Exempel van een Soudaensdochter

[p. 1]

[Exempel van een Soudaensdochter]

[p. 2]

MEn leest datter was een heidensce soudaen die alte¹⁾ schoonen maget hadde tot eender dochter Ende dese ioncfrou plach dicwil te wanderen inden boemgaert ende prieel die binnen haren hoeve²⁾ waren ende si plach naerstelic te mercken die suverlicheit der blomen ende der cruden die daer wiessen ende si hadde wel meer gehoort hoe datter een is die dat al maecte ende si hadde also grote genoechte in die scoonheit ende suverlicheit der blomen Ende si plach dicwil te dencken dat de meester die dat maecte seer abel³⁾ moste wesen ende seer minlijc mer si en hadder gheen kennisse an, die ontfermhertige God die wil dat alle menscen comen tot zijnre bekennissen⁴⁾ ende tot sijnre minnen dien bekende⁵⁾ die gedachten ende begeerten deser maget Ende nam aen die gedaente van een suverlijc iongelinc ende quam op eenre nacht cloppen voer dat veinster van haere slaepcamer Si vraechde wie daer waer hi sprac ic bin u lief Iesus die maker der bloemen ende hi seyde haer hoe seere dat hise minde ende lange lief hadde gehad al wast dat sijs⁶⁾ niet en wiste ende hem niet en kende So vraechde hi haer of si hem niet en soude willen

1) (Een) zeer

2) Hof

3) Knap

4) Kennis

5) Bemerkte

6) Zij daarvan

[p. 3]

verkiezen tot een boel¹⁾ ende of si niet met hem en soude willen gaen hi soudese gaern ontscaken Dese maget hoorde zijn minlike woorden vast an ende si waren haer seer genoechlic om horen Ende si bevielen haer oec seer wel mer noch en was si niet beraden datse mit hem woude gaen Iesus scyet doen van haer ende si ginc weder te rusten mer haer hert begonste al getogen te worden tot zijnre lieften Des naesten nachts so quam hi weder cloppen noch so vraechde si wie daer waer. Ende hi sprac dat hijt waer haer lief Iesus die maker ende scepper der bloemen of si noch niet met hem en woude gaen. Doe vraechde si hem of hi oec eenich goet hadde Hi seyde dat hi veel machtiger heer waer ende dat hi ongelijc meer goets hadde dan haer vader ende zijn rijck en soude nimmermeer eynde nemen. Ende oec so hadde hi alte ontallijcke scharen van dienaren ende dienerssen die alte cierlijcken waren van gewaden ende seer schoon van lichaem ende alre edelste van natueren boven alle die coningen ende heren die si bekennen²⁾ mochte in aertrijc Ende noch seyde hi haer woude si hem haer trouwe geven ende eewelijck ghetrouwe blijven so soude si een verweende³⁾ coninginne wesen in

1) Minnaar

2) Zien

3) Roemrijk

[p. 4]

zijn rijc ende hi en soudese nemmermeer begeven Dit en deser gelijc seyde hi haer veel also dat si hem hertelic begonste te minnen ende si seyde dat si bereyt waer wanneer dat hi woude met hem wech te gaen ende si gaf hem daer trouwe ende si vraechde hem wanneer dat hise wech soude leiden. Doe seyde hi haer te nacht sal ic om u comen, ende si seide wil ic yet van mijnen goeden mede dragen Hi seyde neen ghi ic ben rijc genoech u te houden op minen coste Iesus scheyde doe weder vander maget ende si hadde groot verlangen dat Iesus haer lief weder soude comen ende leyden[se] wech met hem. Ende alst inder nacht was ende dese maecht alleen was in haer slaepcamer, doe clopte Iesus haer lief die maker der bloemen weder Ende doen si wist dattet Iesus was so dede si haer veinster haestelic open ende sach hem vriendelic aen want si minde hem hertelic ende Iesus was oec seer sienlic¹⁾ ghecleet want hi hadde eenen tabbaert aen van scoonre blauwer verwen gelijc lasuer ende dien was al beset met gulden sterren Ende hi hadde om sinen schouderen een gulden oerde²⁾ die was beset met dierbaer³⁾ gesteenten ende hinck totter aerden toe Ende zijn aensichte was van alte

