De Saksenspiegel in Nederland

Van nachtes en daghes diefte ende van ghevunden guede ¹). XXXV. (II. 39.)

Wie des nachts coorn stelen ²) die verdient die galghe ⁸). Steelt hi des daghes ⁴) hi verliest den hals. Wilkoer wechvaerdich man opten velde coorn vrett mit sijnre haven ⁵) ende nergent wech en voert, die betael den scade na sijnre waerde. So wat oec enich man vindt, versaect hi dat of men hem daerom vraghet, so ist diefte. Wat oec enen man vindet ende dieven of roveren ontiaghet ⁶), dat sal hi opbieden voor sijn bueren over die kerke ⁷). Coomt dieghene binnen ses weken die dat goet toe hoort, so salmen hem daer toe theen ⁸) self derde ende betalen den cost, die de ander daermede ghedaen heeft ⁹), indien dattet een paert of een ander vee is ¹⁰). Is ooc diegheen die dat goet toehoret binnen enen anderen gherichte ¹¹), so behout die gheen dat derden deel, die dat den dieven ontiaghede ¹²). Coomt daer ooc gheen man binnen ses weken die hem daer toe theen wil, so neemt die rechter dat derden deel ende die ander behout die twee deel. Die man sal den scaden betalen die van sijnre wanhoede ¹³) ghesciet, hetsi van brande of van bomen die hi niet bewracht ¹⁴) en heeft, een knye hoghe boven der aerde. Ende

[p. 109]

tekstkritische noten

of hi sciet of werpt na een voghel, ende daerom so en veroordelt men een man sijn lijf niet noch sijn ghesontheit al ist dat die man sterft, mer hi moet den man betalen als sijn werghelt staet ende anders gheen scaden ¹).

Wanhoede is een sake ende een moeder aller broken, want wie dat bewaert dat hi bewaren sal, die en brueket nemmermeer.

1) worpe he aver of schotte eynen man eder vee als he ramede eenes vogels hyerumme ne verdelet men om syn lyf nycht noch gesunt of de man wal sterft men hee moet eme gelden als sijn weergelt hoe steet. L. Ende off he schietet offt werpet enen man off vee wanneer he schietet offt werpet na enen vogele ende daeromme soe en verordelt men enen man syn lyff nicht noch syne gesontheyt al ist dat die man stervet, me he moet den man betalen als syn weergelt staet ende anders ghenenen scaden lyden. Gr. 2.
2) Wo hoge een man vor synen knecht antworden sal. Gr. 2.
3) vorder dan als syn loen waret. L.
4) loen hoghe is ten se dat. G.
5) verdorft ock. L.
6) knecht wt den denste he sal. G. knecht he sal hem dat volle loen. Gr. 2.
7) mit vrien willen. G. myt vryen willen. Gr. 2.
8) twevolt weder gheven. Gr. 2.
9) Wo een knecht mach wt des heren dienste comen sonder scaden. Gr. 2.
10) den een vormundscap anstervet. G.
11) als em boret hent an de tyt. L. went an de tyd. Is G. went an die tyt. Gr. 2.