Roeping. Jaargang 1

[p. 162]

Aan de boschdreef.

V.

Fried, z'n hoedje schuin gezet, haastte zich dien avond naar ‘'t Jagershuis,’ naar Mieke den Kettel, de eigenares van de herberg achter den klinkerweg. Mieke had daar als jonge, frissche meid steeds geheerscht, gezorgd, gekookt, gebakken en gebraden; geschonken niet; dat had men zelf wel kunnen doen. Nu was ze oud en ‘koal verslète,’ maar ze deed ‘nog mee aan, al gink ze trug uit.’ Plieneke, de jonge nicht zette onder haar toezicht de zaak voort. Al waren de heeren jagers schaarsch geworden en al was 't publiek met den tijd geheel veranderd, 't had voor de dorpelingen toch nog steeds 't aanzicht en de naam van ‘'t Jagershuis.’

Een vrij hooge schuur onttrok bijna geheel de herberg aan't gezicht en veelal aan't oog van den veldwachter. De gelagkamer was langwerpig met drie kleine vensters, waarvoor loof te wiegen hing als 'n gordijn, zoodat 't bovenlicht er maar even tusschen opschemerde. Er was aan den tegenkant een hooge schouw, waaronder 'n kolomkachel met langen pijp erg misstond. De atmosfeer was er steeds doortrokken van dranklucht en pijpendamp, die Plieneke er met al haar properheid niet uit verjagen kon, evenmin als de bruine kleur van wanden en zoldering, die met geen zeep meer weg te wasschen scheen. 'n Groote petroleumlamp onder 'n kap als een blinkende parapluie, hield 't gele licht boven 'n groen-wasdoek overtrokken tafel. De plankengrond was met zand overstrooid de horren van blauw gaas voor de ruiten, vertoonden 'n roestigen tint. Tegenover de toog tusschen twee ramen hing in vermolmde lijst 'n oude plaat in verworde kleuren, die 't Abraham's-offer voorstelde: Abraham 't gekromde, breede mes gereed om toe te slaan in de hand, boven 't hoofd van den neergeknielde. Aan den smallen wand naast de deurpost stond een kast met glazen paneelen vol bont gekleurd Brabantsch aardewerk en nevens den schoorsteen, 'n hooge klok van donker hout, waarop de drager met den wereldbol en de gulden bazuinengelen er naast.

Peerke Peuters, Oome Driek, Friedje en Romaan den Belg, waren de dagelijksche bezoekers. Oome Driek was de oudste: een rijk heereboer, die ‘kind noch kraai’ had. Hij was 'n kort, dik manneke met 'n groot hoofd, waarop 't haar al heel dun gezaaid was; tusschen z'n bolle wangen glom 'n paarsroode neus boven 'n dikke, uitstekende knevel. Romaan den Belg was klein, donker met onrustig oog onder de zware wenkbrauwen; 'n los bewegelijk kereltje, onbezorgd leefde hij maar voort van ‘'t erfeniske’ waarmee hij steeds geplaagd werd. Peerke

[p. 163]

Peuters, de kalverenkoopman, van wien niemand eigenlijk wist of dat z'n z'n naam of bijnaam bleef, was lang, mager en hoekig.

Door de stille gelagkamer ging hard de zware klokketik. Vanuit de keuken werd 'n losse hoest gehoord tusschen gerinkel met potten en pannen, en uit 't achterhuis klonk nu of straks 't gekoer van 'n tortel.

Met 'n stokslag tegen de deur en 'n tik tegen z'n hoedje voor degene die er nog niet waren kwam Friedje in; hij boog komiek tegen de ledige ruimte. ‘Pofferdikkie bin ik 't en bin ik 't allennig?’

Plieneke schoot van achter de binnendeur in den toog en met haar, slipte 'n klein, zwart, vinnig blaffend hondje binnen.

‘Ah daar hed-de nou 't fèstverreke,’ zoo verwelkomde ze hem terwijl Druske zijn schoenen besnuffelde. ‘Nou nou, da zal me wa wurde!’ Plieneke, 'n frisch jong meisje met volle, roode wangen en gulle lippen, legde 'n moedwillige glundering in 'r blauwe oogen. ‘Ge hè d'r geen scon weerke op heur de; da's den aanvang al. 't Regent z'n best,’ schel en hoog klonk 'r stem.

