Sic. Jaargang 6

[p. 31]

De meeuwenkolonie
myriam crijns

Niets in mij verlangde naar een vakantie aan zee met mijn twee klasgenoten. ‘Natuurlijk ga je mee,’ zei mijn moeder, ‘ik sta erop dat je die uitnodiging aanneemt, zo vaak word je niet gevraagd. Toen ik zeventien was, was ik dolblij dat ik met twee vriendinnen naar Giethoorn mocht. We hadden de hele dag lol. Je hebt de foto's van die week toch wel eens gezien?’

De foto's zaten voor eeuwig in mijn hoofd. Mijn moeder met haar twee vriendinnen in een bootje, zij altijd in het midden, met haar armen om hun schouders geslagen. Mijn moeder in een degelijk badpak op een hoge duikplank, klaar voor de sprong. De drie vriendinnen breed lachend op een tandem, mijn moeder voorop.

‘Het is veel beter voor je om met leeftijdsgenoten op reis te gaan dan met pappa en mij. Als je zeventien bent wordt het tijd dat je op eigen benen leert staan. Bovendien vinden pappa en ik het ook weleens leuk om samen uit te gaan, zonder dat we voor jou hoeven te zorgen.’

‘Ik zorg wel voor mijzelf,’ zei ik.

‘Je weet zelf hoe het dan gaat. Pappa is er toch niet van te weerhouden het jou voortdurend naar de zin te maken. 's Morgens staat hij klaar met verse croissants, dan gaan jullie met de verrekijker op pad om vogels te kijken of om rotzooi uit de sloot te scheppen voor onder je microscoop en ga zo maar door. Kan ik de hele vakantie koken en afwassen. Maar daar bedank ik toch voor. Dan blijf ik nog liever thuis.’

‘Als ik jullie met de auto breng, kun je de microscoop meenemen,’ zei mijn vader. Hij begreep wel dat ik er geen zin in had de hele dag met Eva en Fanny op het strand te liggen en 's avonds te gaan dansen. Maar hij was een zachte man en hij ging zelden of nooit in tegen de beslissingen die mijn moeder nam. Hij beloofde me wat interessante preparaatjes mee te geven, zoals bloed van een paard, een koe en een hond, waar hij als dierenarts gemakkelijk aan kon komen. Ook noemde hij me de namen van planten die ik aan zee kon plukken om onder de microscoop te bekijken.

De avond voor mijn vertrek had ik mijn ouders ruzie horen maken.

‘Het zou het beste voor haar zijn als ze niet alleen geen microscoop, maar ook geen boeken mee zou nemen,’ zei mijn moeder. ‘Je weet van tevoren dat ze dan weer de hele dag in haar eentje zal zitten studeren. Hoe moet dat kind ooit aan vrienden komen, laat staan aan een man?’

[p. 32]

Mijn vader antwoordde zo zacht dat ik hem niet verstond.

‘Jij maakt een Agnes van dat kind,’ zei mijn moeder weer. Agnes was de ongetrouwde zus van mijn vader die gepromoveerd was op longziektes en onderzoek deed in een laboratorium in Amsterdam. Mijn moeder had altijd op Agnes neergekeken. ‘Al is Olga straks drie keer gepromoveerd, wat heeft ze eraan als geen man haar wil hebben en ze haar oude dag moederziel alleen zal moeten slijten? Als ze nooit zal ervaren wat het is vrouw en moeder te zijn? Iedereen zal haar minachten om alles behalve haar titels en ze zal doodongelukkig zijn.’

‘Laten we een rooster opstellen voor het koken, de caravan schoonhouden en de boodschappen doen,’ zei Eva die heel praktisch was.

‘Het maakt mij niet uit wanneer ik wat doe,’ zei ik.

‘Wil jij dan vandaag de boodschappen doen, dan kunnen Fanny en ik nog even gaan zwemmen. Er is niet veel nodig, er staat nog voorraad in de kastjes.’

Toen Eva en Fanny in hun bikini's met badlakens over hun schouders vertrokken waren, controleerde ik de kastjes. Ik opende een pak macaroni en ontdekte dat het krioelde van de beestjes. Ook in de rijst, het meel, de brinta en de spaghetti zaten beestjes. Ik gooide alles in een vuilniszak en maakte de kastjes grondig schoon. Daarna haastte ik me naar de supermarkt, want Eva wilde om vijf uur met koken beginnen. Het brood bleek uitverkocht, evenals de melk en de yoghurt. De groente was duur en oud en ik besloot om dan maar een blik sperziebonen mee te nemen.

