De Saksenspiegel in Nederland

Oft een man claghet heft op een guet to dren dingen ende wonen ene wisinge weder ontwisen mach ⁶). XC. (I. 70.)

Hevet een man gheclaghet tot drien rechtdaghen ⁷) op een goet, men sal hem daerin wisen, ende men sal hem des goets machtich maken, daer en moet noch en mach hem gheen man wtwisen, hi en doe dat met sijnre rechter claghe. Die inwisinghe mach men ontreden ende wtwisen binnen iaertale opten heylighen. Hi moet ooc dat goet verstaen ende verantworden tot drien rechtdaghen die naest der inwisinghe sijn, indien men op dat goet claghet ⁸).

Dat ghewin dat daer inder inwisinghe is, dat is, so wat hi wt den hove of goede nympt van oeft d.i. van appelen, van peren, van noten ende van anderen vruchten des en derf hi niet wedergheven, al ist oec sake dat die ander hem dat goet weder mit recht afwint.
Waert sake dattu een goet enen anderen oplietest ende bewisestu hem die besittinghe, ende dat een ander dat goed

[p. 68]

tekstkritische noten

weder aensprake mit allen rechte, mit claghe voir gherichte, so moechstu voir dat goet antworden ende voer denghenen waren, die du dat goet opghelaten hebste, want dan so is daer een rechte ansprake ende niet eer.
Hoe of die inwisede man sate in den goede sonder wederspreken langher dan iaer ende dagh, mochte dan die ander daer na dat goet ontreden ende weder winnen, dat machstu mit menighen ondersceide verstaen.
Is dat goet varende have, so is die clagher daer in ghewijst ende gheweldighet van erves recht of van aenvanghes recht.
In desen eersten, so antwoert of ontwijst men die inwisinghe of besittinghe binnen enen iare. Wort hi ooc in die have ghewijst om des aenvanghes wil, so ontwijst men dat althant, ende dat daerom dat hem dat oordeel toeghedeelt ende ghewijst is.
Is dat goet eyghen goet daer een man in ghewijst wort, so en mach hem die erfghenaem daer an niet verzwighen teghens den anderen, die daer ooc van erves recht in ghewijst is, binnen XXX jaren ende iaer ende dach.
Spreect ooc een man dat eyghen goet waer hem met ghewelt ghenomen ende die ander waer daer in ghewijst, die wisinghe mocht hi wederspreken binnen iaertale.
Ist oec leengoet daer een man inghewijst waer, so behout hi dat een iaer inder wedersprake.
Een kint mach hem anden goede niet verswigen, tenzij tot sinen jaren ghecomen. Een man die wt was in strytliker ridderscap die mach dat daerna wederspreken.
Wist oec diegheen niet die dat boert weder te spreken, so mocht hi dat doen als hi dat wist.

1) Wo man de scult myt clage wynnen sal Gr. 2.
2) claghet men over eenen manne umme scult G. claget men over enen man omme scult G 2.
3) omme drie werff over verten nachten offt men dat weder to borghe begerende ys Gr. 2.