De Saksenspiegel in Nederland

Van heerden wat men den to lone gheven sal ende wat se betalen sollen off se een vee verloren ⁶). LII. (II. 54.)

Gheen man en sal sijn vee thuus laten dat den heerde volghen mach, behalven die zwijn die verken draghen ⁷), ende die selve sal men bewaren datse gheen scade en doen. Watmen voor den heerden drijft, brerighet hi des niet weder thuus in dat dorp, so moet hi dat betalen. Wat hem ooc wolven of rovers benemen, blijft hi onghevanghen ende beroepse mitten gherochte ⁸) also dat hi des tuuch heeft, so en betaelt hi des niet. Lemmet ooc dat een vee dat ander voor

[p. 121]

tekstkritische noten

den heerden of werttet daer neder ghetreden of ghebeten, ende besculdicht men den heerden daerom, so moet hi benomen dat vee dat den scade ghedaen heeft, ende moet al daer toe sweren, dan so sal diegheen die dat vee toehoorde dat den scade ghedaen heeft, dat ghewonde vee ¹) houden in sijnre hoeden, went dattet volghen mach te velde, sterft dat hi moetet betalen mit sinen ghesetten weerghelde. Beclaghet men den heerden dat hi dat vee niet te dorpe ghebracht en hebbe, doet hi daer sijn recht ²) toe, so is hi des los ³). Seit ooc die herde dattet voir hem niet ⁴) ghedreven en is, so moet diegheen dat betughen die dat vee toe hoort mit twee mannen, die dat saghen dat men dat vee in sijnre hoeden dreef ⁵) bet dan des die herde versaken mach.

Ic ducht dat veel luden om verloren sullen bliven, die om ghemenen oorbaer ende nutticheit sweren of ghesworen hebben, ende hem selven daer in soken of hoer vrienden of biden heren daerom verheven te worden of anxst hebben, datse ontset sullen worden van horen ampten. Dese of deser ghelyc sijn voir Gode meenedich.
thuus laten, dat is aldaer om dattet besciedeliken scadet so wie dattet thuus houdet, ende ooc so hinderet den heerden an sijn loen.
So set hi hier, dat hem die heerde met sinen eede mach waren of men hem wanhoede bethyen wil, dat comt aldaer van toe, dat des die een den anderen toe steet in Sassen lande. Dat prove aldaer bi dat hierna staet, dat hi niet zweren en mach of man thant naden vee vraechde. Versaect hi dat ooc, dattet hem niet voir ghedreven en is, daer voor vertughen men hem ooc, ende die dat tughen dat sullen wesen goede beidre lude.

1) dat krancke vee. L.
2) syn unschult. L.
3) add. We aver syn vee vermysset geyt he to hant to den hyerden unde sculdiget eme dair umme myt orkunde twyer manne so ne mach de hyerde dair nycht voir sweren meer he moet eme dat syne gelden. L.
4) Seecht oec die heerde dat het voer nicht. Gr. 2.
5) dat men dat in syne hoede drefft. Gr. 2.
6) In Gr. 2 geen opschrift.
7) van G.