De spieghel der menscheliker behoudenesse
(1949)–Anoniem Spieghel der menscheliker behoudenisse– Auteursrecht onbekend
[Folio 67c]
| |
Int capitel dat hier voren
Staet ghescreven, machmen horen
Ons heren pine bitter ende wreet,
Die hi om onsen wille leet.
In dit capitel al zonder waen
Willic die waerheit doen verstaen
Van der compassie ende rouwe,
Die leet gods moeder onse vrouwe.
Als cristus onse werde here
Was ghepassijt aldus zere
Om onsen wille, als ic ghewouch,
Dat hi minnentlike verdrouch,
Zo was zijn lieve moeder daer,
Dewelke alle die pine zwaer,
Die men hem dede in dien daghen,
Met hem in compassien woude draghen,
Om dat vervullet zoude wesen
Dat scarpe woort, daer wi of lesen,
Dat die oude sijmeon ghewouch,
Als zoe haer kint ten tempel drouch,
Ende zeide aldus, es mi verclaert
"Dijn ziele zal dor snyden een zwaert."
Och, dat zwaert, daer hi af sprac,
Marien nu int herte stac,
Want die pine, die cristus leet,
Als een zwaert haer herte dorsneet.
| |
[Folio 67d]
| |
Ende wat pinen men onsen here dede,
Die dedemen onser vrouwen mede,
Daer in leet zoe zo grote pine,
Dat zoe zelve die passie zine
Liever over hem hadde ghehat,
Dan haer kint, verstaet wel dat.
Dese droufheit ende rouwe,
Die gods moeder onse vrouwe
Ghedoghede aldus over zere
Dor die passie van onsen here,
Heift ons jacob, als men ons leert,
Wilen wel ghefigureert
Ten tiden, dat beweende de ghone
Joseph zinen gheminden zone.
Deze jacob, daer ic of zeide,
Hadde in meerre werdichede
Desen joseph, dat es waerheit fijn,
Dan enich vanden kindren zijn.
Ende hi hadde joseph doen maken
Eenen roc van vreimden laken,
De welke roc, also ict las,
Verchiert met menigher vaerwen was,
Ende was, als die materie wijst,
Harde constelijc ghepollijst.
Te enen tiden, verstaet den fijn,
Zo zendene die vader zijn
Te zinen broeders ./ die scapen wachten.
De welke namen joseph met crachten
...
...
| |
[Folio 69a]
| |
Om zine absencie moeten weenen
Ende nemmermeer zoudzoe cesseren
Van weenen ende van doleren.
Ter materien ic weder kere.
Als joseph dan onsen here
Aldoot vanden cruce dede,
Also mesmaect zijn helighe lede,
Onse lieve vrouwe die was daer,
Bevaen met groten rouwe zwaer,
Om dat zoe zoude gods lechame
Draghen met haren aermen bequame,
Dat deedsoe minlijc te diere stont.
Doe waren wel die scrifturen cont,
Die in cantyken ghescreven zijn,
Dat van myrren tbondelkijn
Wuende tusschen den borsten van hare,
Gods moeder, der zuvere care.
Ach, hoe bitter was te diere stont
Van myrren ghemaect tghebont,
Dat wuende tusschen den borsten haer!
Welc waest dan die pine zware
Ende alte male die zeericheden,
Die zoe bin dien daghe heift leden.
Mach niet wel dit bitter pijn
Een bondelkin van myrren zijn,
Daer of dat zeid de scrifture,
Dat zoe smaect al te zure?
Entie grote rouwe van huer
Was ghelijc der myrren zuer.
Ghelijc men ooc te gader hoopt
Een bondelkin, als ment cnoopt,
Zo mach hare pine te gader zijn
Ghecompareert een bondelkijn.
Wij zien, zo een wijn zoeter zij
Ende coelre mach wesen hi,
Zo vele de staerker zal hi zijn,
Als men daer of maect ayzijn.
Ende dies ghelike, zo ict bekinne,
Zoe meerre ende zoeter was die minne.
Die onse vrouwe tot onsen here
Drouch met goeder herten zere,
Zo vele te meerre was dat leet
Tusschen hem beeden dat ghesceet.
| |
[Folio 69b]
| |
Om dese redene, verstaet mie,
Was die reyne maghet marie
Ghefigureert ende wel bediet
Bi eenen wive, die noemi hiet,
Wiens kinderen doot waren, als ic las,
Daer zoe zo drouvich omme was
Ende weende zo zere mede
Ende doghede grote bitterhede.
Een dinc sprac zoe, also ict weet.
"Ic wille niet dat ghi mi mee heet
Bi deser name noemi,
Twelke scone / te zecghen zij,
Maer ic wille dat ghi mie
Noemt te rechte ende heet marie,
Daer bitter bi es te verstaen,
Want ic met bitterheden bem bevaen.
