Sommighe leerachtighe geestelijcke liedekens

[p. 220]

[Een eeuwige vreucht dat niet en vergaet]

Na de wijse: In s'doodts gewelt lach ick ghevaen.

Een eeuwige vreucht dat niet en vergaet
Comt my altijts te vooren,
dat is de Heere, mijn toeverlaet,
die my sijn stem laet hooren,
dan crich ick sulck een vreucht,
Mijn hert dat is verheucht,
Als hy my comt beschouwen,
de Heer, door sijnen gheest,
Weert van my alle tempeest,
Op hem alleen staet mijn betrouwen.
2 Noyt meerder vreucht in my en was
dan nu in dese tijden.
Mijn treuren vergaet my also ras,
Gods woort doet my verblijden,
Als ick denck om t'eeuwich goet,
dan heb ick sulcken moet
dat ickt niet can vertellen,
Van vreuchden en jolijdt,
En vind' ick gheenen strijdt,
Al ist dat sy my quellen.
3^c Te recht heeft wel de Heere gheseyt,
^a Ick en sal u gheen wesen laten,
^b Ick make voor haer de stede bereyt
⁺ die my hier niet en versaken,
⁺ Maer die my hier belijen,

c Matt. 10. 32.

a Io. 14. 18.

b Io. 14. 2.

+ mat. 10. 32.

+ Luce. 12. 8.

[p. 221]

 

Die sal ick t'allen tijen,

 

Belijden allegader,

 

Voor mijn Hemelsche vaer,

 

^d En vreest niet ghy cleyne schaer,

 

^e Ick ben alleen u ontlader.

 

4 Hoe soud' ick moghen zijn beswaert,

 

Als ick sulcken troost vinde,

 

dat hy my als sijn^f oogappel bewaert,

 

Segghende, mijn beminde,

 

Mach een moeder haer eyghen kint^g

 

Verlaten, dit wel versint,

 

Al waert oock dat syt dede,

 

So en sal ick u nemmermeer

 

Verlaten, doet na mijn leer,

 

Maer brenghen in s'Hemels stede.

 

5 Al sulcken troost heb ick ontfaen,

 

Gheen vreese comy my aenem

 

dat heeft de Heere God ghedaen,

 

Met sijnen soeten vermane,

 

Nu en vreese ick zweert noch gloet,

 

daer af danck ick den Heere soet,

 

dat hy my so comt stercken,

 

die op den Heere betrout,

 

Tis wonder wat hy aenschout,

 

Als God in hem comt wercken.

 

6 Maer t'werck Gods en wort niet geven^h

 

Met vleeschelijcken ooghen,

 

Het moet al in den gheest gheschien,

 

Anders en macht niet d'ooghen,

 

Wie daerom doet eenich vlijt,

d Lu. 12. 32.

e Matt. 11. 28.

f Sach. 2. 8.

g Esa. 49. 15.

h 1. cor. 2. 7.

[p. 222]

 

Het is al verloren tijdt,

 

ⁱ Sy moeten eerst herboren wesen,

 

⁺ Wt water, gheest, en vyer,

 

Al na Christus manier,

 

^k In een nieu leven verresen.

 

⁺ 7 Gheen menschen en moghen dit bevroen,

 

⁺ Sy moeten haer eerst bekeeren,

 

^l Ende haer goetduncken van hare doen,

 

En volgen het woort des Heeren,

 

So Christus spreeckt voorwaer

 

^m Wilt my yemant volghen naer,

 

Die moet hem eerst versaken.

 

En draghen sijn cruyce vry,

 

Wt liefden volghen my,

 

⁺ De waerheyt sal hy smaken.

 

⁺ 8 Lof, prijs, en eer, zy God vermaert,

 

⁺ Die my sijn waerheyt schoone

 

ⁿ Wt grooter liefden heeft verclaert,

 

Van sijnen hooghen throone,

 

Het is eenen milden weert,

 

^o Hy geeft elck wat hy begeert,

 

^p Die inden gheest en waerheyt beden

 

Die gheeft hy sulcken mont

 

⁺ Die noyt mensch en wederstont,

 

⁺ Door sijn ghenadicheden.

 

9 Dus bidde ick alte vrome lien

 

Die daer de deucht hantieren,

 

En wilt niet op de groote hoopen sien

 

Met alle haer quade manieren,

 

Want in Esdre vintmen staen

i mat. 18. 3.

+ Ioan. 3. 3.

k Ro. 6. 4.

+ Col. 3. 10.

+ Eph. 4. 23.

l deut. 12. 8.

m matt. 10. 38. ende 16. 24.

+ mat. 8. 34.

+ Luc. 14. 27.