‘Da's niks nie erg, da's teuge den droogt. Gif me moar gaauwkes 'ne volle cognac.’ zoo wees hij naar boven in den toog en hij weerde Druske van zich af, die steeds maar nijdig keffend langs z'n voeten trippelde.

‘Joa hij hè 't nie op oe gelaje da wit-te, en ze rekte zich naar de cognacflesch die boven 'r bereik stond.

‘Ga 't? Joa.... nou ge bint nogal hendig,’ en hij schoot toe om haar te helpen.

‘Hendiger as vruugers’, zei ze snibbig zich rekkend, op 'r voetpunten.

‘Zoo!’ keerde ze met de flesch naar hem toe.

‘Da's, neeë da's nou heelegansch niet oarig van ou.’

‘Da ken dan heelegansch nie oarig zijn, moar da is zoo,’ zei ze met 'n pats de kurk op de flesch slaande.

Oome Driek kwam in, 't hoofd vooruit gestoken, 't eene oog knippend tegen 't felle licht. ‘Nou, ge laat 'r geen vuur op uitgaan, gij.¹⁾ Ik mende den erst te zijn om oe te compelmeteere.’ Z'n stem was schor en sleepend.

‘Geene tijd verlore loate goan,’ knikte Friedje en dronk in een teug z'n glas uit. ‘Veurpruufke tegen de nattigheid buiten,’ beduidde hij.

‘Alle jennig, wa'n regen. Ook maar 'ne cognac Plieneke. Da's 'n goei idée.’

‘Nou!’ knikte Fried en hij nam z'n hoedje af. Beide lachten overluid toen ze daarop 'n vogelvuiltje ontdekten.

‘Da's 't geluk, daar hed-de 't al zèker, 't festverreke, 't gelukzwijntje!’

1) geen vuur op uit: geen gras over groeien.

[p. 164]

Hij nam z'n glas aan. ‘Proost meske. Bin de nie verscôte van t' onweer van den nacht?’

‘'k Versciet zoo gaauwkes nie; toch nie, dan mot 'r wel veul wa meer gebeure.’ Ze keek schuin uit naar Friedje.

‘Hed-de 't gezien?’ wees Oome Driek.

‘As ge 't van 't vuil van 'ne veugel mot hebbe dan is 't toch ok nie veul weerd,’ vond Plieneke en ze sloot met 'n smak de lade dicht, zoodat 't geld er in rinkelde.

‘Das moar 'n veurteiken, 'n veurteiken meske,’ zei Oome Driek geheimzinnig, eèn oog toegeknepen, z'n dikke voorvinger omhoog gestoken.

Met 'n klikklak ging de buitendeur weer open. ‘Ha! Zoo, struuper!’

‘Den derden man!’ zoo keerde men zich tot Romaan den Belg, die binnenkwam met drukke beweging flapperend met z'n nieuwe oranjeregenjas die door 't keffertje aan alle kanten besnuffeld werd.

‘Nei jaske? Uit 't Belzenland?’

‘Ken 't nog van ‘'t erfeniske’ van nonkel Arnoud? en Friedje sloeg er met zn stok tegen.

‘Joa goed. Daar beleef de miroakels van.’

‘Pofferdikkie wa'n scon!’ zoo momsterde Fried 't nieuwe jasje en hij bezag 't aan alle kanten.

‘Oranje bove heur de!’ lachte Oome Driek.

‘Kijk, kijk, gedecereerd!’ wees ie op de hoed van Fried die nog steeds op tafel lag. ‘Sacrejuu da, da's geluk zulle, of is 't ongeluk. Wa is 't?’

‘'t Zal toch geen goei geluk zijn want ge kregt 't er uitgeboenderd me zeepwater heur de!’ riep Plieneke.

‘La gij 't 'r uitboendere?’ vroeg ie Friedje en hij lachte z'n grommelige binnenlach.

‘Toch nie!’ zei Fried.

‘Oan 't geluk.... van 'nen ander hed-de.... gij niet te goan boendere meske! deed Oome Driek weer met opgeheven voorvinger.

‘Ik zal 'r m'n eige nie muij op moake,’ zuchtte Plieneke nog en ze trok 'r breipen van onder den arm en klipperde met de naalden.

Romaan lachte.... lachte uitgelaten, sloeg zich met de hand op de knie en keek van Plieneke naar Friedje en van Fried naar Oome Driek. Hij schoof met z'n stoel krassend over 't zand, gooide 't eene been over 't andere tot Fried hem de sigarenkoker voorhield. ‘Merci,’ en hij beet de punt af. ‘Fijne, fijne, superbe! mè 'n krôntje!’