1) Fraai

2) Ordeketen

3) Kostbaar

[p. 5]

schonen witten gedaente Ende dat bloes van zijnen wangen was als scone rode rosen Dese maget en hadde nye so schone iongelinc gesien Aldus ginck si met Iesu haren lieve wt haers vaders hove ende wt haren lande. Doen si te samen inden wege waren so vraechde si hem hoe zijnen name was Ende hi seyde dat hi hiet Iesus van Nazarenen Ende dat dochte haer alten soeten naem te wesen want sy en hadde nie dien naem gehoort ende sy vraechde hem noch van wat geslachte dat hi waer ende wie dat zijn vader was hi antwoorde haer ende seide dat zijn vader geen begin en had gehat noch geen einde hebben en soude Ende zijn macht was een gebot boven alle coningen ende princen der werelt want sy stonden al tot sinen geboden ende hielden haer leen van hem Ende oec so seide hi haer dat zijn vader geen wijf en hadde noch en kende Ende dat sijn moeder een maget waer ende dit dochte haer seer wonderlijc wesen ende si sprac is u moeder een maget so zijt ghi immer harde¹⁾ edel ende ten²⁾ is mi oeck niet berouwen dat ic met u ben ghegaen ende aldus hadden si seer veel soter³⁾ minliker woorden te samen ende hoe si hem langer aensach hoe hi haer scoonre dochte ende hoe si meer tot

1) Zeer

2) Het en

3) Zoete

[p. 6]

zijnre minnen wort getogen, Ende Iesus leidese doer een groot doncker bosch mer si en hadde geen lichts ghebreeck want si hadde die ewijge claerheit bi haer si en hadde oec honger noch dorst dat en was oec geen wonder si had bi hair dat levende broot dat vanden hemel neder gecomen is. Ende oec die oversote levende borne¹⁾ daer alle sielen na dorsten. Si gingen inder nacht seer veel weges ende inder dageraet quamen si voer en moniken cloester. Doe seide Iesus totter maget Blijft hier sitten voer dese poorte ick moet hier in dit cloester gaen want ic heb hier broeders binnen wonen dien ic moet gaen visiteren ende ontbeit mijns hier een weinich Ende si bleef daer voer die poorte sitten ende wachte na haer lief Iesus mer wat si wachte hi en quam daer niet weder na haer begeerten twelc haer seer swair begonste te worden om dat si hem hertelic minde soe en conste si zijns niet langer gederven ende si stont op ende begonste naerstelic aen die poorte des cloosters te cloppen Die portier quam ter poorten ende doen hi die scone ioncfrouwe daer sach so wert hi vervaert ende dochte datter enich bedroch des viants²⁾ onder gelegen mocht wesen want hi niet gewoen en was

1) Bron

2) Duivel

[p. 7]

alsulcke vrouwen te sien so vraechde hi haer wat si begeerde si seyde mijn lief is hier binnen gegaen, ende hi heeft mi hier doen beiden mer hi beit mi veel te lange, die portier sprac hoe is sinen naem ende wat cleder heeft hi an Si antwoorde ende seide. sinen naem heb ic vergeten mer hi heeft aen eenen tabbaert als scoon blaeu lasuer ende al beset met gulden sterren ende om sijn hals heft hi een gulden vlies al beset met dierbaren gesteenten zijn haer es gelic den goude zijn tanden sijn als ivorien sijn ogen sijn claer als ogen der tortelduven zijn voerhoeft is wit ende scoon als die sne zijn nose¹⁾ recht ende claer zijn wangen blosen als rode rosen aldusdanich so is mijn lief Die portier sprac desen man en heb ic nie gesien si sprac doet mi den abt hier comen die portier ginc totten abt ende seide hem van dese maget die voer die poorte was, die abt quam daer ende vraechde haer wat si begeerde Si seide heer mijn lief is hier binnen dien soude ic gaerne hebben die abt seide oft ghi hem saecht soudet ghi hem wel kennen sy sprac ia ic heer die abt dede al zijn monicken ende alle die inden dienste des closters waren comen ende hi vraechde haer of hi dair niet mede²⁾ en waer, doe wort si wter

1) Neus

2) Bij

[p. 8]

maten seer screiende ende seide met bedructer stemmen hi en is hier niet hi is alte veel scoonre ic heb hem mijn trouwe gegeven ende hi heeft mi oec zijn trou gelovet mer hi en comt niet weder doe sprac die abt wt verwonderen, Iesus van Nazarenen wat is dit, ia seide si also hiet mijn lief, die abt seide soecti dien so sal ic u wel helpen want die plach hier dic¹⁾ te comen ende te wezen si seide heer gaet ende segt hem dat hi coem of laet mi tot hem gaen, die abt sprac lieve dochter daer [en] mogen geen vrouwen binnen den clooster gaen mer segt mi in uwes liefs name hoe ghi hier gecomen zijt doen seide zijt²⁾ hoe dat alle saken gesciet waren Ende also die abt verstont so wast .v. hondert mijlen dat si was gecomen in eenre nacht ende de heilige abt loofde met blijder herten die goedertierenheyt Gods die hi sonderlinge an die maget hadde getoont, ende hi onderwees dese maget vriendelic ende seide haer vander soeticheyt ende edelheyt haers liefs si sprac ic weet wel hoedanich dat hi is ic hebben gesien ende gesproken ende ic heb met hem gewandelt Dese heylige abt die informeerdese in dat heylige kersten gelove ende si wort gedoopt ende daer stont een vrouwen

