De Saksenspiegel in Nederland

Van leen op te laten enen ongherechten. CCLXII. (39 § 3.)

Of een man enen anderen goet oplaet voer sinen here, te hant so hevet hi die ghewere an dien goede, die des heren mannes eer was.⁶) Een man mach sinen huusgenote menigher zake vertughen dan die here sinen man moghe. ⁷) Of si twie enen goet anspreken ghelike ⁸) ende gheliken tuuch daer toe bieden die were te behoudene, ende het hore niewe des van den anderen en hevet⁹), men sal hem beiden besceiden in dat dorp daer dat goet leghet, die ghewere te behoudene, ende

[p. 147]

tekstkritische noten

sal vraghen den ghebueren ende den rechten ommesaten die ghewere.¹) So welc hore die meerre menie hevet an den tughe ²) die behout die were mit rechte. Desen tuuch sal die here horen of twie synre boden senden, daer die hem bi sinen hulden moghen verpleghen, so welc hore behouden hebbe die were. ³) So welke were men niet besceiden ne mach dor die twinighe der ommesaten ende dor hore onwysscap, so selmen den sacweldighen heten zweren, dat si bewisen na rechte so ghedane leen alse hore si.⁴) So waer si hem beide toe segghen ende ghelike op den heilighen behouden, dat sal men ghelike delen of mit water ordel besceiden. Godes ordel ne moet oec nieman doen om ne ghene zake, dan daer men dor waerheyt mit ne gheenre witscap mach in conden comen. ⁵)

1) aen wie die gewere O. vraghen om die ghewere C.
2) soe welc die menye te tuyghe hevet C.
3) bi synnen hulden moghen repleghen soe willick oerre die were daer behalden O. daer toe setten die hem an moghen brenghen bi hore hulde wie die ghewere behouden heeft C.
4) of van hare onwetenheit soe selmen die saetwoude beyde doen sweren dat sy te recht bewysen sullen sulc leen als hoer is C. ende doer oer onwitscap, soe sal men den saecweldighen horen sweren dat si bewisen nae recht soegedaen leen als oer si O.
5) dan om die waerheit die men anders niet bekennen mach C.
6) een gewere om seggen an den gude O. of die heer ende die man dat ghewere van enen goede beyde anspreken ende bieden dat beyde te betughen C.
7) veriaert heb aen syn monde off an vytiende daer mach die man onseoult voer doen O. dat hi syn goet versumet heeft als mit sumen daervoer mach die man syn onsculde doen C.
8) voer sinnen mannen verdeilt si van der aensprake van den gode O. dat hy na dier iaertale af heeft ghewonnen voer sinen mannen sonder des mans wedersprake dat moet die heer oec betughen mit ses mannen C.