De Saksenspiegel in Nederland

Van mercken te legghen. CXCVI. (III. 66.)

Men ne moet ne ghene merket buen enen ⁹) anderen bi eenre milen na. Men moet oec ne ghene borch bouwen noch stat vesten noch mueren noch berch noch werch buen¹⁰) noch toerne binnen dorpe sonder des landes rechteres orlof. Sonder sinen orlof moet men greven also diepe als men mit eenre spade op ghescieten mach ¹¹) die eerde so dat hi ne ghene scamele ne make.¹²) Men moet oec wel buen sonder sinen orlof mit houte

[p. 112]

tekstkritische noten

of mit stenen dryeerdele hoghe ¹) boven den anderen, ene binnen der eerden, twee boven, dest men²) ene dore hebbe in den nedersten ³) ghange kines hoge.⁴) Men moet oec wel vesten enen hof mit tunen of mit staken of mueren also hoghe als een man ghereiken mach sittende op enen orsse. ⁵) Tinnen ende borchweren ne sal daer niet an wesen. Men ne moet ne ghene borch weder bouwen sonder tsrikes ⁶) orlof, die om ongherechte mit ordele ghebroken is. Breect men oec een huus gheweldelike of latet die here te gaen⁷) van moetwille of doer armoede dat moet men wel weder buen ⁸), sonder des rikes orlof.

1) Drie erdele hoech W. drie eerdel hoghe O. tymmeren drie borden hoech mit plancken of mit steen C.
2) dest met A.
3) niddersten gange O.
4) knies hoghe W.O. kinnes hoech C.
5) op enen peerde of orsse W. een man reiken mach op een ros sittende C.
6) buen sonder des rikes W. gheen borch weder tymmeren die om C.
7) vergaen mit wille C. mit moetwillen O.
8) wedder tymmeren C.
9) So wie syn huus mit onrecht afghewonnen wort C.
10) onthelt men on dan O. ment hem dan W. hout ment hem voer mit ghewelt soe langhe als hys.
11) an een borch of aen een huys slaen of an ghetimmert dat met vonnesse verwyst wart C.
12) dan C.
13) mit breken C.
14) noch niet des daer op is W.O.
15) ten si daer roeffelike op gevoert O. noch gheen dinc die daer op is ten is daer roefeliken op ghevoert C.
16) tient on imant O. trecket hem yemant C.