Oome Driek lachte geheimzinnig, stond op en ging naar den toog om wat te fluisteren tegen Plieneke; die schoorvoetend opstond en in 't achterhuis verdween.

‘Ha Driekoome, wa hed-de gij te verhaffele me Plieneke?’

[p. 165]

‘Niks nie, niemendal,’ beweerde hij, nog altijd met 't geheimzinnig lachje om den mond.

‘Ha, ha, zoo'n vrouwvolk, ze loate d'r eige altijd kenne!’

‘Zuivere waarheid zulle!’ riep Romaan en hij keerde zich, naar de nog geopende deur.

‘Ha 'n avond saam! kwam Peerke Peuters, hij sloeg de regen uit z'n kleeren, zwaaide z'n natte pet dat de druppels in 't rond spatten en schopte Druske weg die hoe langer hoe nijdiger begon te keffen. Hij bewreef zich den arm.

‘Kum gaauwkes en vat 'n zit,’ zou den boer zegge, kwam Friedje. ‘Goei zaake gemakt? Hij ken z'n eige zoo oneuzel haauwe heur; moar en onder de hand rommelt 't in ze'ne zakken.’

‘'t Is navenant nie, bromde Peerke en hij kwam aanzitten, slungelig en houterig.

‘Oome Driek gift 'n rundje!’ riep den Belg.

‘Ha, nou da zal goed doen teuge de nattigheid en de stijve bieên.

Fried zette z'n hoedje weer voorzichtig op z'n weerbarstige lokken.

‘En hoe stelde 't aan de Boschdreef in gezelschap van oe Treeske? Paarlemoer in 't handje?’¹⁾

Ze lachten alle luidop.

‘Ken 't groes nie op 'n andermans kamp zien wassen,’²⁾ deed Fried met 'n beweging van 't hoofd naar Peerke.

Plieneke kwam met 'n zwart gelakt blaadje vol glaasjes, die ze hen voorhield.

‘Op 't jong koppel!’ Ze stootten aan en dronken.

‘'t Zal wel zijn!’ mompelde ze en versmeet de gestorte druppels van 't blad, in de ruimte.

‘En gij? Zuut borrelke?’

‘Toch nie!’

‘Geene goesting?’ vroeg Romaan met een olijk lachje knipoogend, hij streek met de hand over de oogen en glimlachte.

‘Hij hè wa te verhaffele.... joa!’

‘Ik?’

‘Joa, joa gij menneke!’ riep Fried.

‘Te verduike. Binde.... Waar bin de hene gewest?’

‘Ik zij naar den Brussèl gewest. Bel viel, bel faam,’ knikte hij en blies in z'n sigaar.

‘Zie de wel, daar he ie 't oranje jaske gehaald en, en, wa nog meer? Biecht op?’

1) Paarlemoer in 't handje?: Is 't innig?

2) Kan 't groes nie op 'n andermans kamp zien wassen: kan de zon niet in 't water zien schijnen.

[p. 166]

‘Daar valt nie te biechten.’ Hij was teruggeschoven van de tafel, leunde met z'n kin op de ronde knop van z'n stok en hij zweeg halstarrig.

‘Da Belzevolk he?’ en Oome Driek schudde 't hoofd. ‘'t Is toch zoo locht’.

‘Hoe sta 't mè 't erfeniske van nonkel Arnoud?’ spotte Friedje weer, ‘Kum?’

‘Da gift nog. 't Drupt nog?’

‘In oe portemenee?’

‘Van de flesch in 't glas.’

Ze lachten, ze lachten en gekten en riepen doorelkaar. Ze dronken telkens weer op Fried en op Treeske en ze zwetsten en zongen zoodat heel 't lokaal gevuld scheen door hun lawaai.

Ineens tinkelde uit de staande klok achter den rug van Oome Driek heel lustig, klein, fijntjes, 't speelwerk met het air uit ‘La dame blanche’, en Oome Driek hief met komische beweging beide voorvingers omhoog, zag met z'n bolle oogen hen allen een voor een aan en sloeg hoofdknikkend de maat. Alle neurieden mee totdat 't wijsje uit was en er tien schorre slagen vielen.

‘Het uur is daàr Plieneke. Wa bring de te veur? Nou?’

Friedje stond op, rekte zich en stak z'n hoofd in de deuropening.

‘Joa, joa niks vergète, ge hè moar aan te zitten.’ Braad en bakwalm mengde zich tusschen dranklucht.