+ joa. 12. 26.

n joa. 8. 32.

o mat. 6. 6. ende 7. 7.

p joa. 4. 23.

+ mat. 10. 19.

+ Luc. 12. 12. ende 21. 14.

[p. 223]

 

^r Datter veel meer sal vergaen.

 

Dan daer behouden sal wesen,

 

Ghelijck de groote vloedt

 

Meerder is dan een druppel soet,

 

Dit is Gods woort hooghe ghepresen.

 

10 Als ick voor vorsten was gheleydt

 

Met eenen blijden moede,

 

Den Heere door sijn ghenadicheyt

 

Om my te helpen hy spoede,

 

Doen heb ick mijn hooft ontdeckt,

 

En vraechde met woorden perfeckt,

 

Mijn Heeren, wat is u begheeren

 

Dat ghy mt dus hebt ghevaen:

 

Ick en heb u niet misdaen,

 

Of betooghet my, ick salt beweeren.

 

11 Zijt ghy ghedoopt, vraechde een Raets Heer,

 

Waer op dat ick antwoorde,

 

Ick ben ghedoopt na Christus leer,

 

Als my dat behoorde,

 

Doen vraechden sy nae t'Sacrament

 

Of God daer niet en was present,

 

^s Ick seyde, hy is opgheresen,

 

Hy sit ter rechter hant

 

Van sijnen Vader triumphant,

 

Daer ick hope te wesen.

 

12 Doen vraechden sy my al na de kerck,

 

^t Ick seyde, ten is niet des Heeren werck

 

Seer stranghe sy my aenschouden,⁺

 

Al dat sy onderhouden,⁺

 

Maer teghen waerheyt reen

r 4. esd. 9. 15.

s mat. 16. 19.

t mat. 15. 9.

+ Luc. 24. 50.

+ Acto. 1. 9.

[p. 224]

 

Dat bewees ick haer ghemeen,

 

Die daer by my saten int ronde,

 

Ick vraechde, Gods kinderen fijn,

 

Moeten sy niet Gheestelijck zijn?

 

Sy seyden ja met haren monde.

 

13 Hoe comt dan dat ghy Geestelijck heet,

 

Ende d'ander wereltsche scharen:

 

Doen bewees ick haer met woorden breet,

 

Dat sy al secten waren,

 

Want Christus spreeckt selve, siet,

 

^v Voor de werelt en bidd' ick niet,

 

Maer voor haer die ghy my hebt gegeven,

 

^x Want sy oock niet en zijn

 

Van de werelt so ick bin,

 

^y Daeromme worden sy verdreven.

 

14 Doen vraechde ick mijn Heeren, wat segt ghy nu,

 

Condt ghy my anders betogen,

 

So wil ick van stonden aen volghen u

 

Na mijn beste vermoghen,

 

Doen seyden sy metter spoet,

 

^z Als de Heere brack dat vroet soet,

 

Ende seyde: Neemt, eet, dis mijn lichame

 

⁺ Dat voor u wordt ghegheven saen,

 

Hoe wilt ghy dit verstaen?

 

⁺ Wast dan niet God selve bequame.

 

⁺ 15 Doen vraechd' ic ooc met woorden tas,

 

dat broot, daer wy afspreken fijn,

 

Of dat Christus lichame was,

 

^a dat voor ons sonde ghebroken zijn,

 

d'welck daer aen den cruyce hinck,

v Ioa. 17. 9.

x Ioa. 17. 16.

y 2. Tim. 3. 12.

z Mat. 26. 25.

+ Marc. 14. 22.

+ Luc. 22. 19.

+ 2. cor. 11. 22.

a Mat. 27. 34.

[p. 225]

 

Ende so veel, lijdens ontfinck,

 

Bewijst my dat, ick sal t'ghelooven,

 

En segt dat nemmermeer,

 

Oft ghy vaet Christus oneer,

 

En t'volck doet ghy verdooven.

 

16^b Sijn Avontmael, wilt dit aensien,

 

En heeft hy niet ghehouwen,

 

Met dieven, moorders, oft sulcke lien,⁺

 

Oft dronckaerts, oft schenders der vrouwen,

 

Oft gierighe oncuysch, vol haet,⁺

 

Vol wreetheyt obstinaet,⁺

 

Van sulcke daer staet gheschreven,

 

^c Dat sy alle ghelijck

 

Derven sullen Gods rijck,

 

Ten zy dat sy beteren haer leven.⁺

 

17 Al was Iudas oock mede int ghetal,⁺

 

Sijn werck dat was verborghen,⁺

 

Maer Christus die wist te voren wel al

 

Dat hy hem soude verworghen,

 

Dus en mach niemant dan

 

Segghen, tzy wijf oft man,

 

Datter yemant was inne

 

Die anders hadde ghedaen,

 

Dan na Christus vermaen,

 

Sy waren gheestelijck van sinne.

