Spiegel der Letteren. Jaargang 22

Verder ontvingen wij:

Van de Koninklijke Bibliotheek Albert I te Brussel:

Vijf jaar aanwinsten 1974-1978. Brussel 1979. 598 blz.
Dit rijkelijk geïllustreerde boek brengt een uitvoerige en door deskundige medewerkers opgestelde beschrijving (met bibliografie) van de tussen 1974 en 1978 aangeworven belangrijke handschriften, munten en penningen, muziek, kostbare werken, autografen en literaire dokumenten, prenten, kaarten en plans, varia en voorwerpen voor het museum van de boekdrukkunst, in totaal 333 nummers.

[p. 158]

Castrum Peregrini. Een uitgeverij in het teken van Stefan George. Brussel 1979. 177 blz.
Dit is de Nederlandse vertaling van een catalogus opgesteld door Karlhans Kluncker die een diepgaande studie bevat van de anti-nazistische Duitse literatoren die tijdens de oorlogsjaren o.m. door toedoen van A. Roland Holst een onderkomen vonden in Nederland waar zij hun schuilpaats de naam Castrum Peregrini, de pelgrimsburcht gaven, welke benaming ook op hun clandestiene publikaties en na de oorlog verschijnende uitgaven (over literatuur, kunst en wetenschappen) gedrukt werd. Deze studie is ook van betekenis voor de kennis van de Nederlandse literatuur wegens de nauwe contacten die er tussen de leden van deze kring en Nederlandse kunstenaars bestaan hebben. In 1958 werd het Castrum Peregrini opgenomen in een stichting, waarvan de uitgaven de uitwisseling van culturele en geestelijke waarden in Duitsland en Nederland als oogmerk hebben en waarbij dan ook een aantal voorname Nederlandse auteurs betrokken zijn.
Vlaamse jeugdliteratuur sinds 1832. Tentoonstellingscatalogus door eric ryckaerts. Ten geleide door em. willekens. Brussel 1980. 230 blz.
Dit boek brengt een beschrijving van 440 werken, affiches, foto's enz. die met het in de titel genoemde onderwerp verband houden. Niet zozeer een studie, dan wel een eigenlijke catalogus waarin toch over een groot aantal auteurs biografische notities en karakteriseringen opgenomen zijn.
Het protestantisme te Brussel. Van de oorsprong tot aan het overlijden van Leopold I. Inleiding en katalogus door ds. e.m. braekman. Voorwoord van ds. l.a. rocteur. Brussel 1980. 133 blz.
Dit boek brengt een geschiedkundig overzicht van de Hervorming te Brussel (blz. 1-76) en een catalogus met de beschrijving van 156 stukken die deze geschiedenis illustreren. De tentoonstelling werd ingericht ter gelegenheid van de 175e verjaardag van de erkenning van de Protestantse Kerk van Brussel door de overheid. De Nederlandse letterkunde is in deze catalogus vooral vertegenwoordigd door werk van Marnix van St. Aldegonde.

Etudes sur le XVIIIe siècle. VI. Editées par les soms de roland mortier et hervé hasquin. Editions de l'Université de Bruxelles, Parc Léopold, B 1040 Brussel, 1979. 200 blz. Geïll.

Deze publicatie bevat de handelingen van een in 1978 te Brussel ingericht colloquium over het thema ‘L'influence française dans les Pays-Bas autrichiens et la pricipauté de Liège au temps de Voltaire et de J.J. Rouseau (1730-1778)’. Wat de literatuur betreft stippen wij vooral de belangrijke bijdragen aan van j. smeyers (Voltaire dans la littérature néerlandaise des Pays-Bas autrichiens), van c. bruneel (La diffusion du livre français à l'université de Louvain 1765-

[p. 159]

1777), van h. de schampheleire (Verlichte lectuur te Antwerpen en Parijs in de 18e eeuw. Een comparatief quantitatief leesonderzoek naar Voltaire, Rousseau en de ‘Encyclopedie’) en van l. dhondt (De l'influence des Lumières dans le comté de Flandre à la fin de l'ancien régime). Uit de hier vermelde studies blijkt duidelijk dat de bekendheid in de Vlaamse gewesten met de Franse auteurs der Verlichting opvallend groot is geweest en zoals J. Smeyers in nr. 4 van de vorige jaargang van ons tijdschrift uiteenzette blijkt hier nog heel wat terrein op ontginning te wachten. Voor zulke ontginning zijn de hier beschreven Êtudes een aansporing en een wegwijzer.

Studia Germanica Gandensia XIX, Rozier 44, Gent 1978, 195 blz.

