Sic. Jaargang 2

[p. 55]

1987
De handschoen van Allie Caulfield
№ 3

Is er lezen na de dood?

Shakespeare en Longfellow zijn niet rechtstreeks naar de hemel gegaan. Beiden zaten eerst enige tijd in het vagevuur, de eerste wat langer dan de tweede. Het toeval wil dat beiden zich tegelijk aan de hemelpoort melden.

Bij het inchecken neemt Petrus de personalia van de twee mannen op. Als hij hoort dat beiden als beroep ‘dichter’ opgeven stelt hij hen op de hoogte van een speciaal voorschrift: er mag slechts één dichter per maand in de hemel worden toegelaten. Om te bepalen of dat deze maand Shakespeare of Longfellow is, geeft hij hun de opdracht een gedicht te schrijven. Om het moeilijk te maken moet het woord Timbuctoo als rijmwoord voorkomen.

Longfellow komt als eerste weer bij Petrus aan de balie en draagt het volgende voor:

We went through a barren land
It was a sea of sand;
A caravan came passin' through,
On its way to Timbuctoo.

Heel mooi, vindt Petrus en even later arriveert ook Shakespeare met zijn gedicht.

Tim and I, on an hunting went.
We saw three maidens in a tent.
As they were three,
And we were two,
I took one,
And Timbuctoo.

Fresco van 15 bij 16 meter in de kapel van het Heilig Kruis van de Ceciliakerk in Albi, voorstellende het Laatste Oordeel. Het afgebeelde detail toont de levenden op weg naar de hemel. Op hun borst dragen zij ‘Het grote boek van hun leven’. (Bron: Dr. G.-J. Witkowski, L'art profane à l'église, Parijs, 1908).

Miniboeken

In 1687 werd in Pruisen een kersepit voor een aanzienlijk bedrag geveild. Op de pit had een geduldige houtsnijder 120 hoofden van koningen, keizers en beroemde personen gegraveerd. Onder een loep waren de afbeeldingen duidelijk herkenbaar.

De Engelse bankier Sir Moses Montefiore kocht in de 19e eeuw in Jeruzalem een graankorrel waarop een joodse kunstenaar een gebed van 286 hebreeuwse karakters had geschreven.

[p. 56]

Tijd

1.	The bell then beating one. Hamlet
2.	Sure Luciana, it is two o'clock. Comedy of Errors
3.	The clock has stricken three. Julius Caesar
4.	How far into the morning is it lords? Upon the strike of four. Richard III
5.	At five o'clock I shall receive the money for the same. Comedy of Errors
6.	How's the day? On the sixth hour. Tempest
7.	Let's see. I think 'tis now some seven o'clock. Taming of the Shrew
8.	The eighth hour. Be that the uppermost. Julius Caesar
9.	It's supper time, my lord. It's nine o'clock. Richard III
10.	Ten o'clock; within these three hours 'twill be time enough to go home. All's Well that Ends Well
11.	Eleven o'clock the hour. Merry Wives of Windsor
12.	What hour now? I think it lacks of twelve. Hamlet

Boekendieven

Een niet met name meer bekende Parijse boekhandelaar had de vreemde gewoonte om boeken die hem bevielen te stelen. Hij deed dat niet uit geldgebrek of hebzucht. Meestal kocht hij voor een aanzienlijke som geld boeken bij een collega of op een veiling, waarna hij toch steeds bezweek voor de aandrang om enkele exemplaren achterover te drukken. Moeite om zijn daad te verbergen deed hij niet. Hij bekeek het boek en stak het rustig in zijn jaszak. Zijn collegae handelaren begrepen tenslotte dat het stelen onmogelijk voorkomen of afgeleerd kon worden. Ze leerden er mee leven. Nam hij een boek bij een handelaar weg, dan zond die handelaar hem de volgende dag eenvoudigweg een rekening. Pikte hij de boeken op de kijkdag van een veiling, dan noemde de veilingmeester gaandeweg de gestolen titels op en hamerde ze meteen af met de woorden, ‘Toegewezen aan de heer X.’, gevolgd door het bedrag. De onbekende boekhandelaar betaalde die rekeningen altijd.

Een boekenverzamelaar in Den Haag heeft tegen het eind van de vorige eeuw een oplossing gevonden om diefstal uit zijn bibliotheek te voorkomen. Indien een belangstellende zijn fameuze collectie Elzeviers wilde bezichtigen, was deze verplicht zich vóór het binnentreden van het heiligdom te kleden in een grote cape zonder mouwen of openingen voor de armen. De cape werd met een strik om de hals gesloten en pas dan mocht de bibliotheek betreden worden.

Werken

Balzac legde zich te slapen na het avondeten en stond weer op om middernacht precies. Hij dronk een grote mok koffie en zette zich dan tot de volgende middag aan de literaire arbeid. Zodra hij een vel papier had volgeschreven gooide hij het over zijn schouder op de grond achter zijn stoel.

