijne sonen, ende ghy sult haer de mutsen opbinden, op dat sy het Priester-ampt hebben ⁹ tot eene eeuwige insettinge: Voorts sult ghy Aarons ¹⁰ hant vullen, ende de hant sijner sonen.

9 D. tot op den Messiam, want doe heeft Aarons dienst, met alle de ceremonien een eynde genomen.

10 Siet Levit. 7. op vers 37. ende Levit. 8. van vers 22. tot vers 35.

10

^c Ende ghy sult den varre nae by brengen voor de Tente der t’ samen-komste: ende Aaron ende sijne sonen sullen ¹¹ hare handen op des varren hooft leggen.

c Levit. 1.3.

11 Hebr. met hare handen steunen.

11

Ende ghy sult den varre slachten ¹² voor het aengesichte des HEEREN: ¹³ voor de deure der Tente der t’ samen-komste.

12 Siet Levit. 1. vers 3.

13 Of, by.

12

Daerna sult ghy van het bloet des varren nemen, ende met uwen vinger op de hoornen des altaers doen, ende ¹⁴ al het bloet sult ghy uyt gieten aen ¹⁵ den bodem des altaers.

14 Die reste des bloets, alsoo oock ond. vers 20.

15 Daer was een goote, ofte gat, daer het in ofte door liep.

13

Ghy sult oock al het vette nemen, ’t welck het ingewant bedeckt, ende het net over den lever, ende beyde nieren, ende ’tvet dat aen de selve is: ende ghy sultse aensteken op den Altaer.

14

^d Maer het vleesch des varren, ende sijn vel, ende sijnen dreck, sult ghy met vyere verbranden, buyten het leger: het is een sond-offer.

d Levit. 4.12. Hebr. 13.11.

15

Daerna sult ghy den eenen ram nemen, ende Aaron ende sijne sonen sullen hare handen op des rams hooft leggen:

16

Ende ghy sult den ram slachten: ende ghy sult sijn ^e bloet nemen, ende rondom op den altaer sprengen.

e Hebr. 9.12, 19.

17

Ende den ram ¹⁶ sult ghy in sijne deelen deylen: ende ghy sult sijn ingewant ende sijne schenckelen wasschen, ende op sijne deelen, ende op sijn hooft leggen.

16 Ofte: in sijne stucken houwen. T.w. na dat het vel daer afgetrocken sal zijn. Levit. 1.6.

18

Also sult ghy den geheelen ram aensteken op den Altaer: het is een brant-offer den HEERE, tot eenen liefelicken reuck, het is ¹⁷ een vyeroffer den HEERE.

17 D. een offerhande die door het vyer geheelick verteert wiert. siet Levit. 1. vers 9.

19

Daerna sult ghy den anderen ram nemen: ende Aaron ende sijne sonen sullen hare handen op des rams hooft leggen.

20

Ende ghy sult den ram slachten, ende van sijn bloet nemen, ende doen ’t op het [rechter] oor-lapken Aarons, ende op het rechter oor-lapken sijner sonen, desgelijcx op den duym harer rechter hant, ende op den grooten tee hares rechteren voets: ende ¹⁸ dat bloet sult ghy op den Altaer sprengen rondom henen.

18 Siet bov. vers 12.

21

Dan sult ghy nemen van het bloet, dat op den altaer is, ende van ¹⁹ de salf-olye, ende ghy sult op Aaron ende op sijne kleederen sprengen, ende op sijne sonen, ende op de kleederen sijner sonen met hem: op dat hy geheylicht zy, ende sijne kleederen, oock sijne sonen, ende sijner sonen kleederen met hem.

19 Die beschreven wort Exod. 30.22.

22

Daerna sult ghy van den ram nemen het vette, mitsgaders den steert, oock het vette dat het ingewant bedeckt, ende ²⁰ het net des levers, ende de beyde nieren, met het vette dat aen de selve is, ende de rechter ²¹ schouder: want het is een ram ²² der vul-offeren.

