Roeping. Jaargang 24

[p. 1]

[Roeping 1946
Nummer 1]

Emile Erens
Uit het leven van Marguerite Marie Alacoque III.

Het was een voortdurende oorlog: als Marguerite 's morgens vroeg te Verosvres naar de Mis wilde gaan, kon ze haar hoed en mantel, die achter slot zaten, niet nemen. Soms gaf één der vrouwen toestemming en als ze dan blijdschap toonde, weigerde de andere haar te laten gaan. Dan kwamen de tranen in haar oogen en verweet men haar, dat zij een afspraak had met jongelui om zich te laten omarmen en kussen en de kerk slechts een voorwendsel was, ‘terwijl ik, zegt ze, in mijn hart zulk een afkeer van dat alles had, dat ik liever mijn lichaam in stukken zou laten scheuren dan zulke gedachten te hebben’. Dan vluchtte ze naar een hoek van den tuin, in een stal of naar een ander verborgen plekje om daar op de knieën te vallen en door tusschenkomst der heilige Maagd zich aan God over te geven. Zoo bleef zij verborgen, heele dagen zonder eten of drinken tenzij iemand uit het dorp haar wat melk of vruchten gaf. Als ze eindelijk thuis kwam, begon de scheldpartij zoo hevig, dat ze geen woord kon zeggen en met de meiden onmiddellijk aan het werk ging.

Maar in dien tijd gebeurde er iets in haar wat zij zelf nog niet begreep, iets geheimzinnigs dat alles ook naar buiten veranderde.

Behalve de liefde van haar even ongelukkige moeder had zij alles verloren wat haar jeugdig leven met glans en vreug-

[p. 2]

de vervulde, de vroolijke omgang met vriendinnetjes had opgehouden evenals alle andere genoegens die zij vroeger in haar familie genoot. En er was haar niets gebleven dan lijden en vernederingen onder den voortdurenden druk van haar afschuwelijke kwelgeesten. Dit nieuwe echter heeft alles zoodanig veranderd dat, wanneer zij nu spreekt van die hardvochtige menschen, zij ze noemt de weldoensters harer ziel en geen bittere gedachte of verwijt komt in haar op. Na afloop der werkzaamheden ging zij naar haar stil kamertje, daarna, zegt zij, ‘bracht ik dan den nacht door zooals ik den dag had doorgebracht met tranen te storten aan den voet van mijn kruisbeeld, dat mij deed zien, zonder dat ik er iets van begreep, hoe Hij de absolute Meester wilde zijn van mijn hart; en dat Hij mij in alles gelijkvormig wilde maken aan zijn leven van lijden; dat Hij door Zijn tegenwoordigheid aan mijn ziel kenbaar te maken, mijn Meester wilde zijn, om mij te doen handelen zooals Hij handelde gedurende zijn vreeselijke smarten, die Hij toonde geleden te hebben uit liefde voor mij.’

Dit was de eerste maal dat Christus zich manifesteerde aan Marguerite, die toen ongeveer vijftien jaar oud was. Zijn aanwezigheid veranderde haar zoo, dat ze een overweldigend verlangen kreeg om te lijden zooals Hij van haar wenschte. Dat verlangen beheerschte haar voortdurend als een groot ongekend geluk, zij begreep en zij zag dat hij haar zijn lijden innerlijk toonde en dat Hij leed uit liefde voor haar; ‘Van toen af was mijn ziel zoo doordrongen daarvan dat ik wenschte dat mijn smarten geen oogenblik zouden ophouden. Want van toen af was Hij mij altijd tegenwoordig in den geest, zooals Hij was op het kruisbeeld of als Ecce Homo met het kruis; en dat verwekte in mij zooveel medelijden en liefde om te lijden dat al mijn smarten mij licht werden in vergelijking met het verlangen dat ik had om te lijden en aldus gelijkvormig te worden aan mijn lijdenden Jezus’. Marguetite's leven was op eens uit een somber aardsch zwoegen overgegaan in de lichtsfeer van een mystieke liefde; alles wat tot nu toe waardevol scheen in haar oogen, kon zij blijmoedig achter laten, zoekende nu God alleen.

Nu waren die hardvochtige menschen geen vijanden meer

[p. 3]

met wie ze moest samen wonen en samen eten aan eenzelfde tafel; zij immers bereidden haar het kostbare leed, de dagelijksche bitterheden, welke zij kon aanbieden aan Hem, die zich tot haar meester had gemaakt en haar gevraagd had te lijden zooals hij had gedaan. Voortaan was ze vol beminnelijkheid voor die oude vrouwen en voelde zij zich gedrongen hun kleine diensten te bewijzen of lastig werk van ze over te nemen. En als men haar in het dorp sprak over al de schandelijke dingen die ze te lijden had van haar familie, antwoordde zij met niets anders dan goeds van hen te vertellen. Niettemin bleef de toestand in huis onveranderd.