Ongenummerd. Om twaalf uur 's middags kwam zijn bediende in de werkkamer, verzamelde de losse vellen en bracht die naar de zetter. Het was de taak van de zetter ze op volgorde te leggen. Balzac corrigeerde op de proeven.

Victor Hugo, George Bernard Shaw en Thomas Wolfe hebben gemeen dat zij staande schreven.

Alfred de Musset had de duisternis nodig om zijn poëzie te kunnen schrijven. Wanneer hij behoefte had om overdag te schrijven, dan sloot hij de zware gordijnen van zijn werkkamer, stak de kaarsen aan, en begon te werken. Hij deelt deze gewoonte met de 18e-eeuwse dichter Crébillon.

Balzac dronk voortdurend koffie tijdens de literaire arbeid. Dumas père hield het bij grote glazen limonade. George Sand rookte zonder ophouden. Musset bediende zich van absinth.

[p. 57]

Raadsel

Deze man doet kunstjes waarbij de poes op de stoel moet blijven zitten. Let op omstanders. Hieronder een close up van de poes. De illustraties komen uit een klassiek boek uit de negentiende eeuw.

De drie te beantwoorden vragen luiden:

1.	Wat is de titel van het boek (origineel of in het Nederlands)?
2.	Wie schreef het boek?
3.	Hoe vindt de poes het om op die stoel te zitten?

Oplossingen sturen aan het redactieadres t.a.v. Ellie Caulfield (Red. secretaresse). Onder de inzenders van het goede antwoord wordt een boekenbon verloot van ƒ 40,- (eventueel te vervangen door kattevoeding naar keus voor hetzelfde bedrag).

Opsporing verzocht

A.H. Simons uit Tilburg verzoekt om opsporing van of inlichtingen over de volgende nietbestaande boeken:

Cahin-caha en Tohu-bohu twee via spiritisme verkregen romans door J.-K. Huysmans, nadere gegevens niet bekend.

Een studie over het gebruik van au fur et à mesure que door Marcel Proust.

Bijschrift van A.H. Simons: ‘Het zou me overigens niet verwonderen als er werkelijk een dergelijke studie bestaat.’

Naschrift van A. Caulfield: een dergelijke studie bestaat bij ons weten nog niet. Niets weerhoudt de lezers dus u er inlichtingen over te sturen. Wel bestaan er essays over ‘Misbruik van de woorden horreur, fatal, affreux door Voltaire’, en ‘Misbruik van het woord car door Balzac’. Maar die zoekt u niet.

Opensnijden

Men vindt ze nog regelmatig in antiquariaten: Franse boeken waarvan de katernen nog niet zijn opengesneden. Een Engelsman heeft eens uitgerekend dat het opensnijden van een boek van 300 tot 350 pagina's driehonderd handbewegingen vergt, inclusief het ombladeren. Voor die driehonderd bewegingen stelde hij een tijd van acht minuten. Hij concludeerde: ‘Aangezien de Fransen ieder jaar ongeveer 500.000 boeken moeten opensnijden, verliezen zij al doende per jaar 70.000 dagen of 20 jaar.’

[p. 58]

Erratum

In de vorige Handschoen berichtten wij over het opeten van boeken. Op dat moment was ons inderdaad slechts één voorbeeld bekend van bibliophagie, en wel in de persoon van de genoemde Theodore Reinking. Ondertussen is ons een tweede geval van boekeneterij bekend geworden dat niet in de vorige aflevering had mogen ontbreken, gezien ook de therapeutische waarde die de eter ontleende aan zijn boekendieet.

Het betreft koning Melik van Ethiopië (1844-1913). Wanneer koning Melik zich beroerd of, nog erger, melancholiek voelde, verorberde hij enige pagina's uit de Bijbel. Jarenlang ging dat goed, maar ook hier lijkt een zekere gewenning te zijn opgetreden. Tijdens een hevige ziekte besloot Melik het kwaad te lijf te gaan door het gehele boek Koningen op te eten. Wellicht was het boek te dik. Misschien ook kwam het omdat het een Bijbel was op zwaar Egyptisch papier. De artsen werden het er niet over eens. Hoe dan ook, Melik overleed aan de gevolgen van dit zwaar-papieren medicament. Overdosis.

Lederfetisjist

De beroemde Franse boekenliefhebber Thédore had de gewoonte om op dansavonden aandachtig de schoenen van de aanwezige dames te observeren. Steeds wanneer hij een paar bijzonder fraaie schoenen zag, greep hij zijn vriend bij de arm, maakte hem opmerkzaam op de schoenen die hij bedoelde, en verzuchtte, ‘Ziedaar, alweer een stukje beeldschoon marokijn naar de haaien.’

[p. 59]

Onze dank voor het patroon van de Dante-muts in SIC nr. 2. (Maar is de schaal 1:14 bewust ietwat overdreven of simpelweg een drukfout?) Red.
Staand: Macedonia, NRC, Propria Cures.
Zittend: Onafhankelijke Weekkrant Suriname, Jerusalem Post.
(An Koemans)