Hierin o.a.: Shakespeare in the Southern Netherlands in the First Half of the Nineteenth Century door j. de vos, Een Deventer ABC-boekje uit 1554, een druk van Dirck van den Borne jr. door h.j. leloux en ‘Argentina '78’. Een tekstsemantisch beschrijvingsmodel van de metafoor in vijf verschillende kranten door l. gobyn.

Idem XX, 1979, 195 blz.

Wij vestigen de aandacht op: Het leugenrefrein bij de rederijkers door d. coigneau, Attitudes towards ‘Ancient poetry’ in 18th Century Periodical Criticism (in Engeland) door o. wellens, Andrew Lang, Crusader on Behalf of Romance door m. demoor en Het naturalisme in Scandinavië door a. bolckmans.

Gezellekroniek. Bijdragen en mededelingen van het Guido-Gezellegenootschap, Guido-Gezellegenootschap. Kapelsestraat 224, 2080 Kapellen.

Van deze kroniek ontvingen wij te zamen de delen 10 tot en met 14, resp. verschenen in 1974, 1976, 1978, 1979 en 1980 en noteren als belangrijkste bijdragen:

In deel 10: het verslag over het Gezellesymposium 1974 (gewijd aan ‘Dien avond en die rooze’, In memoriam Dr. R. De Coninck door k. de busschere, Gezelleherdenking te Kortrijk in 1972 door a. van wilderode, Guido Gezelles dichterlijke ouverture: O 't ruisen van het ranke riet door em. janssen.

In deel 11: Verwaarloosde gedichten van Gezelle in ‘Rond den Heerd’ 1865-1871 door k. de busschere, Als de ziele luistert. Een structurele analyse, door b.f. van vlierden, Gezelle en zijn Franse Zusters door j. de Mûelenaere, Literatuursociologische benadering van een Gezellegedicht door j.p. couttenier, Dien avond en die rooze door h. bruning, Raakpunten Guido Gezelle - Julien Claerhout door j. persyn.

In deel 12: Verslag van het Gezellesymposium Kortrijk met de Toespraak tot J. de Cuyper door g. knuvelder, de Toespraak tot het Gezellesymposium door j. de cuyper, Maatschappelijke basis van Gezelles poëtische vernieuwing omstreeks 1877 door j.p. couttenier en O Dichtergeest door b. van vlierden;

[p. 160]

verder de bijdragen ‘Westvlaams’ voor Gezelles taal een ongelukkige benaming door k. de busschere, Gezelle in de spiegel door b. van vlierden, Een centrale periode in Gezelles leven 1860-1865 door chr. d'haen en De Friese nieuwjaarswens van Guido Gezelle. Een mystificatie in miniatuur door h. de bos.

In deel 13: Guido Gezelles ‘dichtergeest’ (1852-1862) door e. janssen, Verloren gewaande en verkeerd begrepen brief. Frutsaerts brief van 1857 door j. de Mûelenaere, De gilde van Sint Luitgaarde 1874-1875... door r. vanlandschoot, De bronnen in Gezelles woordenschat door nienke bakker en Bij Gezelles ere-doctoraat te Leuven door j.p. couttenier.

In deel 14: Uit Guido Gezelles tweede poësisjaar 1858-1859 door em. janssen, Gezelle and Multatuli door p. king, Gezelle, de taaldelver en de taalzorger door nienke bakker, Antoon Viaene door j. de mûelenaere en Gerard Knuvelder door b. van vlierden.

Verder in al deze kronieken de gebruikelijke rubrieken: Archivalia, Mengelmaren, Boekbesprekingen en Bibliografie.

Den Spyeghel der salicheyt van Elckerlyc. Uitgegeven door a. van elslander. Zevende druk. De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen, 1979, 33 blz.

hilde van assche / richard baeyens, Bibliografie Ons Erfdeel 1957-1977. Uitgegeven door de ‘Stichting Ons Erfdeel vzw’ 1980. 408 blz.

De omvang van dit werk toont niet alleen de uitgebreidheid der in het bekende algemeen-kulturele tijdschrift opgenomen bijdragen en behandelde onderwerpen, maar ook de grondigheid en veelzijdigheid van de bibliografie zelf.

Buiten Gegevens over het tijdschrift, bevat dit repertorium een lijst van de Artikelen der redactie, afzonderlijke overzichten van Scheppend werk, Bijdragen, Kulturele kroniek, Kultuurpolitieke kronieken en een 100-tal blz. tellende Registers op de medewerkers, op behandelde personen, op de portretten en een gedetailleerd Zakenregister, zodat men werkelijk geen moeite heeft om wegwijs te geraken in de schat gegevens die Ons Erfdeel in zijn twintig eerste jaargangen bevat.

l.r.