Roeping. Jaargang 1

[p. 120]

De tocht met Rafael.

III.
De kleine Elza.

Voorbij 'n oude kapel liep de weg hoog langs weiland met boschjes; 't was de uiterste rand van 'n struik-achtig heuvelland. Men zag 't kalme weiland over de spitse kruinen der populieren, die op de rug van de heuvel, zonder regelmaat en in bescheiden getal, zachtjes in de morgen bewogen.

Die was als 'n heilige zoo kuisch; die bestond uit langzame nevels, en in 't Oosten: uit 'n groote lage zon, die nog niet goed wist, wat over de wereld te doen. En kleurloos bolde de lage hemel naar de einders toe.

Ze liepen beiden in vluggen tred door de zuivere ijlte van deze heilige morgen. Rafael zong af en toe niet luid; - hij scheen dit zelf niet te merken; - waarbij Anselm dan dacht aan 'n kerkje met wierook en 'n kleine priester. Ze waren tezamen uiterst tevreden in de zuivere ijlte van deze heilige morgen.

Nu zag Anselm langs 't paadje beneden de heuvel; 'n meisje, dat stilletjes voortliep: ze droeg 'n grauw waterkruikje; ze scheen hier dikwijls te zijn langs gegaan, want ze liep zeker, en voelde zich veilig, en glimlachte in haar zelf om de mooie morgen wellicht, en omdat ze zoo zuiver was.

- Dat is m'n kleine Elza, zei Rafael, ze haalt water aan de bron: als 't bronwater zoo kuisch is haar zieltje; als 't zachte geluid van 't bronwater zijn de fluisteringen van haar kuische ziel: en zij weet niet hoe lief zij aan Jezus is; zij groeit ootmoedig als 't koel struikje op de vochtige rand van de bron-put: als 't verdwenen is, zal men 't missen. -

Anselm kon uit ervaring wel vermoeden, dat in zachte ontroeringen 'n groot geluksgevoel in Rafael zich uitvloeide. Wanneer hij 'n mensch met 'n schoone ziel ontmoette, gebeurde dit meermaals; dit moet dan ook wel iets heerlijks zijn te ervaren. Zweeg dus eerbiedig Anselm, omdat hij den engel niet storen wou, ofschoon hij zeer gaarne van Elza nog wat vernomen had. Zij was intusschen beneden voorbijgegaan.

Op zulke oogenblikken was Rafael moeilijk te verstaan; dan liep hij ook vlugger dan gewoonlijk, en scheen geheel te vergeten, dat er 'n eenvoudig mensch naast hem voortging; zeer dikwijls sprak hij dan in zich zelf; en z'n stem klonk dan als 'n ver gezang, gelijk dit zoo even ook was geschied; en of dit droevig was of blij, dat was bijster moeilijk te hooren.

[p. 121]

Ook nu weer zei hij in teedere verrukking: ‘Ouder dan de wereld, - zoo zong hij, - en behendig kuisch verleider van kleine Elza; grootvorst over alle volken, en stille bespieder van 'n kleine meisjes-ziel; glanzende prins van de hemel, bevalligste spreker tot God den Vader, en sobere wandelaar op 't heuvelpad, lieflijke fluisteraar tot kleine Elza. Is uw kleinheid niet heerlijker dan uw grootheid, hemelsche kinderdief, boeiend verhaler van zulk 'n zware wijsheid. Wat maakt gij vreemde gebeurtenissen aannemelijk.’

Toen werd hij zeer stil.

Intusschen waren ze de heuvel afgegaan. Aan weerszijden van de weg lagen nu korenvelden, waarin bij tusschenpoozen de morgenwind voer, die de toppen traag heen en weer bewoog; want ze waren zwaar van korrel. De stille rijping was voltooid; het wonder der vruchtbaarheid had zich zonder gerucht weer voltrokken op de goede aarde; en maar zeer weinigen hadden God gedankt om dit feest van teelkracht en 't jaarlijksch geheim der levende sappen in volkomen uitgroei.

Ginds tegen 'n langzame glooiing sloeg reeds 'n eenzame man z'n felle sikkel in de graanhalmen; hij drong met langzame zekerheid vooruit in de dichte menigte der gebogen aren: en 'n vrouw met kleurige hoofd-doek bond ze tot garven.

- Dat zijn de ouders van Elza, zei Rafael zachtjes, ze winnen 't brood voor Elza. Zie je dit goed, Anselm? Van avond zal je 't nog beter zien; de dag zal zwaar zijn voor de man en de vrouw; en 't ergste komt tegen den avond. -

Ze liepen voort in de zon, die zich inkrimpend opklom in de zomerlucht; 'n gloeiende, kleine schijf van allersterkste vuur-krachten; ze ging de wereld bewerken met onbarmhartige straling; 'n onzichtbare fijn-neerdruppelende regen van vuur; 'n matelooze heersching van neerslaande en terugkaatsende gloed; kleurlooze lucht-siddering boven verschroeiing en dorte: en 't scheen eindloos te duren.

Maar toen 't middag was, zaten ze beiden op 'n koele boschplek tusschen de konings-varens; en er sijpelde zoo waar nog in 'n nauwe spleet 'n vluchtige kleine bosch-beek. 't Was mild en stil hier: want onder 't volhoofdig geboomte hing er 'n vochtige donkerte; en de boschbes-twijgen en de breed-gebogen stengels der varens waren vol sappig en groot geblaarte.