 

18^d Doen vraechden sy of Christus dat lam

 

Van Adam niet vleesch en ware,

 

^e Ick seyde, dat hy van boven quam,

 

Van sijnen Hemelschen vare,⁺

 

So Christus spreeckt, met woorden bloot,

b Mat. 26. 25.

+ Mar. 14. 22.

+ Luc. 22. 10.

+ 1. cor. 11. 22.

c 1. Cor. 6. 10.

+ Gal. 5. 21.

+ Ephe. 5. 5.

+ Apo. 21. 27.

d Ioa. 1. 36.

e Ioa. 3. 31.

+ Eph. 4. 9.

[p. 226]

 

^f Ick bent levende Hemels broot,

 

Die van boven ben beseven,

 

Dat broot, hoort dit gheschal,

 

Dat ick u gheven sal,

 

Dat is mijn vleesch, voor des werelts leven.

 

19 Hoort seyd' ick, mijn Heeren, zijt des wel vroedt,

 

Wat Paulus doe verwerven,

 

^g Dat den aertschen Adam noch vleesch noch bloedt,

 

Gods rijcke niet en sal erven,

 

Waer Christus van Adams natuer,

 

So en waer hy niet reyn en puer,

 

Hy soude oock aerde zijn gheworden

 

So God selve seyt claer,

 

Ghy zijt aerde, en sult hier naer

 

^h In aerde verkeert worden.

 

20 Doen vraechden sy my op dat selve pas,

 

Is God alsulck niet machtich,

 

Dat hy dat vleesch seer bros als glas

 

Hem ghelijck maeckt so crachtich:

 

Ick seyde, mijn Heeren, hoort,

 

hy en vermach niet teghen zijn woort,

 

Verstaet dit allegare,

 

ⁱ God spreeckt, mijn woort bekant,

 

Sal eeuwelijck houden stant,

 

Anders waer hy een leughenare.

 

21 Doen seyd' ick, mijn Heeren ic arme gast

 

Wat weet ghy van my te segghen,

 

Heb ick ghedaen yemant overlast,

 

Wat wilt ghy my oplegghen:

 

Isser yemant die van my claecht,

f Ioa. 6. 51.

g 1. Cor. 15. 50.

h Ecclesi. 17. 8.

i Matth. 24. 25.

[p. 227]

 

Soo bid ick dat ghy t'ghewaecht,

 

Ick wilse contenteren

 

Seght doch mijn Heeren vry

 

Waer om so comt ghy my

 

Sonder misdaet dan persequeren.

 

22 Wy en vanghen u niet om u misdaet,

 

Maer om de arme zielen

 

Die ghy verkeert met uwen boosen raet,

 

Ghy soudtse wel al vernielen

 

Waert datmen u liet betien,

 

Maer het is beter neen

 

Waert dat u leeringhe ware,

 

Van God goet end oprecht,

 

So ghy beroemt en secht,

 

Ghy soudt wel leeren int openbare.

 

23 De Heere die spreect met woorden vroom

 

Also daer staet gheschreven,

 

^k Hy seyt: ghy en sult dat heylichdom

 

Al voor de honden niet gheven,

 

Noch de peerlen daer dit bediet

 

Voor de verckens werpen niet,

 

Dat sy niet tot eenigher uren,

 

T'uwaert en keeren vry,

 

Ende verscheuren dy:

 

Daeromme so en macht niet ghebeuren.

 

24 Doen seyde ick tot de Heeren blent

 

Met lieffelijcke gheruchten,

 

Een mensche wort aen sijn werck bekent^l

 

En den boom aen sijn vruchten

 

Een goet boom brengt vruchten goet⁺

k Matth. 7. 6.

l mat. 7. 19. ende 12. 33.

+ Luc. 6. 41.

[p. 228]

 

D'welck den quaden niet en doet,

 

Wat vruchten condt ghy aen ons aenschouwen

 

Dan liefde, peys, en vree,

 

En verduldicheyt in lijden mee,

 

Tot in den doot sonder verflouwen.

 

25 Doen seyde tot my een Pape expres,

 

Ick en gheloove (wilt hooren)

 

Niet so wel, datter een God es,

 

Ick gheloove al vooren,

 

Ist dat ghy in dit gheloof,

 

Blijft altijts even doof,

 

Ick segt u sonder mijden,

 

Ghy zijt vermaledijt,

 

En sult den eeuwicheyt

 

In der hellen moeten lijden.

