Spiegel der Letteren. Jaargang 23

Verder ontvingen wij:

marcel janssens, Woorden en waarden. Essays over literatuur. Orion, Brugge / B. Gottmer, Nijmegen 1980. 315 blz.

Een door de auteur zelf samengestelde keuze van zestien meestal uitvoerige opstellen, waarvan reeds één vroeger in ons tijdschrift verscheen. Zij werden in drie rubrieken ingedeeld, waarvan de eerste, ‘Algemeen’ geheten, de volgende studies bevat: Nieuwe methoden in de literatuurwetenschap, Moderne kritiek en essay, Wegwijzers in de Nederlandse kritiek en Functies van tekst en lectuur. In de afdeling ‘Kritisch’ treffen wij negen essays aan, waarin buiten een antwoord op de vraag ‘Waarheen gaat de literatuur?’ en een opstel over de doodsthematiek in de literatuur, resp. gehandeld wordt over Max Havelaar, De Vlaschaard, Pallieter, H. van den Reeck in de Vlaamse expressionistische poëzie, het geefmotief bij Van Schendel, Roelants' ‘De jazzspeler en Rosseels’ Dood van een non. Het boek besluit met vieringstoespraken voor Rose Gronon en Paul Lebeau en een huldigingsartikel over André Demedts.

Zelden vindt men in één boek zoveel verschillende benaderingswijzen van literatuur te zamen, zelden vindt men ook zoveel eruditie op zo'n onderhoudende, steeds originele, vaak spirituele wijze verwoord. Alle opstellen die Janssens hier bijeengebracht heeft verdienden om hun blijvende waarde herdrukt te worden.

arthur de greef, 2 sonates voor viool en piano. Eerste integrale opname. Dom. Tasseroul: viool; Paule van den Driessche: piano. Uitgegeven voor de vzw. De vrienden van de koninklijke Bibliotheek Albert I. (Monumenta Musica Bibliothecae Regiae Belgicae).

j.c. schultz jacobi De Nederlandsche doodendans. Dannenfelser en Doorman, Utrecht 1849. Reprinted in 300 copies by Alfa Reprint Dept., P.O.B. 1116 Nijmegen 1976. 36 blz. Met 3 platen.

Onder een enigszins misleidende titel en met in sommige opzichten verouderde opvattingen wordt enkel aandacht besteed aan een soort kaartspel waarbij

[p. 160]

de kaarten zelf onder de namen flikjes, kloskaartjes en pentertjes bekend waren en waarop figuren uit de ‘dodendans’ afgebeeld stonden. Een folkloristische studie waarin over de ‘dodendans’ niets nieuws verstrekt wordt, maar wel interessant folkloristisch en ook taalkundig materiaal te vinden is dat later ook in het WNT behandeld werd. Toch geen overbodige reprint.

Le Néerlandais - Dutch - Niederländisch (uitgegeven door de stichting ‘Ons Erfdeel vzw’) 1981. 64 blz. per deel. Prijs: 150 BF, f 10, 25 FF, 2 Engelse Pond, 4 U.S.A. Dollars (Te bestellen bij ‘Ons Erfdeel’, Murissonstraat 160, 8530 Rekkem, België).

Voor niet-Nederlandssprekenden heeft de Stichting ‘Ons Erfdeel’ drie afzonderlijke brochures in het Frans, Engels en Duits laten verschijnen waarin een zeer overzichtelijke en grondige schets geleverd wordt met betrekking tot de problematische benaming(en) onzer taal. In dit overzicht wordt ook gehandeld over een aantal geschiedkundige gebeurtenissen die op die benamingen een invloed hebben gehad terwijl in een aanhangsel een vijftal hoofdstukken gewijd zijn aan de ‘kenmerken van de Nederlandse taal’, de Nederlandse dialecten, het Afrikaans, bibliografie en pedagogische methodes en hulpmiddelen. Het geheel werd opgesteld door Lic. omer vandeputte, bijgestaan door niet minder dan elf binnen- en buitenlandse filologen en ‘kulturele werkers’. Een boekje waarvan de kwaliteit aldus gewaarborgd is en onschatbare diensten kan bewijzen.

herbert wolff: Martin Luther. Eine Einführung in germanistische Luther-Studien. J.B. Metzlersche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart 1980. 178 blz. Prijs: DM 15.80 (Realien zur Literatur. Sammlung Metzler Band 193).

Deze grondige status quaestionis van het Luther-onderzoek is ook voor de studie van de Nederlandse letterkunde, waaruit vooral in de 16de eeuw de invloed van de Wittenbergse monnik niet weg te denken is, een kostbaar werkinstrument, een wegwijzer voor talloze richtingen. De inhoudsopgave telt drie bladzijden kleine druk, zodat wij er moeten van afzien deze hier volledig te reproduceren. De hoofdindelingen dragen als titels Arbeitsgrundlagen (met een uitgebreid bibliografisch gedeelte), Luthers Lebensgang, Luthers Sprache (met o.m. de ‘Nachwirkungen’ ook op niet-Duitse taalgebieden) Luthers Sprachgestaltung (die Luthers ‘stijl’ behandelt), en Luthers literarisches Werk. Dit boek is niet alleen nuttig voor wie zich met Lutherse en anti-Lutherse geschriften bezighoudt, maar bevat heel wat modellen voor literatuuronderzoek in het algemeen.