20 D. dat op, of over den lever is, als bov. vers 13.

21 And. achterbout.

22 Hebr. der vervullingen, ende soo in ’t volgende, Siet Lev. 7. vers 37.

23

Ende een bolle broots, ende een koecke ²³ geolyet broots, ende een vlade: uyt den korf der ongesuerde [brooden], die voor ’t aengesichte des HEEREN zijn sal.

23 D. met olye getempert.

24

Ende legtse alle op de handen Aarons, ende op de handen sijner sonen: ²⁴ ende beweegtse ten beweeg-offer voor het aengesichte des HEEREN.

24 Siet Levit. 7. vers 30.

25

Neemtse daerna van hare hant, ende steecktse aen ²⁵ op den Altaer, op het brand-offer, tot eenen lieflicken reuck voor het aengesichte des HEEREN, ²⁶ het is een vyer-offer den HEERE.

25 Ofte, nevens.

26 Siet bov. vers 18.

26

Ende neemt de borst van den ram der vul-offeren, ²⁷ die Aarons is, ende beweegt hem ten beweeg-offer voor het aengesichte des HEEREN: ende ’t sal ²⁸ u ten deele zijn.

27 D. dienen sal tot sijner inwyinge.

28 T.w. Mosi. siet Levit. 8.29.

27

Ende ghy sult ²⁹ de borst des beweeg-offers heyligen, ende de schouder ³⁰ des hef-offers, die beweegt, ende die opgeheven sal zijn, van den ram des vul-offers, van ’t gene dat Aarons, ende van ’t gene dat sijner sonen is.

29 Siet Levit. 7. op vers 30.

30 Siet Exod. 25.2.

28

Ende ^f ’t sal Aarons ende sijner sonen zijn, tot een eeuwige insettinge ³¹ van

f Levit. 7.31, 34. ende 10.14.

31 D. ’t gene datter geoffert sal worden van de kinderen Israels, dat sal Aarons ende sijner sonen zijn.

[fol. 41r]

wegen de kinderen Israëls, want het is een hef-offer: ende het hef-offer van wegen de kinderen Israëls sal zijn van hare danck-offeren; haer hef-offer sal voor den HEERE zijn.

29

De ³² heylige kleederen nu die Aarons sullen geweest zijn, sullen ³³ sijner sonen ³⁴ na hem zijn, op datmense in de selve salve, ende datmen ³⁵ hare hant in de selve vulle.

32 Al wat tot den Godts-dienst gebruyckt wort, dat wort heylich genoemt.

33 Verstaet een van sijn sonen, te weten, die na hem Hooge-Priester worden sal.

34 D. na sijn doot.

35 D. inwye, als vers 22.

30

³⁶ Seven dagen salse aentrecken die uyt sijne sonen in sijne plaetse ³⁷ Priester sal worden: die in de Tente der t’ samen-komste gaen sal, om in het heylige te dienen.

36 T.w. seven dagen aen malkanderen, want soo veel dagen vereyschte sijn wyinge. vers 35.

37 T.w. Hooge-Priester.

31

Ghy sult den ram der vullinge nemen, ende ghy sult sijn vleesch ³⁸ in de heylige plaetse sieden.

38 T.w. by de deure der Tente der t’samen komste, gelijk daer staet vers 32. ende Lev. 8.31. hier mocht yeder een inkomen, ende die de offerhande deden aten daer haer deel.

32

^g Aaron nu ende sijne sonen sullen deses rams vleesch eten, ende ’t broot dat in den korf sal zijn, by de deure der Tente der t’ samen-komste.

g Levit. 8.31. ende 24.9.

33

Ende die sullen die dingen eten met dewelcke de versoeninge sal gedaen zijn, om hare hant te vullen, [ende] om haer te heyligen: ^h maer ³⁹ een vreemde en salse niet eten, want sy zijn ⁴⁰ heylich.

h Levit. 10.14. Matth. 12.4.

39 D. die niet en is van den geslachte ofte afcomste Aarons, de Leviten selfs en mochten daer van niet eten. Siet Lev. 10.14.

