De Revisor. Jaargang 21

[p. 27]

Kees 't Hart
Aan de overkant

Aan de overkant beneden in de tuin scheen een gedempt licht. Het raam dat op de tuin uitkwam was hel verlicht met overbodige lichtheid, die alles eerder ondoordringbaar maakte dan verhelderde, er was buiten op straat, in de stad, tussen de wolken hoog in de lucht nog genoeg daglicht dat alles voldoende verlichtte. In de kamer bevonden zich twee jonge vrouwen, een van de twee zat naakt op een stoel bij een tafel waarop voorwerpen stonden en de ander liep er, eveneens naakt, omheen en was ingespannen bezig de vrouw op de stoel in te smeren met een schoonheidslotion, haar bleke huid leek in het heldere licht dat in de kamer brandde nog bleker weg te trekken, er kwam langzamerhand een diepe glans over, veroorzaakt door het aanhoudende, enigszins dwingende wrijven van haar vriendin of familielid. Ze gaan naar een feest, dacht ik, straks kleden ze elkaar aan, dat doen de meeste feestgangers, ze zijn vol verwachting, net als ik, ze schamen zich er niet voor, zoals ik, ze zijn gespannen en blij over wat er straks gaat gebeuren, het kan eigenlijk niet meer mis gaan, deze stille aankleedgebaren garanderen het succes van de avond, ze zijn het feest zelf, ze veroorzaken mijn blik, het feest was nu al geslaagd, het manifesteerde zich in de gebaren van de wrijvende vrouw en de verwachtingsvolle overgave van de ander. Nog nooit waren ze zo onbekeken geweest, daarom hadden ze de gordijnen van de kamer opengeschoven, het venster geopend zodat ik zachte jazzmuziek in mijn richting hoorde komen.

Voorzichtig opende ik het raam waarvoor ik stond. Nog nooit had iemand ook maar de geringste betekenis aan hun aanwezigheid en handelingen toegeschreven, ze waren altijd verwikkeld gebleven in een leegte van gebaren waar nooit een einde aan zou kunnen komen omdat ze zelf niet in staat waren en ook niet wilden achterhalen waartoe gebaren van mensen, ook die van henzelf, zouden kunnen leiden. Alles in de kamer was van henzelf, er was geen twijfel over welk bezit dan ook, ieder voorwerp hoorde iemand toe. Wanneer ze zich, achteraf, toch bekeken zouden weten, misschien over een paar jaar als ik het hun kwam vertellen, dan zouden ze alsnog, ook al was het allemaal alweer lang geleden, een paar kleine glimlachjes op hun gezicht te voorschijn toveren, ze zouden dan met terugwerkende kracht naar het raam gelopen zijn, en naar me gekeken hebben, omhoog, de donker wordende lucht in, ook al stond ik er niet meer, en met tekens hebben aangegeven dat het niet om een feest ging, ook niet om een reünie, we hebben vanmiddag nieuwe kleren gekocht, zouden ze roepen, en we kleden ons voor elkaar aan, uit mooiigheid, je kunt rustig blijven kijken, ook al was het een paar jaar geleden, hou je ogen maar open, ontspan je vuisten maar een beetje, we zijn bekijkbaar zoals jij bekijkbaar bent, zie je onze monden bewegen, we zingen mee met de muziek.

Toen de ene vrouw voldoende ingewreven was ging de andere zitten en begon de eerste haar voorzichtig te bepoederen, niet alleen over haar rug en borsten, maar ook over haar benen die ze even spreidde zodat ook de binnenkanten van haar kuiten en dijen bereikt zouden kunnen worden. Ze zwegen niet, hun vrolijke stemmen, met woor-

[p. 28]

den erin van verwachting en altijd vervuld verlangen, van verlatenheid en zintuigelijke stilte werden overstemd door muziek die mijn oren inging als geluid van vogels. Het was muziek die ik me van een droom herinnerde, een droom die ik in dit huis had gehad, een jaar of tien geleden, met verblindende kracht schoot de muziek mijn droom binnen en ik wist zeker dat ik hier, in deze kamer, deze muziek al eerder gehoord had. Het was muziek van een saxofonist, die de tonen en noten schor en hoog te voorschijn blies, soms ineens laag en snerpend, verdubbelend, als een vogel na een lange duikvlucht, zo prachtig hartstochtelijk dromend dat mijn ogen zich met tranen vulden. Eindelijk blind, dacht ik, de nacht in, ik verlaat de nacht en keer tot de blindheid in en het was waar, wanneer deze muzikant mijn blik naar het raam onder ogen zou kunnen krijgen zou hij er moeiteloos zijn muziek mee samen kunnen laten vallen.

