Michel-angelo's profeten
Bij den uitgever B. Mensing te 's-Gravenhage verscheen een beschouwing van Cyriel Verschaeve over de Profeten van Michel Angelo: de geweldige scheppingen van dezen heros der beeldende kunst aan het gewelf der Sixtijnsche Kapel. Goede afbeeldingen van de schilderingen verluchten het werk, dat overigens geen meesterstuk van boekdrukkunst mag heeten (de geteekende rebusletters op den omslag behooren tot een al zeer verwerpelijk type).
Cyriel Verschaeve is natuurlijk in zijn clement bij dit ‘zwaarmoedig genie’ der renaissance, ‘dat door gestalte na gestalte hier tegen den wereldlast van 't levensraadsel geworsteld heeft en in de Delphische Sibylle zinnen, geest en ziel evenmachtig bevredigde in een weergaloozen triomf van kunst, van wijsbegeerte en mystiek,’ - hij staat, om het eens zeer huiselijk te zeggen, met de renaissance op en gaat met de barok naar bed. Verschaeve wijst op het feit, dat de profeten en sybillen door Michel-Angelo buiten hun historie om werden opgevat. Deze vaststelling bepaalde ook zijn richting bij het beschouwen: hetgeen ieder begrijpelijk kan voorkomen, want geen ernstig mensch zal de speciale waarden van beeldende kunst met theologie en bijbeltekst willen afmeten. Toch liggen die speciale waarden Verschaeve blijkbaar weer niet te na aan het hart, want men heeft zijn beschouwing op te vatten als de weergave van een subjectieve zielsberoering, een wel merkwaardige maar literaire beroering, in een impulsief persoon onder het dek der Sistina. Deze zegt hij uit in zijn gespierd, vaak wat pathetisch proza, waarvan de primaire verdienste in de diepgang der gedachte schuilt: hij duikt menigmaal in de ziel der dingen. Niet komen wij nader tot de zuiverbeeldende waarde der schildering, tot de vraagstukken (die Michel-Angelo moeten hebben beziggehouden) met betrekking tot het deelen van ruimte en vlak, - hier van zoo bijzondere beteekenis, omdat een relief-beelding in het vlak op onnavolgbare, synthetische wijze samengroeide met de tijdruimtelijke van de architectuur.
JAN ENGELMAN.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd