De Revisor. Jaargang 34

[p. 24]

Jan van Aken
Ik ga naar Venezuela

Geïnspireerd door een verhaal dat ik rond 1978 hoorde, bedoeld als fragment voor een roman over de jaren zestig op Aruba, werd dit toch duidelijk een jaren-tachtig-verhaal. En jaren later kwam ‘Kraut’ van Peter Pontiac, waarin een hoofdpersoon - zijn vader - hetzelfde doet. Hij loopt het water in en verdwijnt. Dat was op Curaçao.

▲

rinus hield glenn in de gaten. Alleen uit het peil in zijn wodkafles kon hij afleiden dat zijn vriend die avond zichzelf niet was. Overigens was zijn stem zacht als altijd en in de schaduw van zijn hoed smeulde de eeuwige sigaret. Juist op het moment dat de mannen hun speelkaarten naar hun gezicht moesten brengen om ze te kunnen onderscheiden, gingen de lampen aan. In het zachte licht cirkelde al snel een legioen nachtinsecten die bizarre fladderschaduwen wierpen op het vijftal aan het scheefgezakte tafeltje.

Rinus was al eerder afgetaaid, hij hing in zijn ligstoel en keek in de richting van de onzichtbare zee. Hij had een halfvolle fles Johnny Walker die toereikend was voor vanavond, als tenminste niet een of andere kloot om een slok ging zeiken. Tot halverwege de middag had hij meegespeeld, maar hij was al zijn geld verloren. Niks om je druk over te maken, hij zou zijn aandeel toch wel krijgen. Tactisch verlies heette dat. In de loop van de avond zouden zijn makkers de toeristen, die aanvankelijk op winst stonden, helemaal uitkleden.

De acteur gooide zijn kaarten op tafel. ‘Ik pas.’ Dat hoge stemmetje - hoe populair ook in Nederland, hier was hij een nobody. Rinus vroeg zich af wat de jongens in de kazerne zouden doen met zo'n mietje. In elkaar rammen waarschijnlijk; dat hij getrouwd was, maakte niet uit. Anderzijds hadden die knuppels vaak heilig ontzag voor de televisiehelden uit het moederland. Rinus was er al te lang weg om de volkshelden nog te kennen.

Geur van vlees en pindasaus. Verderop, bij de gemetselde strandbarbecue, waren de vrouwen van de toeristen bezig met broodjes, aardappelsalades en kreeftcock-

[p. 25]

tail. De kreeften had Rinus die middag gevangen. Af en toe gierden de vrouwen van het lachen, dan keken ze samenzweerderig naar de mannen. Maar meestal versmolt hun gekakel met de ritselende palmkruinen en de branding.

Rinus zette de fles aan zijn mond en hield de fluwelen vloeistof even vast. Het leven was goed. Een grote mot danste in de richting van de zee, om boven de gloeiende branding uit te doven. De zee was als een vrouw die bemind wordt: het zachte ruisende ademen, afgewisseld door een plotselinge hijg van een opbruisende golf die zijn leven eindigt op het zand.

Nouschka kwam naar hem toe met twee bordjes. Godbewaarme. De vrouw van de acteur was een donkere schoonheid met een kaarsrechte houding. Ze droeg een bikini-broekje en een besmeurd T-shirt bedekte haar volle borsten, de tepels scherp zichtbaar onder de stof. Ze knielde bij hem en gaf hem een bordje. ‘Vermaak je je een beetje?’ vroeg ze, ‘je zit hier zo eenzaam met je fles...’

‘Ik maak het prima.’ Hij ritste in één beweging het vlees van een satéstokje.

‘Je bent marinier, hè?’ Ze zette haar kleine witte tanden in een karbonade.

‘Ja.’

‘Hoe lang zit je hier al? Ben je dienstplichtig?’

‘Ooit wel, maar inmiddels al vijf jaar beroeps. Ik geef ongewapende vechttechnieken op de basis.’

Ze keek geïmponeerd. ‘Toe maar... Moet ik bang voor je zijn?’

‘Eigenlijk wel, ja.’ Hij wilde maar dat er een einde kwam aan dit onzinnige gesprek. Haar blikken dwaalden naar zijn zwembroek, waar het begon te zwellen. Ze lachte zachtjes. ‘Heb je geen vriendin?’

‘Op het moment niet.’ Hij begon van de kreeftcocktail te lepelen. Het smaakte geweldig. Niets in de wereld smaakte beter dan verse kreeft. De vrouw ging staan en keek, al etend, naar de zee, waar nu een rusteloos, versnipperd spiegelbeeld lag van de opgekomen maan. Haar speelbeen roerde door het zand, ze verplaatste zich, en speelbeen werd standbeen. Haar heup, haar kleine, welgevormde achterste in het opgekropen bikinibroekje, waaronder een scherpe scheiding te zien was tussen de witte en gebruinde huid. De acteur riep iets.