‘Blikvoer?’ zei Fanny. ‘Terwijl de verse boontjes in deze tijd spotgoedkoop zijn? Ik houd niet van die weke dingen uit blik.’

‘Houdbare melk in plastic flessen?’ zei Eva. ‘Heb je nog nooit van het milieuprobleem gehoord, nog afgezien van het feit dat deze melk naar plastic smaakt?’

‘Ik was te laat in de winkel,’ zei ik. ‘Ik heb de kastjes moeten schoonmaken, er zaten meelbeestjes in.’

‘Meelbeestjes, jij bedoelt die piepkleine stipjes’ vroeg Eva.

‘Ja die, maar je hoeft je geen zorgen te maken, ik heb alle pakken waar ze in zaten weggegooid.’

‘Weggegooid? Vanwege die onnozele friemeltjes waar je niets meer van ziet na het koken? Wat een geldverspilling!’ zei Fanny.

Na het eten haalde ik mijn microscoop voor de dag, benieuwd naar het bloed van de dieren, dat mijn vader me had meegegeven. Hij had een paar glaasjes met bloed in een papiertje gewikkeld en op elk glaasje de naam geschreven van het dier waarvan het afkomstig was. Ik bekeek de plaatjes die net abstracte schilderijen waren en schilderde ze met waterverf na in een schetsboek, schreef eronder wat het voorstelde en hing ze aan de kastdeur om ze te laten drogen.

Eva en Fanny moesten er hartelijk om lachen toen ze ver na twaalf uur thuiskwamen.

[p. 33]

‘Varkensbloed, geef mij maar stierebloed’, riep Fanny en daarop sloeg ook Eva dubbel van het lachen.

‘Jullie moeten dat bloed morgen ook maar eens bekijken,’ zei ik, ‘dan zullen jullie versteld staan hoe mooi het is.’

‘Gatverdamme, bloed, heb je niks smakelijkers?’ vroeg Eva. ‘En gaat dat spul niet stinken?’

Ik moest denken aan mijn moeder, die zo'n hekel had aan bloed, haren en zieke dieren, dat ze mijn vader verboden had een praktijk aan huis te nemen. Wanneer hij op een boerderij was geweest, rook ze dat onmiddellijk en liep dan urenlang met een zakdoekje met Eau de Cologne voor haar neus. Als kind durfde ik nooit bij haar op schoot te zitten, omdat ik bang was dat ze ook van mij zou vinden dat ik stonk.

‘Olga wordt vast nog eens professor in de biologie,’ zei Eva. ‘Als je liever in een microscoop zit te turen dan te zwemmen met de binken van hiernaast, moet er wel een grote carrière in de wetenschap voor je weggelegd zijn. Wat zal je vader trots op je wezen!’

‘Geef mij het leven maar,’ riep Fanny en ze stak luid geeuwend haar armen in de lucht.

‘Dit is ook leven,’ zei ik, ‘je weet niet hoe fascinerend dit onzichtbare leven is.’

‘Wat koop je d'r voor,’ zei Eva en sprong vanaf de stoel in haar hoge bed.

Er brak een hittegolf uit. Eva en Fanny waren rood verbrand, maar trokken elke dag weer in hun bikini's naar zee. Van het rooster kwam niets meer terecht. De tweede dag al vroegen ze me of ik het erg vond om die avond alleen te eten, de buurjongens wilden op het strand barbequen en ik was vanzelfsprekend niet uitgenodigd.

‘Maar als je het heel leuk vindt, wil ik je wel aan hen voorstellen,’ zei Eva, ‘misschien vragen ze jou dan ook mee.’

‘Ik vind het niet erg alleen te eten,’ zei ik. ‘Bovendien heb ik nog van alles te doen.’

Ik had ontdekt hoe mooi een schijfje helmgras was en ik experimenteerde nu ook met de vruchtjes van het herderstasje en met dennenaalden. Als het 's middags te warm werd om nog iets te doen, lag ik in de schaduw van de caravan op een luchtbed te lezen. Ik verveelde me geenszins, maar verlangde hevig naar mijn eigen kamer en naar het einde van de week.

Toen het wat koeler werd, kwamen de buurjongens op een avond bij ons eten. Eva maakte kaasfondue klaar, terwijl Fanny hen amuseerde met verhalen over de stunts die Ine en zij in de klas met leraren uithaalden. Ik deed of ik de krant las.

‘Ik heb gehoord dat jij je al aan het voorbereiden bent op de Nobelprijs voor biologie,’ zei Peter tegen me.

‘Pure liefhebberij,’ zei ik, ‘ik weet nog helemaal niet wat en of ik ga studeren.’