‘Nou? Wa zal 't zijn?’ vroeg Oome Driek met vooruitgestoken hoofd en hooggetrokken wenkbrauwen.

‘Nou vette soep, 'ne joagerscôtel zoo gezeed, en hamspek me moffelbôn, errepels en slaai, me nog wa; 'ne taart.’ Ze ging, en keerde terug met 'n stapel borden.

‘Ha zoo'nen echten aauwerwètsche joagerscotel hè, d'r is nie bèters.’ watertandde Oome Driek.

‘Kum Plieneke; ge zit mee oan?’ kwam Romaan; hij zag achterom en wenkte met 't hoofd en armen.

‘Joa joa, da's zoo besteld heur de,’ besliste Fried.

‘Nou; 'k hè nou toch geenen honger, neeë toch nie, doe 'k noît nie.’

‘Veur dees keer, meske’ noodde Oome Driek.

‘Toch nie!’

‘Ge bint van den avond me “geen riek te voeiere,”¹⁾ hoofdschudde Oome Driek, moar daar prakkezeer de toch nie bij want nou zet-te oe eige 'n bietje, te spot en te spiegel. Joa, ge kunt van 'n aauw minst wel wa heure meske,’ en hij kneep een oog dicht.

1) mè geene riek te voeière: d'r is geen land met je te bezeilen.

[p. 167]

Ze maakte 'n ongeduldige beweging en ze flapperde 't tafellaken met forschen zwier over hen heen.

Fried was opgestaan; in 'n hoek sprak hij onderdrukt met Peerke Peuters onder veel handenmimiek.

Romaan bekeek met kennersoog 't merk van den wijn.

Plieneke droeg de soep op.

‘Kek den alderfijnste voor na den diner,’ zei Fried en hij opende 'n sigarenkist.

‘Te bliksem!’ riep Oome Driek.

‘Sacrejuu!’

‘Pofferdikke!’

Ze zaten aan. Druske kwam bedelend tusschen hen in met hunkering in de oogen.

Bijeengeschoven zaten ze onder de blinkende overkapping in geelrossige lichtkring. Hun vochte hoofden blonken. De oogjes van Romaan glinsterden, Peer keek wat verwezen en de bolle oogen van Oome Driek begonnen uit te puilen.

Er ging 'n ‘hoera’, toen de beroemde jagersschotel werd opgedragen.

‘Weg, verdulde hond’, bromde Peerke en hij schopte om zich heen met z'n stakebeenen waarover Plieneke bijna struikelde.

Ze bedienden zich. ‘Den echte, goei, aauwerwetsche joagerscôtel,’ keurde Oome Driek.

‘De ware!’ riep Fried en die, die mot er door dees deur gejage wurde,’ zoo hield ie de flesch omhoog.

‘Joa, joa, d'r deur gejage!’ lachten ze en hielden de glazen bij.

‘Zoo'n scotel bekom de nerregent,’ prees Oome Driek nog eens.

‘Neeë,, nerregent. Leve aauw Mieke!’

‘Vivat aauw Mieke! riep Romaan de hand aan den mond, 't hoofd naar de richting van de keukendeur. Ze hieven hun glazen en dronken.

Er klonk 'n hoesterige lach van uit de keuken.

‘Keurig wijntje!’ en Peerke patste 't glas zoo hard op tafel dat ie wijn stortte.

‘Past t'r op; 't zijn ons goei spele¹⁾, vermaande Plieneke.

De lauwe walm van al de gerechten drong meer en meer binnen; het werd benauwd en broeiig van heete damp.

‘Kek nou.... verduld.... kek nou,’ wees Peerke met stijve arm ‘As ge, neeë, als ge toch goed kekt.... zie de dan bewegt 't krom mes van vader Abram,’

Ze staarden alle op de kleurenplaat van 't Abrahamsoffer.

‘Gij.... ach mins.... ge kekt 'r neve zulle!’

‘Toch nie, 't bewegt, 't left.’

1) spele: spullen.

[p. 168]

Ze lachten luidop. Romaan wipte van z'n stoel en zwaaide zich met een ruk naar de plaat. ‘Ge kekt 'r nève zeg ik oe.’

‘Toch nie; 'k hè toch oog in me'ne kop. Da gullie da nou heelegansch nie gewaar wurdt?’

Plieneke bracht een schotel hamspek en twee hoogopgetorende schalen vol groote boonen.