Rafael zei toen: - ik zal 't je nu vertellen, Anselm. Er was koel water in 't kruikje van Elza; en toen ze weer thuis was, heeft ze 't bewaard onder de trap van 't voorhuis, waar nooit de zon komt; want zij bemint haar ouders zeer.

En nu is ze stil weggegaan, en ze liet de deur op 'n kiertje; want ze zei in haar zelf; de kleine Elza: - o op 't veld is 't zoo warm; en

[p. 122]

vader en moeder hebben dorst: en m'n broertje slaapt onder de kersboom: en m'n zusje is bij haar buurtje: ik zal 't kruikje koel water nu brengen naar 't korenveld.

Ze loopt langs 't zandpad: er is geen boom langs 't zandpad, Anselm: en Elza is blootshoofds; ze voelt 't warme zand aan haar bezweete bruine voetjes, maar erger nog de gloed op haar hoofd: en 't kruikje is zwaar, want Elza is klein en tenger.

Anselm, let op: in 't geweld van de zon loopt kleine Elza alleen; haar vader en moeder, in 'n smalle strook schaduw, eten langzaam hun brood; de menschen liggen op 't gras in de boomgaard: hoog in de warmte slaat 't blinkende torentje één. 't Is alles loom, en, eenzaam, en zwaar van hitte: en kleine Elza met 't kruikje water als 'n dwaas klein meisje - maar toch is 't zeer mooi van Elza, want haar vader en moeder hadden beiden veel dorst.

En nu komt er ineens 'n vreemde tintel - is 't kou of vuur - in Elza's hoofd, en ze weet de weg niet meer: ze ziet 'n groote brand van voren en voelt de gloeiing aan haar kleeren: ze tast in vlam; ze loopt op kleine, spitse vlammen: en 't gladde kruikje glipt uit haar arm, o wat spijt! - en even denkt ze aan vader en moeder, en vreemd! ook aan Jezus, ze ziet 't gelaat van Jezus, dat gloeit, dat heeft nog nooit zoo rood gezien, maar toch ook nooit zoo lief. Ze valt voorover, Anselm: ze wentelt nog wat, en keert 't gezichtje recht naar de hooge, stralende gloedzon; ze is 't kindje van de zon, ze is 't kindje van Jezus; en uit 't kruikje vloeit 't koele water met 'n dun straaltje 't zand in.

Rafael stond rechtop; hij was in sterke ontroering: hij zag, wat er gebeurde: 'n bleeke, slanke gedaante in de vochtige donkerte van de boschplek. O, dit was 'n allervreemdst oogenblik. Zou 't waar zijn, of droomde de engel? - We moeten daarheen gaan, Rafael, zei Anselm. - Dit is 't uur van de Maaier; hij werkt ook dan, wanneer de maaier rust, - en roerloos staarde Rafael waar 't gebeurd was.

◽ ◽ ◽

'n Arme man, die daar voorbij kwam, zag kleine Elza; en hij bemerkte, dat dit geen slaap was en hij droeg Elza naar 't dorp met 't blinkende torentje. Daar riep hij de lieden bijeen. ‘Jezus, Maria, zei er n' vrouw, ons buurtje Elza, - en ze liep haastig naar het korenveld. En onderweg vond de moeder nog 't leeg-gevloeide waterkruikje: ze raapte 't weenend op.

Toen 't schemerduister werd, klonk boven de boomen en kleine huizen de torenklok: die was maar klein, zoo weten we, en luidde snel met korte snikken. En de lucht was vol rosse na-schijn, en donker werd

[p. 123]

't met; dat was angstwekkend dien avond. De goede lieden baden voor 't deurtje van de maaiers-woning, en 't venster van 't voorhuis blonk in rood weifel-licht, want er stonden veel kaarsen om 't lijkje van Elza, die nog nooit zooveel menschen om zich heen had verzameld. 't Was smartlijk om nu de vader te zien, en 't zusje wist er niet veel van, en broertje sliep op de arm der moeder, die zich heel goed hield. En zoo waar op 'n houten stoel stond er 't leege kruikje.

Toen kwamen ook Rafael en Anselm daar bij; in de oogen van Anselm blonken er tranen; en ze stonden samen zeer stil en baden zachtjes mee. En toen 't gebed geschied was, gingen de lieden al fluisterend naar hun huizen. En in 't torentje snikte de kleine klok in de broeiende rosse avond-lucht: Elza lag stil in 't voorhuis: 'n klein lijk tusschen kaarslicht.

Onder de note-boom tegen 't wit geveltje, dat in 't halfdonker schemervlekte, zat Vader Isidoor, die al zeer oud was en kwalijk kon gaan; hij bad de rozekrans voor Elza.

- Dit is Isidoor, de oude speelman, - zei Rafael, toen zij daar voorbijgingen. - Hij zegt in zich zelf: - ik leef nu al zooveel jaren, en Elza is al dood. - En als 't niet zoo donker was, zou je zien, dat z'n oude oogen in vochtige glans zijn; voor oude lieden is 't zeer erg, als er 'n lief klein meisje is doodgegaan. -

(Wordt voortgezet.)

M. MOLENAAR, M.S.C.