De twee vrouwen leken het geluid te zijn vergeten, maar bij mij kondigde het zich nog maar net aan, ik stond er naar te luisteren terwijl mijn betraande ogen de bewegingen van de vrouwen volgden, het was hun niet begonnen om de elegante gebaren, niet om de plaats in de ruimte van hun monden en lichamen, ook niet om de voorwerpen op de tafel, de poederdozen, de lotions, de zachte doeken, ze lieten het kijken zelf aan me zien. Ze wisselden weer van positie, de vrouw die eerst gezeten had bepoederde nu de andere vrouw. Daarna legde zij een witte doek rondom de nek van de ander en plotseling hield ze in haar hand een blinkende schaar waarmee ze het haar van haar vriendin begon weg te snijden, het was geen knippen, ze haalde een kam door het haar en leek met een krachtig gebaar het haar eerst door de tanden van de kam te laten glijden alsof ze het in volkomen stilstand wilde brengen waarna ze onverhoeds stukken ervan wegknipte door de schaar als een mes langs de kam te laten glijden. Dit onnavolgbare gebaar herhaalde zich een aantal keren, daarna was de knipster ineens verdwenen en zat de andere vrouw stil aan de tafel te wachten, haar lippen bewogen enigszins maar ik kon niet zien of ze met de muziek meezong of een gesprek voerde met de andere vrouw die vermoedelijk in de keuken haar handen waste, ze lachte even, terwijl er niemand in de buurt was, misschien omdat ze wel wist dat ik stond te kijken, gisteravond had ik hier ook al gestaan maar toen had ik niemand gezien, haar lach was uitnodigend, ze leek me bij zich te roepen met een vanzelfsprekendheid die me tot in al mijn poriën beroerde, ik zou me in ieder geval nooit tegen de uitnodigende glimlach kunnen verzetten, al was ik het niet met de héle presentatie eens, ze hadden veel beter tijdens het poederen en het knippen kunnen zwijgen, dat had iets zeldzaam brutaals aan de hele entourage gegeven omdat de zwijgende mens tegelijkertijd ook de brutaalste mens is, ik was het ook niet helemaal eens met hun lichamen, niet met hun zachtwiegende borsten, niet met de welving van hun ribben die niet eens afstaken tegen hun lichaamshuid. We zullen het allemaal veranderen zouden ze zeggen, misschien kunnen we de kamer beter ook een beetje anders inrichten, denk je niet, de stoel een beetje meer naar achteren en de tafel iets schuiner. Ze deden me onweerstaanbaar denken aan meisjes die ik me van een foto herinnerde. Twee meisjes hadden op een foto hoeden opgezet, donkerbruine hoeden die uit een klerenkast waren gekomen. Op dit moment kwam de andere vrouw weer binnen mijn blik, ze was nog steeds volledig naakt, ze droeg alleen een paar sportschoenen waarvan de veters los rond haar enkels slierden. Ze hield haar lichaam ineens ineengedoken alsof ze zich op een grote sprong voorbereidde. Pas nu zag ik dat ze een bril tegen haar donkere haar op naar boven had geschoven. Weer kneedde zij de andere vrouw die daartoe eerst de witte doek weglegde van haar bleke lichaam. Ik was welkom in de kamer die als een tent rondom hun lichamen hing, hoe lichaamloos ze ook waren, er zou niets van ze overblijven wanneer ik mijn ogen zou sluiten, ze konden ieder

[p. 29]

moment verdwenen zijn. Plotseling keken ze allebei het raam uit, niet in mijn richting, allebei zeer oplettend zoals dieren die geruis van bladeren in de verte niet in verband kunnen brengen met voorbijvluchtende andere dieren en nu wachten tot een verklaring zich aandient voor de raadselachtigheid van het geluid. Ze bleven kijken, een van de vrouwen verdween uit mijn blik en even later viel een ruisende stilte in. De muziek was gestopt. Ze keken niet naar mij, maar naar het huis naast me, ingespannen keken ze als beelden, nog steeds, niet meer uitnodigend, de verwachting van het feest was uit hun ogen verdwenen. Toen zetten ze weer hun stille ritueel voort dat alleen door een onbetekenend gerucht even was onderbroken. De vrouw met de sportschoenen begon het gezicht van de andere vrouw met een penseel of een potlood, ik kon het niet goed onderscheiden, in te verven, het werden zwarte lijnen die langs de ogen liepen, lijnen die de wenkbrauwen verborgen of ze juist iets meer naar voren haalden, dat kon ik niet goed zien. Ik wilde waarschuwen omdat de volgorde van hun bewegingen me beklemde, het was beter geweest wanneer ze elkaar eerst aangekleed hadden en pas daarna waren begonnen met opmaken want nu liepen ze de kans vlekken over hun hele gezicht te krijgen wanneer ze een hemd aantrokken of een zachte trui. Hun gezichten zouden verwrongen worden tot bepoederde en besmeurde maskers. Toen de vrouw haar penseel van het gezicht van de ander wegtrok, leek ze dit beschilderde gezicht met zich mee te willen nemen, de vrouw boog zich naar haar over, haar borsten gleden mee met een plotselinge overbodige gulzigheid waar geen verklaring voor was. De beschilderde vrouw stond op, ze stond heel stil te wachten tot de andere vrouw ging zitten en begon vervolgens haar lippen rood te verven met een lippenstift die ze al de hele tijd in haar hand had gehouden. Ik draaide me van het raam weg en ging naar beneden. In de kamer doofde ik de lichten, de televisie liet ik aan. Het was negen uur.