De Revisor. Jaargang 36

[p. 4]

Martijn Mertens
Een vreemd verzoek

Op de dag van mijn vaders begrafenis werd ik op zeker moment op de rug getikt door zijn vriend Allard Schröder. Hij vroeg mij of Anthony de laatste tijd nog aan het schrijven was geweest. Immers: de mare wil dat het herseninfarct dat hem enkele jaren geleden op brute wijze van zijn spreekvaardigheid had beroofd, hem in een schrijver had veranderd. Tijdens de met veel alcohol besprenkelde nazit op het zonovergoten terras van café Frankendael, om de hoek bij de begraafplaats, ontstond bij de redactie van De Revisor het idee een speciaal nummer aan zijn nagedachtenis te wijden. De laatste door hemzelf geschreven woorden konden daarin natuurlijk niet ontbreken, als herinnering aan hetgeen waarvan we voortaan verstoken moesten blijven, een proeve van wat had kunnen zijn als...

Het toeval wil dat op de laatste dag dat ik mijn vader in levenden lijve zag, ik met hem gesproken had over zijn idee voor een nieuwe roman. Anthony was van plan geweest de beelden uit zijn jeugd die na tweeënzestig jaar nog altijd woordeloos op zijn netvlies gebrand stonden, om te zetten in een verhaal. Hij had al een paar pogingen gewaagd, maar was niet tevreden over het resultaat. Hij wilde dat ik de pagina's die hij inmiddels had geschreven zou lezen en van commentaar zou voorzien. In de tussentijd zou hij dan aan de slag gaan met het boek dat hij samen met

[p. 5]

mijn broer Tim wilde schrijven, een schelmenroman over diens jeugd in de Bijlmer.

Vier dagen na ons gesprek werd ik door mijn moeder gebeld met de mededeling dat Anthony met een hartstilstand in het ziekenhuis bij mij om de hoek was binnengebracht.

Daags na de uitvaart doorzocht ik mijn vaders pc, op zoek naar de laatste teksten die hij voor zijn dood had geschreven. Op zijn bureaublad trof ik een grote hoeveelheid documenten aan die ieder uit een paar woorden, een paar zinnen bestonden. Opzetjes. Niet geschikt voor publicatie. Dieper verborgen in de mappen van de computer vond ik uiteindelijk een langer stuk tekst, met de vreemde titel ‘Wat Alex Boendermaker om zeven uur 's ochtends zag’. Ik wist dat ik beethad.

[p. 6]

Zwaluwziek, de enige roman die mijn vader schreef, is in verschillende recensies een autobiografie genoemd. Ik twijfel er echter sterk aan dat Anthony in de laatste jaren van zijn leven zijn liefde voor het moeilijke, het wringende, ontrouw is geworden en het biografische genre heeft omarmd, zoals wordt gesuggereerd. Zwaluwziek is het verslag van zijn herstel, zeker, een egodocument, absoluut, maar het is veel meer dan dat. Mijn vader is trouw gebleven aan het principe van de liminaliteit, dat hij heeft uiteengezet in zijn proefschrift Sluiproutes & dwaalwegen. Hij verkeerde tijdens zijn revalidatie als man van de letteren in een woordeloos limbo en heeft geprobeerd het onzegbare, het puur zintuiglijke onder woorden te brengen, zijn ervaringen in zijn beangstigende particuliere tussenwereld in tekst te vatten. Eenzelfde streven herkende ik in het stuk dat ik had gevonden.

Het is een embryonale tekst, onvolgroeid, onaf. Mijn moeder, mijn broer en ik hebben lang getwijfeld of we wel aan het verzoek van De Revisor wilden voldoen. Anthony was immers zelf niet tevreden geweest over hetgeen tot nu toe op papier was verschenen. Uiteindelijk hebben we, met een zwaar hart, toch besloten de tekst eenmalig te laten publiceren, als een proeve van wat had kunnen zijn als...