 

256 Doen seyde ick tot hem coelen vloe,

 

Hoe durft ghy dit uytspreken,

 

Het oordeel behoort den Heere toe,

 

^m Het quaet sal hy wel wreken,

 

Maer het is u manier

 

⁺ Te maken sulck ghetier,

 

Ick segt u sonder veel te kallen,

 

ⁿ Dat u gheheel ghekroot

 

En d'afgoderye diemer doot

 

⁺ Gheheel noch af sal vallen.

 

⁺ 27 Hy seyde de beelden en deeren niet

 

Die daer staen aen allen hoecken,

 

Sy doen niemant lijden noch verdriet

 

Het zijn der simpelen boecken,

 

Hy seyde, hoort, oft ghy wilt,

m Roma. 12. 19.

+ Heb. 10. 30.

n Dan. 8. 25.

+ 2. Tes. 2. 8.

+ Apo. 18. 8.

[p. 229]

 

Weer de letter of dat bilt,

 

Ist niet ghelijck om leeren,

 

Zijnse niet beyde doot,

 

Daeromme so segh ick u bloot

 

Datmen met beelden wel God mach eeren.

 

28 Doen seyde ick met woorden onbevreest^o

 

Dat ons de heylighe Schriftuere

 

Ghegheven is van den heylighen gheest,

 

Tot oprechten labuerem

 

^p Maer beelden ende afgoden⁺

 

Heeft God so sterck verboden

 

Die beelden oft afgoden maken^q

 

Die zijn vermaledijt,

 

So God dat selve belijt:⁺

 

De helsche pijne sal hy smaken.

 

29 Doen vraechden sy my na mijn kercke ras,

 

En waer dat ickse hilde,

 

Ick seyde datter een kercke was

 

Sterck van gheloove en milde,

 

^r Ghedoopt alte saem

 

In eenen gheest, end een lichaem,

 

^s Dit is de bruyt, de Coninginne

 

De vrouwe, die t'manneken baert,

 

Voor den draeck stout onvervaert,

 

Tot sulcken kercke ben ick inne.

 

30^t Tot den Ephesien vint men claer,

 

Al van dees kercke reene

 

^v Dat Christus in het hooft van haer,

 

Vleesch en been van sijnen beene,⁺

 

^x Dees kerck en leeft niet meer,

o Rom. 15. 4.

p exo. 20. 3.

+ Deu. 4. 16.

q Deu. 27. 15.

+ Sap. 14. 8.

r 1. cor. 12. 13.

s ap. 12. 13.

t Eph. 1. 13. ende 4. 16. ende 5. 23.

v eph. 1. 12.

+ Colo. 1. 18.

x Gal. 2. 21.

[p. 230]

 

Maer haer leven is de Heer,

 

^y Haer vleesch dat is ghestorven

 

⁺ Van boven is sy ghedaelt,

 

^z So ons Ioannes verhaelt,

 

Dees kercke blijft onbedorven,

 

31 V kercke als men daer wel op let,

 

Het mocht elck wel verstoyen,

 

Sy is teghen de waerheyt ingheset,

 

Maer God die salse uytroyen,

 

Want men daer anders niet

 

Dan afgoderije en siet,

 

T'is walghelijck voor s'Heeren ooghen,

 

Nochtans seyt elck ghemeen,

 

T'is Gods Bruyt en anders gheen,

 

Och God hoe vreucht ghyt ghedooghen.

 

32 Dus bidt ick u, siet elck wel toe,

 

En wilt u met God beraden,

 

Wacht u van den onnooselen vloe,

 

Oft ghy mist Gods ghenaden,

 

Dewelcke hy rijckelijcken schenckt,

 

Die hem altijts ghedenckt,

 

Maer die sijn uytvercoren

 

^a Aen tast ofte ghenaeckt,

 

Sijn oogh-appel hy gheraeckt,

 

Ende op hem valt Gods tooren,

 

33 Ick bid u broeders en susters ghemeen,

 

⁺ Wilt u met my verblijden,

 

^b Fundeert u op den verworpen steen,

 

⁺ En vreest torment noch lijden,

 

⁺ Verheucht door vrolijckheyt,

y rom. 6. 4.

+ Gal. 1. 24.

z Apoc. 21. 2.

a Sach 2. 8.

+ Matt. 19. 18.

b Esa. 28. 16.

+ Luc. 20. 17.

+ 1. Cor. 3. 11.

[p. 231]

 

^c En maken u Lampen bereyt.

 

De liefde laet niet verflouwen,

 

Haest u, gaet metter spoet

 

Vwen bruydegom te ghemoet,

 

^d Hy wilt dat avontmael met u houwen.

c mat. 254.

d apo. 3. 20.