‘Die idioot speelt ons nog arm,’ zei Nouschka. Rinus keek naar de donkere silhouetten van de kaarters. ‘Zo snel zijn jullie niet arm,’ zei hij.

De acteur had sinds kort een villa bij het strand. Een patser was het, in een nichterige jeep. Rinus mocht de man niet, maar dat was geen reden om niet met hem te kaarten, integendeel; geld haal je waar het zit. Glenn en Eddy waren de experts, Rinus deed mee. Samen vormden ze een geweldig team: vingervlugge Eddy, stoïcijnse Glenn, en Rinus, de vlotte Hollandse jongen. Toeristen moesten niet denken

[p. 26]

dat ze door een stel gladde eilanders werden leeggeschud. En als het op matten aankwam stond Rinus klaar, want sommige jongens konden niet tegen hun verlies en kwamen dan met beschuldigingen. Altijd onterecht, vals spelen was niet nodig met die stommelingen. In de casino's zouden ze het nog sneller kwijtraken, en nu hadden ze tenminste een gezellige avond, met gratis drank en barbecue.

‘Doen jullie dit vaak?’ vroeg Nouschka, ze steunde met één knie in het zand.

‘Wat?’

‘Spelen op het strand?’

‘Ja.’

Ze doopte een saté in de saus en trok een stuk vlees van het stokje. Terwijl ze kauwde, legde ze een hand op Rinus' buik. Ze streelde het kippenvel dat zich daar vormde en gleed langzaam naar de zwembroek. De halve erectie veranderde in een hele, de zwembroek werd krap. Rinus kreunde en spande zijn buikspieren. Zij kneep in zijn roede door de stof van de zwembroek. Toen trok ze het broekje naar beneden, zodat alles naar buiten wipte. Ze ademde zwaar, nam hem tussen haar vingers en trok de voorhuid neerwaarts.

Rinus keek op maar niemand zag iets, hij zat ver buiten de lichtkring. Nouschka legde haar bord in het zand en wreef met haar handpalm over zijn gespannen eikel. Hij legde een hand op een van haar benen. Ze deed ze een beetje uit elkaar en hij zag de vochtplek op haar bikinislip. Ze stopte, zette haar handen op haar knieën en zei, terwijl ze overeind kwam: ‘Ik ga zo een stukje wandelen tussen de palmen, die kant uit.’ Ze wees met haar neus. ‘Kom over tien minuten, dan wacht ik daar.’ Ze liep naar haar vriendinnen.

Hij fatsoeneerde zijn zwembroek, en voegde zich bij de mannen. ‘Hoe gaat het hier?’

‘Prima, al verliezen we,’ zei Eddy. Hij ontblootte zijn gouden voortand. Ze waren nog lang niet uitgespeeld. De acteur en zijn vriend Ben keken somber naar hun kaarten, maar Frederik, een snelle bedrijfsjongen, had een lepe uitdrukking op zijn gezicht, die mocht voorlopig op winst staan. Glenn was een standbeeld achter zijn kaartenwaaier.

Rinus maakte zich zorgen. Glenn was een neger van St. Kitts, die altijd een zwart kostuum droeg met een kleurig sjaaltje bij wijze van stropdas. Uit zijn hoedband stak een joker, waardoor hij iets had van een beroepsspeler uit een stripverhaal. Glenn kwam graag goed voor de dag, en zijn vrouw Louisa was een van de mooiste eilanddochters. Ze werkte als zangeres in de hotels en geen man die niet van haar

[p. 27]

droomde. Vijf jaar daarvoor waren ze getrouwd, het perfecte paar.

Dat was nu voorbij. Een paar dagen geleden was Louisa verdwenen en spoedig wist iedereen dat zij was vertrokken met Rodrigo, een Venezolaanse coke-dealer. Getuigen hadden haar zien instappen in de Chessna van een van Rodrigo's vriendjes.

Een buitenstaander zou niets merken aan Glenn, maar tussen de drie mannen was in de loop van de jaren een sterke verstandhouding gegroeid en Rinus had 's middags al gemerkt dat Glenn niet zo in het spel zat als anders, stoïcijnser was dan ooit. Het peil in zijn fles stond een stuk lager dan gebruikelijk om deze tijd.

Hij zag Nouschka weglopen tussen de slanke palmstammen. Een van de vrouwen kwam naar de speeltafel. ‘Frederik, heb je veel verloren?’ vroeg ze.

‘Nee, ik win.’

‘Wordt het dan geen tijd om te stoppen?’

‘Het gaat net zo goed,’ zei Frederik, ‘stoor ons niet.’

‘Je zult ons vakantiegeld nog verliezen,’ zei ze, ‘Joyce vertelde me hoe hoog jullie inzetten! Vind je dat normaal? En dan dat gezuip, ik hoor het wel aan je stem?’

