De Revisor. Jaargang 8

[p. 75]

J.A. Dautzenberg
Bibliografie van de fantastische literatuur

Het onderstaande is slechts een beknopte keuze uit Franse, Duitse en Engelse boeken over de fantastische literatuur. Weggelaten zijn de volgende categorieën: het sprookje, het imaginaire reisverhaal, jeugd-fantasy, science fiction, en monografieën over één auteur. Voor de talrijke boeken die zowel science fiction als fantasy behandelen verwijs ik naar de uitvoerige bibliografie achter mijn ‘Science fiction en literatuurwetenschap’ in Forum der Letteren van maart 1980. Titels die niet voor zichzelf spreken zijn van een korte annotatie voorzien; ‘bibl.’ duidt daar op de aanwezigheid van een belangrijke secundaire literatuurlijst.

1. Algemene naslagwerken

Ashley, Mike. Who 's who in horror and fantasy fiction. London: Elm Tree 1977. New York: Taplinger 1978, 240 pp. Bio/bibliografische profielen van ca. 400 voornl. Engels-Amerikaanse auteurs.

Schlobin, Roger C. The literature of fantasy: a comprehensive, annotated bibliography of modern fantasy fiction. New York: Garland 1979, 425 pp. Engels-Amerikaanse literatuur vanaf 1837; ruim 1000 boektitels en 4000 verhalentitels.

Siemon, Frederick. Ghost story index: an author-title index to more than 2200 stories of ghosts, horrors, and the macabre, appearing in 190 books and anthologies. San José, CA: Library Research Ass. 1967, herz. 1968, 141 pp.

Tymn, Marshall B. et al. Fantasy literature: a core collection and reference guide. New York: Bowker 1979, 273 pp. Theoretisch deel plus uitvoerig geannoteeerde lijst van ca. 250 ‘high fantasy’ werken; geann. bibl.

Tymn, Marshall B., ed. A guide to the literature of horror and the supernatural. New York: Bowker, verschijnt 1981. