|
| |
[Spiegel der sonden]
[Tafel]
| |
| |
Als lude besmet sijn in hoeren ansichte, soe gaen si hoer besien in haren spiegel ende die toent hem dan waer si besmet sijn: wolde alsoe die sunder hem gaen spiegelen in dit boeck ende een besueck in sinen gronde doen, hij sal vijnden in corter tijt off hi sunden heeft in sijnre consciencien. Mer och leider, der en wil men nÜ niet plegen. Elc merct wel eens anders quaet, ende wil in eens anders spiegel sien, mer dan sijn, leider, hij onbesien leet. Die aen wil sien sijns selves sÜnden, dit boeck salse hem wael ontdecken ende bider heiliger scrifturen bewisen, hoe hy se verwynnen sal mogen; ende om dat sommige leken te swaer weer te vijnden daer sij geern aff lesen wolden, soe sal ic hier een tafel maken biden ABC etc., daer si soeken mogen ende (ontbr. hs.) vijnden van allen sunden, wat sunden si willen.
| Sunden sijn bequaem den duvel ..... A |
| Sunden deren den minsche zeer ..... B |
| Sunden trecken ses guede werken vanden minsche, ende men salse schÜwen ende ontsien boven den duvel off enich dier dat deren mach ..... C |
| |
| |
| Vanden vegevier, woe grote pijn die zielen daerin hebben, ende hoe grote blijtschap si in den paradise hebben ..... D |
| Gulsicheit salmen haten ende vlien om xiiij reden wil ..... E |
| Gulsicheit heeft mennige swaer quade boesheit toebracht ..... F |
| Dronckenscap versmoert sijnne ende wijsheit in den minsche ..... G |
| Dronckenscap is gelijc den grave, daer sin ende wijsheit in versmoert leecht ..... H |
| Gulsicheit brengt den minsche seven quader punten in ..... J |
| Gulsicheit is een stricke, daer die duvel veel lude mede venget ..... K |
| Gulsicheit doet den minsche leven in vulre daet ..... L |
| Gulsicheit heeft vijf gedeenten, die Sunte Gregorius bescrijft ..... M |
| Gulsige sunden (l. souden) lecker spise schuwen om drierehande reden ..... N |
| Onmaet van spisen genomen schadet den minsche in drie manieren ..... O |
| Hoverdie doet ducwile voel verteren sonder noet ..... P |
| Gulsicheit heeft vijf boeten daer men se mede wederstaen mach ..... Q |
| Cristus armoede te gedencken ende sijn liden is boet teghen die gulsicheit, ende doet den minschen schuwen vrecheit ..... R |
| Luxurie of onsuverheit is een vuyl sunde ende quaet ..... S |
| |
| |
| Onsuverheit mishaget den engel gads sere ..... T |
| Onsuverheit behaget wael den dÜvel, dat is geproeft bi voel reden ..... U |
| Die onsuvere doen gade schoffieringen in vi manieren ..... X |
| Onsuverheit quest ende pijnt zere den minsche die se draget ..... Y |
| Onsuverheit helt den minsche in swaerre gevenckenisse ..... Z |
| Buggherie is een vÜyl sunde voor gade ende ongheneem alle minschen ..... & |
| Onsuverheit te doen mit die gheen die hem bestaen is grote sunde ..... 9 |
| Overspel is grote sunde ..... Aa |
| Jonffrouwen tontsuveren is groet sunde ..... Ab |
| Onsuverheit mit slechten deernen te doen is groet sunde ..... Ac |
| Ledicheit geeft sake der onsuverheit ..... Ad |
| Onsuverheit geschiet ducke overmids overvloedicheit der gulsicheit ..... Ae |
| Makelerdie te driven van onsuverheide is grote sunde ..... Af |
| Luxurie of onsuverheide gesciet ducke overmids quade exempel ..... Ag |
| Wijve aen te sien mit genoechten is groete sunde ..... Ah |
| Sprake te halden mit wijven is een sake der onsuverheit ..... Ai |
| |
| |
| Sanck der wijve is een sake der onsuverheit ..... Ak |
| Te tasten die wijve is een sake der onsuverheide ..... Al |
| Onsuverheit heeft vrij boeten, daer mense mede wederstaen mach ..... Am |
| Onsuverheit moet men vechtende vlien om drie dingen wil ..... An |
| Bi wijven te sijn. Nyemant en verlaet hem op heilicheit off op ennich wederstaen ..... Ao |
| Dansen is groet sunde ..... Ap |
| Dansen is vreselike om die grote sunde die daer dicwile uyt comt van onsuverheiden ..... Aq |
| Dansende vanget den duvel die minschen bij drien reden ..... Ar |
| Alle spoel sal hem verleeden ende alle quade wercken, die ons ketivicheit wil aensien ende op die bitter doet wil dencken ..... As |
| Exempel dat peynsen om die doet wederstaet werlicke lust ..... At |
| Eximpel: onsuverheit is verboden bi veel reden ..... Au |
| Onsculdigen en mach hem nyemant, die leeft, van sunden ..... Ax |
| Werlicke personen te mynnen off eerdsche dingen, boete daer tegen, ende woe ons got heeft gemijnt ..... Ay |
| Vrecheit is zeer te haten bij veel reden ..... Az |
| |
| |
| Vrecheit salmen haten om der maledixien wil die daer got toe worpt ..... A& |
| Vrecheit sal hi haten die merken wille die grote quaetheit die daer uyt comt ..... A9 |
| Vrecken sijn quaet in hem selven ende in die arme creaturen ..... Ba |
| Vreckheit is een afgoderie, dat tuget die scrifture ..... Bb |
| Vrecheit is een swaer quale, want si durende is ..... Bc |
| Vrecheit is een onversadelicke quale, dat tuget die scrifture ..... Bd |
| Vrecheit heeft drie bedecte stricken den minsche mede te vaen ..... Be |
| Vrecke doen got grote dorpernye, als gij wael sult hoeren ..... Bf |
| Vier dingen mogen ons heiten te sijn, ende niet meer ..... Bg |
| Eertsche besittingen en is ons niet bi voel reden ..... Bh |
| Eerdsche rijcheit schijnt geven vijf manieren van vruchten ..... Bi |
| Den testamentoren die ziel ende dat guet te bevelen is grote vrese ..... Bk |
| Vrecken sijn seer onversienlic in voel dingen ..... Bl |
| Eerdsche rijcheit gelijckt den drome ..... Bm |
| Vrecken slachten der doet, der zee, den hont, den mol ..... Bn |
| Wokeren salmen schuwen om die quaetheit die daer in is ..... Bo |
| |
| |
| Woker moet men schuwen om voel quader dingen die daer uyt comen ..... Bp |
| Wokernie bedecken den minsche mennichsijns om der werlt schande, die ic hier sal openbaren ..... Bq |
| Roven salmen schuwen om die sware wrake die got daer op sal seynden ..... Br |
| Rovers maledixien vijnt men tot vijven bescreven ..... Bs |
| Gijfte of miede tontfaen is grote vrese der zielen ..... Bx |
| Symonie is groet sunde die welke die lude doen vierreleye wise ..... By |
| Transenieren of scatten is verboden allen luden ende sonderlinge den edelen luden ..... Bt |
| Marsmans off coeplude oefenen viij sunden in hoerre neringen ..... Bv |
| Geestlike beneficie te vercrigen is sorchlic die genen die noetdorft hebben van patrimonio ..... Bz |
| Provende mit machten te vercrigen is swaer sunde ..... B9 |
| Kijnder in oerden te doen is grote vrese ..... Ca |
| Jonge lude in stade of in ampten te setten is seer tontsien ..... Cb |
| |
| |
| Dat sacrament salmen ontfaen mit groter weerdicheit ..... Cc |
| Monigen onweerdelic is grote vrese ..... Cd |
| Drie quaetheiden comen uyt onweerdlijc te monigen ..... Ce |
| Exempelen tonen ons die heiligen ten heiligen sacrament ..... Cf |
| Sacrament niet te willen ontfaen is grote sunde ..... Cg |
| Weder in sunden te vallen nae der ontfangingen is grote sunde ..... Ch |
| Dobbelen salmen schuwen ende vlien om veel saken ..... Ci |
| Spoelen om gelt salmen schuwen om vijf saken of ondoechden ..... Ck |
| Dobbelers sijn sot, dats geprueft bi vij reden ..... Cl |
| Spoel met genoechten aen te sien is sonde ..... Cm |
| Teerlinge te verhueren of tafelbrede is groet sunde ..... Cn |
| Rijcke lude pinen om niet in drie manieren nae den eerdschen guede te verkrigen ..... Co |
| Arm lude weren zeer ongeacht, en had si got selver niet aenghenomen ..... Cp |
| Cristus en badt nye broet noch almis, wat truwanten seggen ..... Cq |
| Onsekerheit ons levens is boete tegen die vrecheit ..... Cr |
| Hemelsche rijcheit aen te sien ende pijn der hellen sijn boete tegen die vrecheit ..... Cs |
| |
| |
| Ontfarmicheit is ons bewijst biden stommen beesten ..... Ct |
| Almissen verdriven quade begeerten ..... Cv |
| Almissen wie se geeft, hem en minret sijn guet niet ..... Cx |
| Almissen verwarft soe wat si biddet ..... Cy |
| Almissen maect veel vriende voer gade, ende wordt ten ordel des ghevers voerspreeck ..... Cz |
| Almissen moet men gheven mit bliden ansichte ..... C& |
| Almissen moet sijn gedaen mit vrientliker spraken ..... C9 |
| Almisse moet sijn gedaen sonder ennich beraet ..... Da |
| Drie dingen moet hi vlien, den sijn almissen te staden sullen comen ..... Db |
| Nyemant en mach hem ontsculdigen almissen te gheven ..... Dc |
| Bedingen is zeer profitelic den kirsten minschen ..... Dd |
| Bidden moeten wij altijt ende meest in tijden van noeden ..... De |
| Beden sullen hem die werlike lude des sonnendages ende op die hoechtiden ..... Df |
| Bedingen sal sijn geoefent in allen staden ..... Dg |
| Bedinge moet geschien uyt der herten des bidders ..... Dh |
| Bedingen en hoert got niet vanden sunder bi vij reden ..... Dj |
| |
| |
| Haestlic guet over te brenghen moet men schuwen om veel reden ..... Dk |
| Die haestige sijn sot in veel manieren ..... Dl |
| Traecheit solde men haten om viij reden wille ..... Dm |
| Traecheit te haten leert ons die heilige Scrifture ..... Dn |
| Traecheit doet den minsche veel quades als ons wael is getuget ..... Do |
| Die tijt moet ten orber bestaedt sijn, dat is geproeft bi vijf reden ..... Dp |
| Trage minschen onschuldigen oer traecheit overmids scalker vresen ..... Dq |
| Verslapenheit der zielen is seer ontroestlic ..... Dr |
| Slapen te veel is te laken allen kirsten minschen ..... Ds |
| Exempel dat slapen den mennigen sijn lijf gecost heeft ..... Dt |
| Verslapers of lijdsom minschen sijn onprofitelic der werlt, dat tugen die scrifture ende ewangelium ..... Dv |
| Acht vruchten mach die minsche gaderen uyt sijns selfs monde ..... Dx |
| Ledige minschen leveren hem selven den viant vander hellen ..... Dy |
| Got rÜept den sunder altoes ter penitencie ..... Dz |
| Offerhande is men sculdich te geven vanden besten datmen heeft ..... D& |
| Ghewoent der sunden heeft mennich swaer verdriet inbracht ..... D9 |
| |
| |
| Sorge sunder noet let den sunder hem te bekeren ..... Ea |
| Spade of laet te bekeren is seer sorchlic bi veel reden ..... Eb |
| Biecht te vertragen is groete sunde, want in tijden te doen brenget veel gueder dingen in ..... Ec |
| Biechten suldi u in deser manieren, soe ic u hier leren sall ..... Ed |
| Biechten vertraget tot datmen sterven weent oft int eynde vander vasten is grote vrese ..... Ee |
| Roekeloesheit te schuwen leren ons iiij saken ..... Ef |
| Achter te laeten datmen begonnen heeft van gueden dingen is groet sunde ..... Eg |
| Droefheit in den dienst gads getoent is grote sunde ..... Eh |
| Wanhape is een vreselike sunde der sielen ..... Ej |
| Boete tegen traecheit ..... Ek |
| Hoverdie heit coningynne boven allen anderen sonden ende is een teyken biden wilken die duvel kent die hem toebehoren ..... El |
| Hoverdie haet got boven anderen sunden ende hi heeft duck groet wrake op gedaen ..... Em |
| Hoverdie doet den minsche sot wesen in veel manieren ..... En |
| Hoverdie vercroet got ende nam tot sinen dienst onvroede ende arme ende zieken ..... Eo |
| |
| |
| Sot sijn si die hem selven wanen hebben dat si besitten off aen gade wanen verdienen dat hi hem verlenet heeft ..... Ep |
| Heerscappie te begeren is groet sunde ..... Eq |
| Hoverdie der clederen is mispriselic voer gade ..... Er |
| Overtoellijc cleder te hebben is zeer sundelic ..... Es |
| Gordel mit silver beslagen sijn onbetamelic den minschen te dragen ..... Et |
| Mencsel ende vremde scoenheit en is nyemant sculdich te sueken ..... Ev |
| Exempel dat des wijfs schoent den man venget overmids hoere aengesicht ..... Ex |
| Chierheiden den minschen om te hangen brenget veel quaets toe wijf ende mans ..... Ey |
| Worscappie te halden om die rike mede te tÜeven is groet sunde ..... Ez |
| Dienstbaden hoverdich te sijn is zeer mispriselic in allen dingen ..... E& |
| Edel van licham en is nyemant, wes werken onedel sijn ..... E9 |
| Edele hebben in hem teyken der rechter edelheit ..... Fa |
| Geloeven moeten wij alleen in deser manieren soe wie behalden wil bliven ..... Fb |
| Weerdicheit moet elc doen desen vieren ..... Fc |
| |
| |
| Eer ende weerdicheit is men sculdich te bewisen vader ende moeder ..... Fd |
| Exempel dat wij sculdich sijn vader ende moder ende ons alders te eren ..... Fe |
| Offerhande ende thiende den papen te onthalden is groet sunde ..... Ff |
| Ongehoersamheit is een sunde daer veel sunden uyt sprÜten ..... Fg |
| Den sonnendach ende ander heilige dage is men sculdich te vieren, ende daer op guede wercken te oefenen ..... Fh |
| Bannen moet men ontsien om vj reden ..... Fi |
| Ydel glorie leert ons Cristus vlien ende oec ander leerres mede ..... Fk |
| Exempel dat hem een heilich vader veynsden onwijs te schijnen om ydel glorie te vlien ..... Fl |
| Ypocrisie is een swaer sunde die got boven ander sunden swaerliken doemt ..... Fm |
| Hoverdie heeft vj boeten, si mede te wederstaen ..... Fn |
| Nydicheit is sculdich te sijn gehaet om vj reden ..... Fo |
| Exempel dat die nydige zeer inweyndich boeze sijn ..... Fp |
| Nydicheit heeft twe manieren die hier sijn getoent ..... Fq |
| Nydicheit heeft iiij boeten, si mede te wederstaen ..... Fr |
| |
| |
| Toernicheit salmen haten om vij reden ..... Fs |
| Toernicheit moet men haten, want si doet den minsche viervoldich quaetheit ..... Ft |
| Toernicheit is van iij manieren ..... Fv |
| Toernicheit heeft uyt haer sprÜten vj ander sunden ..... Fx |
| Orloge salmen vlien om viij saken wil ..... Fy |
| Orloge salmen schuwen om menich quaet, dattet toebrengt ..... Fz |
| Brantstoringen salmen haten om v saken die hier getoent werden ..... F& |
| Manslacht is sculdich te zijn ghehaet om iiij saken ..... F9 |
| Vier sunden sijn roepende gade om wrake ..... Ga |
| Toernicheit heeft iij bueten daer men se mede wedersteet ..... Gb |
| Die tonge moet wael gewachtet sijn, dat is getoent in veel reden ..... Gc |
| Die tonge ongewacht brengt veel quaets ..... Gd |
| Blasphemie is een grote sunde die got zelden vergeeft ..... Ge |
| Versweren off sweren is grote sunde ..... Gf |
| Murmurrieren tegen got is grote vrese der zielen ..... Gg |
| Murmurrieren comt inden minsche duck om veel saken ..... Gh |
| Murmurrieren om ziecheit is grote sotheit ..... Gi |
| |
| |
| Murmurrieren om armoede die men heeft is grote dwaesheit ..... Gk |
| Exempel dat nyemant en sal murmurrieren om des weders wil ..... Gl |
| Logen is men sculdich te haten om veel reden ..... Gm |
| Vloeken of yemant quelliken te spreken is groet sunde ..... Gn |
| Kyven of twijsten is grote sunde ende schande ..... Go |
| Bespotten is grote sunde als bewesen wordt ..... Gp |
| Quaden raet te geven is groete sunde ende vreselic ..... Gq |
| Twidrechticheit te maken onder den minschen is grote sunde ..... Gr |
| Twe tongen in den mont te dragen is grote sunde ..... Gs |
| Beroemenisse is een schandelike zede ende sunde ..... Gt |
| Voel te spreken is groet sunde ende schande ..... Gv |
| Lachen is van vier manieren in den minschen ..... Gx |
| Swigen is een grote doget als veel leerres tugen ..... Gy |
| Exempel dat wi sullen leren swigen ..... Gz |
| Swigen is duck sunde als spreken baeten mach ..... G& |
| Dagelixe sunde sijn zeer te ontsien bi iij saken ..... G9 |
| |
| |
| Exempel dat elc is sculdich aen te sien sijns selfs sunden ende niet eens anders ..... Ha |
|
|
Auteursrecht onbekend