1) Dikwijls

2) Zij het

[p. 9]

clooster niet verre van daer Ende dese heylige abt was daer overste ende sijn suster was daer abdisse ende om die minne haers liefs so wort si daer ontfanghen Mer na datse was geleert ende wijs gemaect van haer simpelheyt so dat zijt geestelic verstont dat si vleyschelijc hadde gehouden¹⁾ Doe wort si gecleet metten abijt²⁾ der nonnen ende dese heylige abt namse ter herten oft zijn dochter hadde gheweest. Ende doe die tijt quam dat mense soude wielen³⁾ so onbootmen den abt dat hi soude comen ende doen zijn dochter professie, ende in deser selver nacht so openbaerde onse lieve here dezen abt ende seyde hem dat hi sijn lief self soude comen wielen want si hem getrou was gebleven die abt toech ten cloester wert ende brocht dese blijde boetscap ende nye mare der maget ende den convent. Ende doe die tijt der hoechmisse quam so sachmen dat onse lieve here Iesus Christus inder kercken quam toe gemaect als een bisschop. Ende hi brocht met hem een grote schaer van eerbaren gesin⁴⁾ dat waren zijn wtvercoren heiligen die sijn voetstappen nagevolcht zijn Ende si songen die homisse wtermaten scoon dat nye des gelic en is inder aerden gehoort Ende onse here Iesus maker

1) Opgevat

2) Gewaad

3) Sluieren

4) Gevolg

[p. 10]

ende scepper der blomen wielde zijn lief ende doe den dyenst gedaen was so voer onse lieve here weder op ten hemel ende dese maget bleef Iesum getrouwelijc totten einde ende hadde menige inwendige troost van haer lief. Het gesciede dat dese voerscreven abt in dat cloester een sermoen dede ende het quam te pas dat hi alte loveliken sprac vanden staet der heiliger echten ende doe dat sermoen gedaen was so sprac dese abt zijn gestelike dochter toe als hi plach want si en had geen waerlike¹⁾ vrienden die haer versochten²⁾ Ende doen seide si totten abt vader ghi hebt soe wel vanden echten staet gepreect ic woude dat ic inden staet waer Die heilige vader aensiende hair simpele meninge so antwoorde hi haer aldus Ia dochter sprac hi wildi dan een man hebben Si seide ia ic vader op dat ic den staet mocht volbrengen. Doen seide hi so sal ic dan u man wesen ende ghi sult mijn getroude wijf wesen ende si was hier mede te vreden ende sy meynde dat sy den echten staet aldus volbracht hadde op een ander tijt so quam die selve abt weder ten closter ende hi dede daer noch een sermoen ende want³⁾ het die materie op die tijt in hadde so prees hi alte seer den wedu-

1) Wereldlijke

2) Bezochten, aanspraken

3) Omdat

[p. 11]

licken staet als sy devotelic gehouden wort ende doen dat sermoen wt was na zijn gewoenten so sprac hi oec zijn geestelicke dochter toe doen seide sy vader ghi hebt so wel gepreect vanden weduwen ic woude dat ghi doot waert op dat ic een weduwe mochte zijn ende dat loon mocht verdienen desen heiligen vader was haer onnoselheit bekent Ende hi seide dochter so ben ic dan doot met u ende si was dair mede te vreden hier na openbaerde onse here Iesus den abt dat hi sijn bruit halen woude in zijn rijc ende soude worden gecroont mit drie cronen als der maechden der echten ende der weduwen daer si na haer simpelheit in gewandelt heeft Ende si sterf ende voer mit haer brudegom in zijn weerscap¹⁾ dat haer van hem bereit was van nu tot inder ewicheit. Des ons oec wil gonnen die mogentheit des vaders die wijsheit des soons ende die goedertierenheyt des heyligen geests

Gheprent tot Delft bi mi Frans Sonderdanck besiden die oude kercke

1) Blijdschap