In dien tijd werd Marguerite's moeder ziek. De zorg voor de reeds bejaarde vrouw rustte op haar alleen. Dat zij haar moeder moest zien wegkwijnen en lijden als een gevangene in haar eigen huis, was voor het arme meisje het zwaarste leed, de meest pijnigende vernedering. En uit vrees om God te beleedigen durfde zij met haar moeder niet eens over het verdriet te spreken. Mevrouw Alacoque kreeg een groot roosgezwel aan haar wang, vurig rood en ontzettend pijnlijk. Marguerite moest zelfs de kleinste dingen, die zij noodig had voor de verzorging der zieke, gaan bedelen bij de oude onverschillige vrouwen. En toen zij vroeg om een dokter, werd een rondtrekkende kwakzalver er bij gehaald, die een aderlating toepaste. Meer, zeide hij, kon hij niet doen, want de kwaal was ongeneeslijk geworden.

't Was het feest van 's Heeren Besnijdenis; wanhopig ging Marguerite in de vroegte naar de kerk en onder tranen bad zij haren Heer zelf de geneesheer en ook het geneesmiddel te willen zijn van haar moeder. Toen zij uit de kerk thuis kwam, was het roosgezwel doorgebroken, een groote hoeveelheid vuil had zich ontlast en vulde de kamer met een ondragelijke lucht, terwijl de zieke wang een wonde vertoonde van een handpalm breed. Niemand der familie Delaroche durfde de zieke naderen. Ook Marguerite, die nooit zoo iets gezien had, moest haar afkeer met geweld overwinnen maar zij reinigde de wonde, knipte het rottende vleesch weg en legde een verband aan, daarbij had zij het gevoel dat Christus haar altijd nabij was, en haar gebed verhoord was. Gere-

[p. 4]

geld herhaalde zij haar moeilijke operatie en na enkele dagen was de wang volkomen genezen. Al dien tijd bracht zij door in de ziekenkamer, bijna zonder te eten of te slapen, terwijl hare gedachten voortdurend vastgehouden werden door Jezus' liefde en lijden, als leefde zij onafscheidbaar van Hem.

In dien tijd was het, dat Marguerite weer een onstilbaar verlangen had naar het beschouwend gebed; 't scheen haar toe dat zij dit voortdurend moest beoefenen en dat zij er nog niets van begreep. Zij kende ook geen geestelijke personen of religieuzen om zich te laten onderrichten, zoodat die innerlijke drang groeide tot een hevige onrust en zij ten slotte zich wendde tot haren Heer, opdat Hij zelf haar zou onderrichten.

Jezus gaf haar te kennen, dat zij zich voor Hem op de knieën moest werpen en vol berouw vergiffenis moest vragen voor alles wat zij in haar leven misdaan had. Daarna moest zij Hem aanbidden en haar gebed opdragen. Dan vertoonde Hij zich aan haren geest in het mysterie dat zij moest maken tot het voorwerp harer beschouwing. En nu liet Hij haar in dat gebed zoozeer verdiepen, dat al haar vermogens in Hem verslonden bleven, en haar ziel vastgehouden werd in haar beschouwing zonder enige verstrooiïng, terwijl tijd en omgeving voor haar niet meer bestonden en zij haar hart voelde branden van liefde en begeerte om te lijden. Geheel haar wezen ging nu op in verlangen naar dit innerlijk gebed en naar de heilige Communie; dit verlangen volgde haar in alle bezigheden van den dag. Maar in de stille nachten op haar afgelegen kamer hield zij urenlange ‘oraison’ voor haar kruisbeeld op de bloote knieën. Dat waren de uren van onuitsprekelijk geluk, waarin zij verzonken lag in de liefde van haren Beminde. Zij kon er dan niet mee ophouden, voortdurend voelde zij zich er toe gedreven door diezelfde liefde, die haar geheel overmeesterd had. Maar toch hield zij dit bidden nog niet voor het echte geestelijk gebed. En dan vroeg zij weer opnieuw, dat de Beminde haar dit zou leeren. Maar nu zij zonder het te beseffen reeds zulk een hoogte daarin bereikt had, kon zij geen mondelinge gebeden meer uitspreken. Een onoverwinnelijke tegenzin weerhield haar, gebeden te bidden uit haar kerkboek of die zij van buiten kende. Zij

[p. 5]

werd vervolgd door het verlangen naar de kerk te gaan en daar te zitten zoo dicht mogelijk bij altaar en tabernakel, maar het uitspreken van een gewoon gebed was haar vooral dáár onmogelijk, nu zij eenmaal kende de volle overgave aan de genade der beschouwing, die Jezus haar leerde. Op alle manieren zocht zij te behagen aan de vijandige Delaroche's, beantwoordde scherpe vernederingen met liefdediensten voor een toestemming om naar de Mis of het avondlof te gaan. ‘Ik kon die mondelinge gebeden volstrekt niet verrichten voor het H. Sacrament, waar ik mij zóó geheel vastgehouden voelde, dat ik er mij nooit verveelde. En ik had dagen en nachten kunnen doorbrengen zonder eten of drinken en zonder te weten wat ik anders deed dan opteren in Zijne tegenwoordigheid als een brandende kaars, om Hem aldus liefde voor liefde te geven’. Hieruit en uit andere bekentenissen van dezen tijd mag wel afgeleid worden, dat er meer bij haar was dan een geestelijk gebed, veeleer een samenleven met den Beminde, dat haar verhief boven de werkelijkheid der omgeving als in een zweving omhoog naar de extase. Welke naam volgens de mystieke theologie aan dezen passieven toestand te geven zou zijn, zal wel niet vastgesteld kunnen worden.