‘Is het niet een beetje een onvrouwelijke hobby, dat exacte gedoe met micro-

[p. 34]

scopen en zo? Ik dacht dat alleen van die professor-achtige jongetjes dat deden,’ zei Maarten.

‘Ze wil jullie kerels de loef afsteken,’ zei Fanny.

‘Pas maar op,’ zei Peter, ‘slimme vrouwen komen niet aan de man, geen vent kan ertegen als zijn echtgenote meer weet dan hij.’

Na het eten ben ik al snel weggegaan. Peter had Eva's T-shirt en b.h. uitgetrokken en lag op het smalle bankje naast de tafel haar borsten te strelen. Hij streek zo nu en dan het haar uit haar gezicht, dat haar dat droog en hard was als de manen van een pony. Hij neusde met haar, met haar brede, grove neus met zijn wijde neusgaten. Fanny had puisten op haar voorhoofd en haar kin en Maarten hield maar niet op dat voorhoofd en die kin te kussen.

‘Jammer dat je je vader niet hebt meegenomen,’ riep Eva tegen mij, ‘dan konden we het allemaal doen.’

‘Je hebt een lullige avond gehad gisteren,’ zei Eva de volgende ochtend, ‘het spijt me. Ik ben verliefd, ik kon het gewoon niet opbrengen jou erbij te betrekken. Morgen is de laatste avond, volgens Peter wordt er dan een excursie door de meeuwenkolonie gehouden, als jij het leuk vindt kunnen we daar met zijn allen heen gaan.’

‘Ik heb er geen zin in weer het vijfde wiel aan de wagen te zijn,’ zei ik.

‘Dat ligt aan jezelf. Als je nu eens wat uitvoeriger op vragen inging, maak je het voor de ander ook gemakkelijker. En waarom gedraag je je niet wat losser? Zoals van de week toen we die nachtwandeling op het strand maakten. Je hebt de hele tocht geen woord gezegd. Op die manier maak je toch ook een rare indruk?’

Ik was meegegaan omdat ik niet had durven weigeren en de hele week al niets met hen had ondernomen. Maar ik was bang in het donker en op het eindeloos lang lijkende duinpad had ik mezelf voortdurend moed lopen inspreken.

Bij de uitkijktoren moesten we ons verzamelen. Een hoogzwangere vrouw stond hand in hand met haar echtgenoot te wachten. Er was een vader met een troep uitgelaten kinderen die allemaal feesthoedjes op hadden. Een Duitser met een teckel werd weggestuurd omdat de hond de meeuwen zou verjagen. Om zeven uur gaf de excursiebegeleidster het sein voor het vertrek. Ze was een korte, dikke vrouw in een oranje trainingspak en had een zonneklep op met een frisdrankreclame. Zwaaiend met haar stok nam ze het ene hoge duin na het andere. Bij sommige planten en bomen bleef ze staan, plukte een paar blaadjes of takjes en deelde die aan ons uit.

‘Wrijft u dit eens fijn, wat ruikt u nu?’

‘Purol!’ riep een kind.

‘Prima,’ zei de vrouw, ‘dit is de balsempopulier. Als u wilt weten of u met hondsroos of de egelantier te doen hebt, moet u ook hun blaadjes fijn wrijven. Waar ruiken deze blaadjes naar?’

‘Naar appelmoes!’ riep weer een kind.

[p. 35]

‘Inderdaad, wanneer je appels ruikt, heb je de egelantier te pakken.’

Een man met een legerjack aan en een jagershoedje op volgde ons op een kleine afstand. Telkens als we bij een plant bleven staan, maakte hij een foto. Hij kwam geen enkele keer dichterbij om naar de uitleg te luisteren. Eva en Fanny waren al vooruit gelopen met hun vrienden, de zwangere vrouw en haar man waren achter geraakt en niet meer te zien.

‘Als we het bos uitkomen, zijn we in de meeuwenkolonie,’ zei de vrouw. ‘Er zitten zilvermeeuwen en een paar koppels kleine mantelmeeuwen. De laatsten herken je aan hun donkere vleugels.’ Ze blies op een fluit en gebaarde mijn vrienden om terug te komen. In de kolonie moesten we bij elkaar blijven, de vogels konden soms erg agressief worden. Langs het pad en zover je kon kijken vlogen meeuwen op en cirkelden krijsend door de lucht. De vrouw haalde een gespikkeld ei uit een van de nesten om het ons van dichtbij te laten bekijken.

‘Deze meeuw hier is zo brutaal, die blijft op zijn nest zitten hoewel ik hier elke avond met een groep mensen langskom. Hoort u hoe hij zich schor gekrijst heeft? Hij heeft bijna geen stem meer over, maar toch blijft hij zitten.’

