Roeping. Jaargang 32

[p. 329]

Lambert Tegenbosch
In Memoriam Bernard
4.9.'42 - 1.3.'56

Veel vroeger dan wij proeft hij de dood.
De smaak van niet meer leven.
De smaak van alle afscheid.
Van elk afscheid in het bijzonder.

Van de fiets. Bedenken dat je daar nooit meer op zal

zitten. Wanneer was de laatste keer? Hij heeft het

nonchalant gedaan, dit laatste fietsen, en daarom,

omdat hij niet houdt van nonchalant, nu moet het alles

apart:

Afscheid van de kamer.
Van de eerste boeken latijn en algebra.
Van de toneelrepetitie.
Van brood gesneden en gesmeerd aan de aanrecht.
Van de straat.
Van de buurjongen, de misdienaar, de klas.
Van alle omgang. En dit gaat te langzaam, zo zal het nooit

klaar zijn, dit zoeken en niets willen vergeten, en

daarom, omdat het niet kan niet klaar zijn, en daar is

al het einde:

Afscheid van vader,

o, dit is omgang vader, doe het langzaam, tijd zal dit

vragen, tijd die er niet is, want daar is ook het

Afscheid van moeder,

nu wentelt het wiel dat de helling heeft gevonden en niets

houdt het tegen.

Afscheid van

iedereen is al weg, ze zijn weg, dit is snel, dit is een

zwaar wiel en een diepe helling, hellender dan was te

voorzien en nu is er niemand meer, niemand, alleen nog het

Afscheid van.
Ik weet niet wie.
Van mij?
- ik zweet -

[p. 330]

 

Van het zweten.

 

- ik schrei -

 

Van het schreien.

 

- ik ben moe -

 

Van de moeheid.

 

- ik wil slapen -

 

Van de wil en het slapen.

 

Afscheid tot ik leeg ben.

 

Zo leeg, er is ook geen afscheid meer.

 

 

 

Dit voorportaal boezemt op zijn jaren jongens eerbied

 

in, een vage angst, een hart om het uit te staan.

 

Zijn voorportaal was pijn.

 

Pijn geeft jongens van zijn jaren telkens het geheim van

 

het bekende, want ze kennen pijn, hun knieën en ellebogen

 

weten ervan, maar deze van het voorportaal is het bekende

 

in een onbekende maat, is de pijn waar je aan sterven

 

zal, al weet je niet wat sterven is, sterven toch is wel

 

iets van het leven maar iets in onbekende mate.

 

Het voorportaal van de pijn verzamelt

 

Alle ongenezen kinderverdriet.

 

want kinderen kennen verdriet, het beddegoed weet ervan

 

en de machteloze wil en de gebonden voeten, het jeuk van

 

de handen.

 

En nu is het verdriet vergaderd.

 

In het voorportaal de pijn.

 

En genezend zonder tranen.

 

Genezend van geen andere medicijn

 

Als dit: geen afscheid meer te nemen.

 

Geen zelf meer zijn.

 

de handen rusten en de voeten los, de wil, altijd uithuizig,

 

is in de leden, alle leden gevaren, stil gaan meren in de

 

moede leden in het goede omarmende bed.

 

Nu kijken nog de ogen.

 

Horen voor het laatst de oren.

 

De zinnen omgaand met zichzelf als met hun laatste bekenden.

 

Dan dit niet meer.

 

Dan niets meer als het ongekende.

 

En dan is hij in dertien jaar volwassen totterdood.

[p. 331]

 

Wij echter blijven achter.

 

Bladerloze gedachten.

 

En tegen de winterhemel het verdriet

 

Vertakken wij onze gebaren.

 

 

 

Hij sneed de omweg van het leven af.

 

Wij echter wachten veel te lang.

 

En wachten veel te graag.

 

Allang verschaald is de verwachting.

 

 

 

Hij was de bries die opging in de tuin.

 

Een koppel dagen stoeiend.

 

Toen groef hij in de zon de nacht bloot.

 

En viel in slaap, languit en heerlijk moe.

 

 

 

En zeker was hij de haastig vallende regen.

 

De regen die valt in zon en voorjaar.

 

En waar hij blijft ziet niemand.

 

Maar waar hij viel groeien koren en bloemen.

 

 

 

Een ijlgesprek was hij als in een droom.

 

Hij was een mond charmant in denken.

 

Hij was een hoofd vol gouden rumoer.

 

En een mooi slank lichaam was hij ook.

 

 

 

Hij kon in zijn jaren niets vergeten

 

Van wat hij wist vóór de geboorte.

 

Maar altijd hield hij de vingerafdruk

 

Van die hem vroeger vormde uit stof.

 

 

 

En wij echter achterblijvers.

 

De kale takken botten aanstonds uit.

 

En bloemen groeien waar zijn lichaam was.

 

Geen leven gaat verloren dat geschapen is.

 

 

 

En wij echter achterblijvers.

 

Wij weten almaar minder

 

Wat geboorte is, wat dood.

 

Wetende immers: wij hebben een volwassen kind.