De Revisor. Jaargang 23

[p. 102]

Josien Laurier
De laatste kus

Je laatste kus is zoiets als je eerst woord. Je kunt hem zomaar per ongeluk weggegeven hebben aan een willekeurig persoon die op de een of andere manier begroet moet worden. Een nauwelijks gecontroleerd schampen van wang langs wang, een half uur later lig je in het ziekenhuis met een hartinfarct.

Mevrouw L. wilde dat haar niet laten gebeuren. Ze lag in haar keurig opgemaakte bed en maakte er een kwestie van. Wie zou degene zijn wie zij haar laatste kus gaf, en dan: waar? Deze twee vragen maakten haar duizelig van opwinding. Het herinnerde haar aan de nachten die ze als kind had doorgebracht met de vraag wie de man zou zijn die ze op het gelukkigste moment van haar leven zou tegenkomen. Het gevoel dat hij ergens rondliep en zich wellicht dezelfde vraag stelde, maar niet wist wie zij was, maakte haar toen radeloos van verwachting. Diezelfde radeloosheid overviel haar nu, al ging het haar niet meer om de man van haar leven, maar om de kus van haar leven.

Ze had er te veel níet gegeven om niet nog altijd licht in haar hoofd te worden van de mogelijkheden. Toch liet ze niet als eerste gegadigden de mensen passeren die ze niet had gekust, al wilde ze ooit wel. Soms was ze tenslotte blij toe geweest dat ze dat beslissende gebaar niet had gemaakt. Ze had in allerlei soorten waan verkeerd, die altijd wel door iemand werden belichaamd. Nee, in haar ernst liet ze eerst familieleden en oude geliefden langskomen. Maar zij zaten aan haar bed met bezorgdheid in hun ogen, ze wisten waar haar kopjes stonden, ze vroegen haar naar zaken die haar niet interesseerden. Sommigen waren verdrietig. Hen streek ze wel over de hand, maar ze kuste hen niet, een troostkus was niet die waar ze van droomde.

Ze droomde van onuitgesproken woorden, dat onvoorspelbare moment waarin iemand ineens van een vreemdheid was waarmee ze zich wilde verzoenen, omdat ze op hetzelfde moment ontdekte dat ze minstens even vreemd was. Daarbij zag ze een glimp van een oog, van een kind, een hals. Altijd maar een glimp en haar mond werd droog omdat ze meer begeerde dan een glimp. Ze ontwaakte en dacht zich actief mensen en situaties in die ze leidde naar dat moment, zodat ze zich in haar gedachten voorover kon buigen om die verschrikkelijke afstand tussen haar mond

[p. 103]

en dat stukje huid te slechten. Maar dat was moeilijk. Het zag er in haar gedachten lang niet zo allesbelovend uit als in haar dromen.

Er doken verschillende gezichten op, dat wel, maar haar herinnering had ze vertekend en ze vroeg zich af wat de jaren hadden gedaan met die goochelaars die zich in haar geheugen hadden genesteld. Ze aarzelde en bedacht een ander plan. Aan haar bed zou waarschijnlijk niemand dat gezicht opzetten waarop ze wachtte. Ze maakte het zichzelf te moeilijk. Ze moest een feest organiseren. De onbetaalbare charme van vlugge lachjes, small-talk en een wirwar van kleuren en kleren zou de atmosfeer creëren waarin ze als bij toeval getroffen zou worden door die ene opmerking of dat ene gebaar dat haar naar haar beslissing zou voeren.

Ze vroeg de twee beeldschone buurjongens die ze in de laatste jaren van haar leven met plezier om zich heen had zien gaan - ze wist wel dat passie niet in schoonheid zat, maar genoegen daarentegen zeker - een grandioos feest te organiseren. Iedereen die ze ooit begeerd had moest worden uitgenodigd, maar ook een schoolklas, een aantal bijzonder ambitieuze jongeren, en in de ruimte moest een groep tamme vogels losgelaten worden, voor de kleur, de muziek en de beweging. Het moest gonzen, fluisteren en gisten.

De nacht ervoor golfde haar buik, ze droomde van niets dan stukjes schouder, hals, wang, en de griezelige nadering van andermans mond. Verschillende keren lichtte ze in haar slaap haar hoofd op, in een steeds groter verlangen, een steeds kortstondiger terugzinken. Alles was heel, heel goed.

Toen stond ze op, trok een plechtig pak aan met daaronder een lichtroze blouse, ze had tenslotte geen tijd er te veel gras over te laten groeien, en liet zich door de buurjongens naar het feest begeleiden. Ze was lang niet buiten geweest. Het zachte bewegen van de knoppen van de bomen, de lichte druk van de jongenshanden onder haar ellebogen, bezorgden haar een droef, maar zalig gevoel. Toen ze de ruimte binnenkwam, werd dat gevoel heviger. Het feest was precies zoals ze dat zich had gewenst, de gezichten en ogen glansden, er was kleur en muziek.

Met dat gevoel van droeve lichtzinnigheid zette ze zich in een stoel en keek. Geen moment zat ze daar alleen. De gezichten die in haar dromen waren opgedoken, had ze nu werkelijk voor zich en ze zag in elk van hen precies wat haar had doen begeren om met haar lippen iets van die ander aan te raken. Ze herinnerde zich de eerste keer dat ze hen met die vreemde interesse bekeek, de schok waarmee ze iets gewaarwerd dat voor haar wezenlijk was, die frisse, scherpe, eerste indruk, en ze zag het opnieuw. Haar geheugen was fenomenaal, haar blik glashelder. Ze beminde hevig. Maar ze raakte niemand aan.

De verleiding was zo groot dat ze volslagen weerloos werd. Ze zag en beaamde, sprakeloos en zielsgelukkig. Zo gelukkig dat ze aan het einde van de avond huilend

[p. 104]

door de buurjongens aangetroffen werd. Uit haar licht aangezette ogen vloeiden licht aangezette tranen. De jongens waren verschrikt, ze dachten dat ze pijn had, dat het feest haar te veel was geweest. Maar ze schudde haar hoofd.

Hoe kon dit nu te veel zijn? Het zou juist nooit genoeg zijn. Mijn lieve kinderen, breng mij nu naar huis, leg mij neer en laat mij maar.

Enkele dagen later kwam de dood. Hij bekeek haar gezichtje geroutineerd en boog zich plichtsgetrouw voorover. Toen hij haar lippen proefde keek hij verrast op. Peinzend bezag hij het oude lijf, de blouse die over een stoelleuning hing. Toen deed hij toch waarvoor hij gekomen was, met een mengeling van spijt en genoegen. Mevrouw L. reageerde niet meer.

De volgende dagen trokken de feestgangers uit om haar een laatste bezoek te brengen. Sommigen van hen wilden haar bij wijze van afscheid kussen op haar voorhoofd of haar hand, maar iets in haar gezichtsuitdrukking hield hen tegen. Sommigen zeiden dat zij zo aangrijpend gelukkig leek, anderen noemden het juist schrikwekkend verdrietig. Buiten was het zulk prachtig, trillend voorjaar dat niemand er echt lang bij stilstond. Toen iemand opmerkte dat ze veel had liefgehad, werd er instemmend geknikt, de blikken waren gericht op de winterwitte armen van een meisje dat een enorme hond uitliet.