‘'t Is 'n kôningsmaal, da zeg ik oe,’ knikte Oome Driek.

Peerke, de plaat voortdurend in 't oog houdend, stond op; z'n arm kromde zich evenals vader Abraham's arm. ‘Nou bin de blijnd, zie de 't of zie de 't nie?’

‘Joa, over 'n lutske kumt vader Abraham op oe af mè da krom mes’, en Friedje maakte met z'n hand 'n beweging boven de nek van Peerke.

‘Dan ga 't zoo, menneke,’ en hij sloeg toe.

‘As oe gewete dan moar zuiver is,’ bracht Oome Driek onder de aandacht en hij kneep een oog dicht.

Plieneke geeuwde achter den toog en zag nu en dan met verholen blik naar Fried om, Peerke grinnikte en ging stuntelig en met onzekeren stap weer terug naar z'n plaats.

‘Neeë, neeë, geene zuutigheid,’ weerde Fried af toen Pliene met 'n groote taart kwam aangedragen. ‘Da's veur 't vrouwvolk; meug de op ons gezondheid vatte!’ riep Romaan haar na. Ze nam 't gebak mee zonder een woord te zeggen.

‘Neeë, ha!.... Ik, 'k hè nog veul wa bèters, wacht ik haal mijne tractaasie veur 't jong koppel.’ Hij stond op en ging onder geheimzinnige gebaren de binnendeur uit om dadelijk weer terug te keeren met 'n korte grijsbestoven flesch, die hij heel voorzichtig, bijna streelend hanteerde. ‘Doar, doar hè 'k hem.... aauwd.... zoo aauwd as den duivel! veur den letsten dronk op 't jonk koppel!’

‘Te bliksem!’

‘Sacrejuu.’

‘Dieën Oome Driek toch!’

‘Nou prôper glazen meske.’

Plieneke bracht andere glazen en nam leege flesschen weg die ze achter den toog bracht.

‘En.... nou.... den trekker! 'k Mak 'm 't alderliefst eiges open.’

‘Doar hed-de scon gelijk in,’ meende Friedje.

Allen stonden op en schaarden zich om Oome Driek.... ‘Joa.... nou....!’

‘Aauwe bergogne!’ keek Romaan toe.

‘Joa’ lachte Oome Driek, ‘ge kunt veul goeds gepruufd hebbe, moar dees; den deès toch noît nie. Nou, 'n luciferke en 'n stukske keers Plieneke?’

[p. 169]

‘Wa nou?’ Ze zag wantrouwend naar z'n beweging.

‘Joa, 'k wit goed wa 'k doe en wa 'k zeg.’

Ze kwam er mee aangedragen.

Daar stonden ze in afwachting; alle oogen pal gericht naar dat ééne punt.

‘Joa, joa, da hed-de wel is oît, da ie nie ansloat.’

‘Da ie versloage is?’ joa, da hed-de wel is oît,’ knikte Romaan en hij keek heel ernstig.

Oome Driek ontstak de kaars, z'n anders joviaal gezicht, stond strak. Met 'n bijna plechtig gebaar werd de flesch ontkurkt. De doffe plof klonk. Hij hield 't kaarsvlammetje er boven.

Ze bleven in afwachting. Ze roerden zich niet. Ze zagen toe.

‘Is ie....?’

Hij bracht nog even den neus er boven.

‘Hij is.... goed!’

‘Ha!’

De glazen werden bijgehouden en gevuld.

‘Ge.... joa ge ruikt 'm boven oe glas.’

‘Pofferdikkie wa'n wijntje!’ smakte Fried.

‘Nou minskes op 't jonk koppel. Fried me ze'ne Treeze van den Boschdreef!’ zoo hief Oome Driek z'n glas omhoog.

‘Da ze ok zoo'n kustelijk wijntje meuge drinke!’

‘Ah! moare dan kenne ze gelijk geduld hebbe, want dees, dees is over de vijftien jaar oud.’

‘Sacrejuu! Neeë zoo'ne wijn hè 'k van me leve nie geprufd zulle.’

‘Mot-te Oome Driek veur zijn, om zoo wa te veur te bringe!’ knikte Fried, Joa! Joa!’

Peerke Peuters was heel diep in z'n stoel gezakt; hij vocht met z'n beenen tegen tafelpooten.

De stemmen klonken rumoerig, de lach werd ruw en schor; de grappen vielen los uit den mond.

Plieneke was verdwenen.

MARIE GIJSEN.