De Saksenspiegel in Nederland

Van misdadighen luden ⁷). XCI. (II. 13. § 4.)

Alle mordenaren ende die ploech roven of molen of kerken of kerchof ende verradere ende moerbranders oft die hore boetscap waernen ⁸), die sal men alle radebraken. Die enen man slaet of vaet of rovet of bornet ⁹) sonder moertbrant of wyf of maghet vercraft ende den vrede breket ¹⁰) ende die in overhoere ghegrepen werden ¹¹), dien salmen dat hoeft afslaen. Die diefte of roef huden of mede helpen sterken, werden se des verwonnen men sel over hem rechten als over die ghene diet doen ¹²). So welc kersten man onghelovich is of mede ommegaet of mit verghiffenis ende des verwonnen wert, dien salmen op eenre hort bernen ¹³). So welc rechter onrecht niet en rechtet ¹⁴) die is des selves rechtes sculdich dat over denghenen soude gaen ¹⁵), nieman en is oec sculdich

[p. 52]

tekstkritische noten

des rechters dinc te soekene noch rechtes hem te pleghene die wile hi selve rechtes gheweygert heeft ¹).

1) richts tyns toe sokene noch rechte on toe plegene die wile hi selve rechtes geweigert heet O. sculdich te rechte te staen onder die rechter die rechts geweygert heeft C.
2) ende en der niet O.
3) ende een daer nyet by bliven om anxt van sinen live als dat hy hem voert gerecht brenghen, coemt hy voert gerecht ende bekent die daet eer yemant op hem claghet C.
4) ontwysen C.
5) die rechter sal on verdelen op dat hogeste wedde die penninge die men on pleget te O. Die rechter wyst men eert toe dat hoechste wed zulker penninghen als men plach te wedden C.
6) hy blivet daer mede sitten ende men sal hem vredde bannen om die man daer hy hem om verboden heeft voor recht eer men op hem clagede, daer een mach hem niemant om belasten an syn hals of an syn lyf C.
7) eerst voert C.
8) ontreden C.
9) een ghewere om beloven moet C.
10) die man ghene A. zake en mach den genen die die gewere geloeft heeft O. soe mach die gheen die die ghewere voer gheloeft heeft denghenen niet afwysen mit recht C.