God die almoghende here
Heift mijn lijf vervullet zere
Met rouwen ende met bitterheden."
Ende dit zeidsoe met waerheden,
Als zoe beweende met rouwen groot
Haerre liever kinder doot.
Te rechte es gods moeder weert
Bediet ende ghefigureert
Bi desen wive noemi,
Want zoe niet alleen ne zij
Van enen kinde aldus gheweist,
Also men in scrifturen leist,
Maer zoe es gherooft van tween
Haer natuerlike kint was teen
| |
[Folio 69c]
| |
Bi vleescheliker generacie
Ende maghet blivende bi gods gracie;
Ende dat ander kint, wilt gomen,
Hadzoe bi cueren an ghenomen,
Want zoe es na rechter waerhede
Moeder der ontfarmichede.
Die ghewareghe zone, dar ic lyen,
Van onser vrouwen sinte marien,
Dats cristus onse behoudre weert;
Dat ander kint, marien begheert,
Was dat menscelike gheslachte,
Dat zoe nam in hare wachte.
Marien zone / gheestelike,
Dats jhesus, god van hemelrike,
Was ghestorven in pinen groot
Metter lechameliker doot.
Maer dat kint, dat zoe heeft begheert,
Dats tmenscelijc gheslacht ghecompareert,
Dat was ghestorven iamerlijc
Metter doot der hellen slijc.
Voort zo waest doot zonder waen,
Gheestelike te verstaen,
Want die lieden al ghemeene
Van der werelt groot ende cleene
Hadden ghelaten ./ altmeeste deel,
Dat rechte ghelove gheheel,
Ende daer bi waer sij zekerlijc
Alle ghestorven gheestelijc.
Dus was marie in groten leede,
Om dat dese kindren beede
Aldus iamerlijc zijn ghestorven.
Des heeftze groten rouwe verworven
Ende leed bitterlike smerte,
Want zoe met al haerre herte
Gode minde, dats waerhede,
Zo deedsoe ooc den mensche mede.
Ende al waest, dat zoe dus mint
Jhesumme, haer wellieve kint,
Met goeder herten harde zere,
Ghelijc haer selven ende mere,
Nochtan marie dat wel woude,
Dat onse here sterven zoude
Ende dat hi met ziere doot
Ons zoude lossen uter noot.
| |
[Folio 69d]
| |
Gods moeder, die ghelovet sij,
Die hadde vele liever, dat hi
Onsculdich zoude wesen over huus
Ghedood ende ghehanghen ant cruus,
Dan dat wij in groter noot
Met der eweliker doot
In der hellen bitter pijn
Ewelijc verdoemt te zijn.
Des moet zoe te rechte wesen
Van ons ghelooft ende ghepresen
Hier ute moghen onse zinnen
Wel merken ende bekinnen,
Hoe zere dat ons marie mint,
Die haer wellieve, gheminde kint
Begheerden te pinen ende te doden,
Om ons te lossene uter noden,
Ende zelve dien rouwe liden mede
Ende dat om ons zalichede.
Elc merct wel, die vroesceip heift,
Als men een dinc om tander gheift,
Dat men liever heift dan tgoet,
Dat men daerover gheven moet,
Of die men daerover neimt,
Dan die men te gheven teimt.
Dus scijnt, dat onse vrouwe ons minde
In ere maniere boven haren kinde,
Die liever hadde dat haer kint
Also zoude zijn ghepijnt
Om onsen wille ende sterven,
Ja, ant cruus de dood verwerven,
Dan wij inder hellen pijn
Ewelijc verdoemt zouden zijn.
Ooc moghen wi merken allegader,
Hoe zere ons minde die hemelsche vader,
Die ute zinen helighen scoot
Zende neder om onse noot
Zinen ghebenediden zone
Van boven uten hoghen throne,
Ende lietene passien ende quellen,
Om ons te lossen uter hellen.
Marie entie hemelsche vader
Minden ons zere beede gader,
Also ic hier te voren zeide.
Zo dede ooc die gods zone mede,
| |
[Folio 70a]
| |
Die dor ons daelde ende wort man
Ende dede eens cnapen cleedren an
Ende heift dit al dor ons gheleden
Ende dat tot onser zalicheden.
Om dat zij dus zijn onse vrient,
Hebben zij alte wel verdient,
Dat wijse met al onsen zinnen,
Zo wij meest moghen, weder minnen
O zoete jhesu, ic bidde di,
Dattu wils verleenen mi,
Dat ic dine minne zoete
Altoos zo verpeinsen moete,
Ende in mi zo zijn gheprent,
Dat ic na mijns levens hent
Moete wonen in dijn rike
Met di, here, ewelike / Amen
|
|