‘Wat een gemene rotoogjes,’ zei Fanny.

‘Met een stok kun je hem toch wel van zijn nest af jagen?’ informeerde Maarten.

‘Dat zou ik maar niet proberen,’ antwoorde de vrouw.

Ik voelde me een indringer en hoopte dat we het broedgebied maar gauw zouden verlaten. Het gekrijs boven me en om me heen werkte op mijn zenuwen. Plotseling voelde ik een scherpe en hevige pijn op mijn hoofd.

‘Er wordt iemand aangevallen!’ schreeuwde een kind.

Ik voelde op mijn hoofd. Eva en Fanny keken geschrokken en barstten toen in schaterlachen uit. Ze lachten zo, dat ze zich aan de jongens vast moesten houden om niet om te vallen. Mijn haar was kleverig en er zat bloed aan mijn hand. De man die de foto's gemaakt had, kwam nu haastig op ons af. Hij strompelde een beetje en leek op een vogelverschrikker met zijn wijd zwaaiende armen. Hij wees met verontruste blik naar mij en stootte vreemde klanken uit tegen de begeleidster.

‘Mijn man zegt dat u naar een dokter moet gaan,’ zei de vrouw.

Eva en Fanny begonnen nog harder te schateren, nu wellicht om de man die maar paniekerige geluiden bleef uitstoten. Ik begon te rillen hoewel het nog steeds warm was.

‘Mijn man zal je naar de dokter brengen,’ zei de vrouw. ‘Onze auto staat bij de uitkijktoren. Hij kan zich niet goed duidelijk maken vanwege een herseninfarct, maar hij begrijpt alles wat je zegt.’

Zwijgend liep ik achter de man naar de auto. Hij gaf me een schone zakdoek toen hij zag dat de mijne bebloed was. Ik bedankte hem toen hij me bij de dokter afzette en wist niet wat ik met zijn vieze zakdoek moest doen. Hij maakte een gebaar dat ik hem kon houden.

De dokter ontsmette de wond, gaf me een injectie en zei dat het erger leek dan

[p. 36]

het was.

‘Ik krijg elk jaar wel een paar van dit soort gevallen. Mensen die het broedgebied van meeuwen verstoren vràgen ook om moeilijkheden.’

De zon was onder aan het gaan toen ik het huis van de dokter verliet. De achtertuin grensde aan de duinen. Ik hoefde maar over een houten hekje te stappen om op een duinpad te komen. Mijn angst was verdwemen. Waar ik heen wilde wist ik niet, maar in ieder geval niet naar de caravan. Ik raapte een stok op die naast het pad lag en sloeg ermee tegen de braamstruiken. Ik keeg ineens zin om mezelf pijn te doen, me te verwonden. Ik sloeg met de stok tegen mijn benen en de zin mezelf pijn te doen groeide uit tot een verlangen, even onweerstaanbaar als het verlangen naar een orgasme wanneer ik mezelf had liggen strelen. Ik trok mijn schoenen uit en nam een kleiner paadje dat dwars door de duindoorns liep. Met mijn tanden op elkaar liep ik door, razendsnel, niet als iemand die op de vlucht is, maar gedreven door een blinde woede. Triomfantelijk bedacht ik dat ik harder was dan Eva en moediger dan Fanny. Een keer bleef ik staan om mijn blouse uit een braamstruik los te rukken. Mijn armen en benen zaten vol bloederige krassen. Uiteindelijk bereikte ik een duintop van waar af ik de zee zag liggen. De zon was achter de horizon verdwenen en je zag geen mens meer op het strand. Alleen wat strandlopertjes renden langs de vloedlijn. Uitgeput viel ik achterover. Het bonkte in mijn borst en in mijn hoofd, het bloed in mijn armen en benen kolkte. ‘Zoveel leven,’ dacht ik, ‘zoveel en zo fel. Mijn leven.

Toen leek het of ik vanaf een grote hoogte op mezelf neerkeek. Ik zag mezelf liggen in dat uitgestrekte, schemerige duingebied met voor me het lege strand en de zee, die nu loodgrijs was geworden als de lucht. Een stipje was ik, dat per ongeluk en toevallig op die plek was neergevallen, net als de zandkorrels en de zaadjes van de planten. Een stipje was ik, maar ik viel niet samen met mezelf, zoals het zand, de golven en de wolken.

‘Maar ik kan opstaan,’ zei ik tegen mezelf, ‘ik kan doen wat ik wil.’

Ik stond op, liep het duin af en spoelde mijn armen en benen schoon in de zee. Toen keerde ik me om en liep terug.