De Saksenspiegel in Nederland

Van des wyfs recht die van haren man sceyt. CC. (III. 74.)

Wert een wyf mit rechte van horen man ghesceyden si behout doch hore lyftocht, die hi hore gaf an hore eyghene ³) ende hore ghebue, dat daer op staet, dat ne moet si oec niet of breken noch danen voeren, ander ne blivet hore ne gheen ghebue, noch niet der morghengave.⁴) Hore rathe behout³) si ende hore musdele. Men sel hoer oec weder gheven ende laten so wat si tot horen man brochte of also vele des mannes goede alse hoer ghelovet wert, doe si te zamen quamen. An eyghene is rechte lyftocht der vrouwen want et hem niemen ghebreken en can ⁶) te horen live ende an lene niet, want et hem te menigher wys mach te broken werden.⁷) Leen in hores⁸) mannes live is hore ghedinghe, na hores mannes dode, ist hore rechteleen. Ne weder man ⁹) noch wyf ne moghen leen langher hebben dan te horen live, al erftet die man ende die vrouwe niet.¹⁰) Sterft eenen wive hore man ¹¹) ende blivet si in den goede onghetwiet¹²) mit den kynderen langhe wile of corte, so wanneer si hem twien daer na, neemt die vrouwe hore

[p. 115]

tekstkritische noten

morghengave ende hore rathe ende hare musdele ¹) an alle den goede dat dan daer is, also si nemen soude tot dier tyt doe hore man sterft. Hevet oec die vrouwe man ghenomen ²) ende is hi tot hore ende tot den kynderen in dat onghetwiede goet ghevaren ende sterft dan dat wyf, die man behout al des wives recht ³) in der varender have, sonder dat ghebue ende sonder die rathe.

1) mosdele W. ors musdeel an alle O. ende haer spise ende deelt an alle den goeden als sy ghedaen soude hebben C.
2) heeft dat wyf oec mannen ghenomen ende is hy mit hoer ende C. Ende oec die vrouwe manne genomen ende is hi O.
3) dat mans recht C.
4) eigen off lyftucht off leen O.
5) of pachtgoedes hevet C.
6) te vollen arbeiden C. hi sal voert arbeiden O.
7) tyns aff pleghen op den dat goet verstirfft O. gheven den ghenen op dien W. ende dien ghenen die dat goet op ghestorven is die sel hy gheven pacht na reden C.
8) also dat die egede dat lant gevangen heet O. als dat egghe daer over ghewest heeft C.
9) pacht noch pleghen C.
10) daer si en genen tyns sculdich off en was O. daer sy gheen pacht of tyns of schuldich en is C. ghelde of ne was A.
11) daer ment oer aff gelden solde O.
12) na den daghen als mit recht verschenen is C.
13) alst des wyfs W. alst die erfnamen nemen souden C.
14) doet een man syn lant sayen weder laten to zo wilker tyt hy sterfft binnen iaer O. Doet een man syn goet wt alst gesayt is wanneer hy sterft men selt den erfnamen besait wedder laten C.