De Saksenspiegel in Nederland

Van leen te verlien. CCCXIX. (76 § 8-79.)

Gaet een man sijn goet wt ⁸) dat hem verdeelt was ieghen sinen here, die hevet al ghedinghe dat hem gheleghen was⁴), mede wtghetoghen Liet oec die here hem dat goet ander weide dat hi mit rechte verloren hadde, an dien ghedinghe ne hevet hi niet dat hi hem gheliet hadde, hine ontfaet oec na ghedinghes rechte.⁵) So wanneer een here dedinghet sinen manne te leenrechte, ende sinen man ghebiet mit ordele te comene, daer binnen dien ghedinghe ne mach hi hem ne gheen ander dedinge wt legghen ⁶), dat hi hem ghebieden moghe te soekene. Ten mach oec ne gheen ander hore here hem dedinghen binnen dien dedinghe, want si in des rikes dienst sijn⁷) die wile si horen here leenrechtes pleghen sellen van des rikes halven van horen goede. Dit moeten si op den heilighen gheweren ⁸) si selve of hore boden. Wert oec des rikes

[p. 178]

tekstkritische noten

heervaert of hofvaert mit ordele wtgheleghet ¹), ende wert si denghenen mit ordele gheboden dien sijn here te leenrechte ghededinght heeft, die is des dedinghes ledich, want et hem des rikes noot benemet, des die noet bescinighet werde ²) te leenrechte alse rechte is Lantrechts ne mach oec die man mit des rikes dienste niet ledich werden³), want hi moet lantrecht dulden over hem, die wile hi in des rikes dienste is. ⁴)

1) mit oerdel wt geleyt C. mit ordel vyt geleget O.
2) tot leenrecht gedaghet heeft die ghene is quyt van dat ghedînghe wantet hem des rikes noet beneemt des die noet bewyset wart C. to leenrecht gedinget heet die is des dedinges ledich, wanttet des ryckes noet benoempt des die noet beschiniget werde O.
3) niet quyt werden C.
4) want hij moet lantrecht over hem laten gaen al is hy in des rykes dienst met ghedinghe C.
5) Dit geheele artikel ontbreekt in O.
6) lenynghe off wysinghe met sinen goede sinnet of hem die heer dan wyset an sijns heren onghenoet als die man dat eerste wederwaert binnen dier jaertale C.
7) mach hem voer syne mannen daerom daghen eenwerve mach hy hem daghen ende niet meer C.
8) oerdel bescouden of oerdel mit recht ghesciedt C.
9) wederseyt mettien argher gheboert of dat hem die ghene met manscap ghenedert heeft ende hy sal benomen of het van vader of van oude vader is C.