De Saksenspiegel in Nederland

Van denselven. CCXCVI. (65 § 12.)

Die here ne mach ne ghene verst gheven ⁶) sonder des claghers wille ende des daer die claghe op gaet. Wil oec die here een man sculdighen eenre ander redenen, als die eerre sculdichghinghe mit ordele gheverst wert ⁷), die man ne sal hem mit rechte niet antworden, die wile die eerste sculdichghinghe ongheleyst is. ⁸) Als die sonne ondergaet ende die dach ende nemet, sone is die man niet sculdich te leenrechte te stane sinen here, noch sinen manne ordel te vindene. ⁹) Is oec des heren sculdichghinghe ongheent, so moet hi wel mit ordele dedinghen den ghenen over viertiennacht die daer besculdighet is. ¹⁰) Vore middaghe moet die here wel sines dedinghes beghinnen; alse hem des dedinghes tyt verdeelt is ende

[p. 165]

tekstkritische noten

hi voersprake ghenomen hevet ¹), so vraghe hi of hi moete laten eysschen te leenrechte enen sinen man, dien hi daer ghededinghet hevet om sine sculdichghinghe. ²) Alse dat ghevonden wert, so vraghe hi wie en eysschen sel, so vint men dattet een syn bode doe ³), daert twee sine manne of meer horen op dat ende des hoves daer die here dedinghe, ende spreke aldus⁴): ic eyssche voer minen here ene werf, ander werf ende derdewerf om so ghedane sculdichghinghe alse daer hi om haer ghededinget is. ⁵) Ne is hi daer niet, so come die bode weder tot den here ende spreke aldus: Here hi ne was daer niet noch nieman, die sine noot bescinede. ⁶) Alse des die bode becant ende die manne des hem volghen, so vrage die here dan wat daer rechtes umme si. ⁷) So vinden die manne dat te rechte ⁸), dat men hem ander werf eysschen sel ende sint derdewerf. Dit moet men wel doen mit enen bode so wie hi si. Sonderlinghe boden moet men wel oec hebben ⁹); also dicke als men eysschet ende niet voer en coemt also dicke vraghe dan die here, wat daer rechtes omme si, so vint men dan te rechte dat hi syns wachten sel want die sonne onderga, dat is te middaghe. ¹⁰)

1) sel men dagheding beghinnen als die heer dagheding ghewyset is ende hy talman ghenomen heeft C.
2) om syn onsculdinghe O. dien hi daer om syn sculdinghe ghedaghet heeft C
3) so vraghe hi wyn hi eischen sal ende soe vint men dat ende syn bode doe O. als dat is ghewyset zoe vraghe hy hoe dat hi een eysken sel soe wyst men hem mit enen bode C.
4) of horen dien eyschet sal gaen opt een eynde van den hove ende segghen aldus C. opdat in des hoves daer die here dedinget ende spreck aldus O.
5) om soegedanen sculdinghe alse daer hi om voergedinget is O. om sulke besculdinghe als hy ghedaghet is C.
6) die syn noet beschinnede O. die sine noet bewysede C.
7) bekent so vraghe die heer wat daer een recht of is C.
8) soe wyset men voer recht C.
9) dit moet men tot elken mael doen mit enen sonderlinginghen bode wye hi is also dicke C.
10) soe wyst men voer recht dat die heer beyden sel synre tot myddaghe C.
11) als hem dat ghewyset soe daghe hem die heer tot een ander tyt ende beyde syns C. gevonden wort soe dedinghen on die heer dan vyt enen andere male ende wachten syns O.