40 D. heylige spijse, Gode toegeeygent. Hebr. heylicheyt.

34

Ende indien daer [wat] over blijven sal van het vleesch der vul-offeren, ofte van dit broot, tot aen den morgen: so sult ghy het overgeblevene met vyere verbranden, ⁴¹ ’t en sal niet gegeten worden, want het is heylich.

41 Selfs en moesten de Priesters het overblijfsel niet eten.

35

Ghy sult dan Aaron ende sijne sonen alsoo doen, nae alles wat ick u geboden hebbe, seven dagen sult ghy hare hant vullen.

36

Ghy sult oock ’sdaechs eenen varre des sond-offers bereyden, tot de versoeningen, ⁴² ende ghy sult den altaer ontsondigen, mits doende de versoeninge over hem: ende ghy sult hem salven, om hem te heyligen.

42 Oft, ghy sult voor den Altaer ontsondinge doen, verstaet, met het sond-offer. Siet wijders Levit. 8. op vers 15.

37

Seven dagen sult ghy versoeninge doen voor den altaer, ende sult hem ⁴³ heyligen: alsdan sal dien altaer ⁴⁴ eene heylichheyt der heylicheden zijn, ⁴⁵ al wat den altaer aen-roert sal ⁴⁶ heylich zijn.

43 T.w. met de heylige Olye.

44 Niet alleen selfs geheylicht zijnde, maer oock heyligende de gaven die daer op geoffert wierden, ende ten desen aensien was d’Altaer grooter dan d’offerhanden, gelijck Christus getuycht Matt. 23.19.

45 And. al wie, ende soo ond. c. 30. vers 29.

46 T.w. ceremonialick.

38

Dit ⁱ nu is het dat ghy op den Altaer bereyden sult, twee lammeren, die jarich zijn, ’sdaechs, geduerichlick.

i Num. 28.3.

39

Het eene lam sult ghy des morgens ⁴⁷ bereyden: maer het ander lam sult ghy bereyden ⁴⁸ tusschen de twee avonden.

47 T.w. om te Offeren.

48 Siet Exod. 12. vers 6.

40

Met ⁴⁹ een tiende deel meel-bloeme, gemengt met een vyerendeel ⁵⁰ van een Hin ⁵¹ gestootene olye, ende tot dranck-offer een vierde-deel van een Hin wijns, tot het eene lam.

49 T.w. van een Epha, D. een Gomer. Siet Exod. 16.36.

50 D. soo veel alsser in 18 hennen-eyer schalen gaet.

51 Siet bov. cap. 27. vers 7.

41

Het ander lam nu sult ghy bereyden tusschen twee avonden: ghy sult daer mede doen gelijck met den morgen-spijs-offer, ende gelijck met den dranck-offer des selven, tot eenen lieflicken reuck, het is een vyer-offer den HEERE.

42

’T sal een geduerich brand-offer zijn by uwe geslachten ⁵² aen de deure der Tente der t’ samen-komste voor het aengesichte des HEEREN: aldaer sal ick met u lieden komen, dat ick aldaer met u spreke.

52 Hier was de brant-offers Altaer. Exod. 40.29.

43

Ende daer sal ick komen tot de kinderen Israëls: op dat ⁵³ sy geheylicht worden door mijne heerlickheyt.

53 Hebr. hy. D. een yeder onder haer. ofte het volck van Israel.

44

Ende ick sal de Tente der t’samen-komste ⁵⁴ heyligen, mitsgaders den altaer: Ick sal oock Aaron ende sijne sonen heyligen, op dat sy my het Priester-ampt bedienen.

54 T.w. door mijne heerlicke verschijninge, ende tegenwoordicheyt.

45

Ende ick ^k sal in ’t midden der kinderen Israëls woonen: ende ick sal haer tot eenen Godt zijn.

k Exod. 25.8. Levit. 26.12. Psal. 78.60. Zach. 2.10. 2.Corinth. 6.16. Apocal. 21.3.

46

Ende sy sullen weten, dat ick de HEERE hare Godt ben, die haer uyt Egypten-lande uytgevoert hebbe, op dat ick in ’t midden van hen woonen soude: Ick ben de HEERE hare Godt.