Hij draaide zich naar haar om. ‘Ja èn? Kom je me voor lul zetten met je gezeik? Ga maar naar het hotel, in het bubbelbad zitten of zo.’

‘Klootzak!’ riep ze. Ze gaf een schop tegen het tafeltje zodat de flessen omvielen en het tafelblad, kaarten en geld onder de drank zaten. Eddy graaide naar zijn geld en Glenn greep Frederik bij zijn bovenarm. ‘Kun jij je vrouw niet onder controle houden?’

‘Laat me los, man!’ riep Frederik en hij gaf Glenn een zetje, zodat deze met stoel en al in het zand viel. ‘Let jij maar liever op je eigen vrouw!’

‘Frederik!’ riep de acteur, die natuurlijk de bron was van deze roddel. Glenn vloog op en greep Frederik bij de keel, maar Frederik, geen tengere jongen, gaf Glenn onverwachts een harde vuistslag in het gezicht. Rinus kwam tussenbeide, hield de vechters uit elkaar. ‘Ophouden of je krijg er spijt van. We waren aan het spelen en het is nog niet af. Als je vrouw zeikt, rot je maar op, Frederik. We zijn hier geen mafia, voel je niet verplicht!’ Tegen Glenn zei hij in de landstaal: ‘Haal geen zaken en privédingen door elkaar, man! Je bent een professional.’

Frederik stak zijn hand al uit. Glenn beantwoordde het gebaar en Frederik ging zitten. ‘Geen gelul, ik ga door. Ina is al naar het hotel.’

Glenn schudde het zand uit een lakschoen. Hij maakte geen aanstalten om te gaan zitten.

‘Kom op, Glenn, we spelen verder,’ zei Eddy. Glenn deed zijn schoen aan en zei: ‘Ik ga naar Venezuela!’ Hij draaide zich om en liep weg.

‘Bravo!’ zei de acteur met dubbelgeslagen tong, ‘da's mannentaal!’

Rinus en Eddy keken elkaar aan. Eddy zei: ‘Laat hem maar even, hij is zichzelf niet.’ Rinus haalde zijn schouders op en herinnerde zich zijn afspraak.

[p. 28]

Hij vond haar een paar honderd meter het palmbos in, waar ze zat te wachten op een omgewaaide stam waarvan de harige kluit nog boven de diepe kuil hing. Rinus keek haar aan. Ze had een regelmatig gezicht, maar als ze lachte trok het een beetje scheef. Haar lange zwarte haar viel tot op haar schouders en je kon zien dat ze eerder in de zee had gezwommen. In haar gezicht houtskoolvegen van de barbecue.

‘Rinus, komt dat van Marinus?’ vroeg ze.

‘Ja.’

‘Marinus de marinier.’

‘Nomen est omen.’

Ze liet zich zakken in het zachte witte zand. ‘Wat klinkt dat Papiamento toch geil,’ zei ze. ‘Kom bij me, Marinus.’

Hij dacht aan de ligstoel en de fles, maar een soldaat kent zijn plicht. Ze smaakte zout, rook naar houtvuur en hij vergat zijn andere plannen.

Toen Rinus bij het kaarttafeltje kwam, waren Ben en de acteur weg. Eddy en Frederik klonken ergens op. ‘Waar is iedereen?’ vroeg Rinus.

‘De acteur miste zijn vrouw,’ zei Eddy. ‘Hij zoekt haar langs het strand. Ben ligt daar,’ Hij wees naar een donkere massa achter een zeedruifstruik.

‘En Glenn is naar Venezuela,’ mompelde Frederik. Eddy proestte het uit. Rinus kon er niet om lachen. ‘Ik ga hem zoeken.’

In het witte zand waren de sporen van Glenns lakschoenen duidelijk te onderscheiden, ze leidden al snel naar vochtiger zand en vervaagden vlak voor de branding. Rinus tuurde over het maanverlichte gewemel en zag iets zwarts drijven. Zonder te aarzelen dook hij in de golven. Lang voor hij de plek bereikte, wist hij al dat het Glenns hoed was, met de kaart nog onder de band. Even had hij het idiote idee dat Glenn eronder zou hangen, maar er was geen spoor van zijn vriend. Hij zwom langzaam naar het strand. Daar wachtte een stil groepje hem op. Nouschka huilde, Frederik vroeg, terwijl Rinus uit het water kwam: ‘Denken jullie werkelijk dat hij naar Venezuela zwemt?’

‘Nee klootzak,’ zei Rinus, ‘Glenn kan niet zwemmen. Hij is gaan lopen.’

Hij begon te rennen naar het hotel om zijn collega's op te roepen met hun helikopters, rubberboten en zoeklichten, maar dat was louter routine.