Een schone ende ghenoechelijcke historie van Ioncker Ian

Dat vii. Capittel.Hoe de Keyser ioncker Ian Ridder sloech ende bewees hem groote eere, twelc vanden sommigen benijt wert.

DOen ioncker Ian den camp aengenomen hadde waren tmeesten deel van des Keysers heeren die hem alle duecht gunden daer inne seer verblijt ende de Keyser mede, ende hy geboot alle dinc gereet te maken, want hy woude ioncker Ian Ridder slaen. Daer worde ghespreydt een costelijck root Pellen laken, zijn wapenen worden daer oock ghebrocht, die by hem ghevonden waren, Hertoghe Gautier spande hem twee vergulden Spooren De Keyser gorde hem seluen t'swaert aen zijn zijde, daer nae gaf hy hem den Ridder slach ende zeyde: Mijn vriendt desen slach suldy altoos in ghedachtenisse houden, ende Godt laedt het u te goede vergaen, ende kerstenheyt tot een goede vreede. Nu moet ghi ouer u hebben seven duechden als ridder verheuen. Het eerste is dat ghy sult zijn zonder gramschap ende sonder nijdt, ende pijnt u altijdt nae de duecht daer ghijt met eeren cont volbrengen. Het tweede is dat ghy tot geenen tijden eenich Man sult, verraden, en zijt niet dorper in uwen monde noch ongetrouw van herten, zijt bystandich den armen als den rijcken zoo moechdy hebben prijs ende eere ende verwachten oock den loon van onsen heere. Ghy sult oock manierlijcken ter kercken gaen ende doen daer u offerhande, na der benedictien moechdy weder thuyswaert gaen, voort suldy stille ende openbaer eeren vrouwen ende ionckvrouwen om eender vrouwen

[fol. B3v]

wille dats de suyver maecht Maria. Ghy sult oock beschermen Weduwen ende weesen daer sijs van doene hebben, ghy sultse helpen ende daer voor Doot blijuen, want ist dat ghy voor Weduwen ende Weesen sterft, zoo zijdy een Martilaer voor Gode verheuen. Het sevende is dat ghy geenen Man zijn leven nemen en sult, daer ghyt met eeren moecht laten, is hy Kersten ende hy ghenade begheert ende hy voor tsweert blijft verwonnen, ontfangt hem goedertierlijck in genaden, zo doedy als een edelman, indien ghy dese punckten onderhoudt, men sal u prijsen in alle Heeren houen. Als de Keyser dit hadde geseyt zoo worde hem zijnen schilt ghebrocht ende eenen costelijcken helm van stale. De Paus sprack tot hem ende zeyde, uwen Schilt sal heeten, stoudt wederstaen, u Swaerdt scherpelijcken snijdende, uwen Helm heet vast ghelooue, dat bediet dat ghy den Helm voeren sult tegen die ongelouige honde ende daer op wreken Christus lachter, versterckende tgeloove van kerstenhede, vliende alle Heresie, Touerie ende Ketterie, dit is t'bewijs dijns Helms die sterck is wederstaende den Helschen Vyant, u Spooren die heeten achterdencken, welck een teecken is dat ghy alle dinc doen sult met wijsheden, ende met wijsen Rade, want achterdencken doet ons wijsheyt leeren ende alle dinc met scherpen rade doen, zoo salt een duechdelijcken voortganck hebben wat ghy doet Heer Ian zeyde, alle u leeringhe die hope ick wel te onthouden, ende die te achtervolgen ten profijte van Kerstenheede, ende ter salicheydt van mijnder Zielen. Als Heer Ian aldus Ridder geslagen was zo ginck de Keyser met alle zijn heeren ter kercken om Misse te hooren. De Paus dede selue de Misse ende baden alle ghelijck, dat Godt door zijn grondelose barmherticheyt haren campioen wilde sterckheyt verleenen teghen den vreeslijcken Ruese. Doen den tijt quam datmen offeren zoude so offerde Heer Ian een stuck gouts ter eeren der Passien ons Heeren Ihesu Christi, ende den bitteren doot, die hy om onsent wille sterf aenden Cruyce, daer nae offerde hy vijff basanten ter eeren van de vijff wonden die hy om onsent wille ontfinck aende galge des Cruyces, daer na offerde hy noch drie besanten ter eeren van de heylige drievuldicheyt, te weeten: inden name des Vaders ende des Soons ende des heyligen Gheests Doen de misse was ghedaen zo ginck de Keyser Sigismundes met zijnen nieuwen Ridder ende met alle zijn heeren te houe, daer wert gedient van allen gherechten diemen verdencken mochte. De Keyser dede sitten de jonghe Keyserinne neffen zijnder zijden, dies waeren ghemeenlijck alle de Baroenen blijde, zonder alleene Gouweron met zijn mede plegers Heer Ian ouer Tafel sittende viel in een ghepeyns, ten lesten sprack hy ende zeyde: O heer Godt ghebenedijt zijt ghy van alle uwe weldaden, want ghy my nu in sulcken staedt ghestelt hebt dat my dunckt, ick ben die Rijckste die op Aerden levende is. De Keyser zeyde, waerby laet my dat hooren? Heer Ian antwoorde, ick sal u segghen heere wildijt verstaen, ick weet wel dat ick von Eedelen gheslachte ben ghebooren ouermidts de litteyckenen diemen by my heeft ghevonden, nu heb ick een camp aenghenoomen, gunne my Godt, ick sal daermede winnen des Keysers dochter die schoone Gloriande, die ick beminne bouen al die leuen, ick hoope aen God dat hy my de gratie daer toe gheuen sal, ende zijnen lachter wreeken, ende daer toe ben ick gecomen tot den staet des Ridderschaps, welc ic bouen alle dinck hebbe begheert, nochtans moet ick kennen dat ick een vondelinc ben, t'welck my zeer swaer opt Herte leyt. Maer om dat ick ghecoren ben om den camp te vechten zo ben ick de

[fol. B4r]

blijtste ende de rijckste die nu op Aerden is. Alle de Heeren spraken wt eenen monde dat hy de waerheyt zeyde. Gouweron siende datse hem alle grote vrientschap bewesen ende dat hy by der jonger Keyserinne zadt, en mocht het niet wel lijden ende zeyde, ick zie hier wonder harde groot, byden Heere die hem voor ons allen Cruycen liet, dat is dat men zoo seer feesteert desen Vandelinck om dat hy den camp sal vechten ick weet wel te voren, dat Kerstenheyt door hem sal blijven verlooren, want hy daer toe te swack is ende sal ons altesamen inde schande laten blijven. Heer Ian dit hoorende schaemdes hem seer, ende sout gaerne ghewroken hebben, maer hy verdroecht om des Keysers wille. De Keyser sprack met eenen grammen moede ende seyde Gouweron nu bevinde ic dat ghy dorper zijdt en fel, om dat ghy dese vileynighe woorden wt uwen Monde laet gaen, want dit seghdy duer haedt ende

nijt om dat ghy mijn Dochter gaerne hadt tot eenen Wijve, maer ick gafse my lieuer een Hondt dan ickse u gave, hoordijt wel Gouweron, want ghy sijt zo blode dat ghy den camp niet en dorst aenvaerden, daeromme en hebdy mijn eere niet seer bemint, Heer Ian sal den Camp vechten, ende verwint de Edel degen, zo sal hy mijn dochter hebben tot eenen Wijve, ende dan sal u Heere zijn, daeromme swijcht al stille zoo doedy wel. De Paus sprac. Dese tale en wil ick niet hooren, Gouweron ghy sult u spijtighe woorden laeten varen, oft men sal u terstondt inden banne doen. Terstondt dede de Keyser ghebieden, datter niemant hoe hooch hy van gheboorten waere, den nieuwen Ridder in eenigher manieren te cort zoude doen, met Woorden oft Wercken, oft hy zoude tlijf daer mede verliesen Aldus waren die Heeren vrolijcken den gantschen dach totten avont toe, daer na ginck een yeghelijck in zijn ruste.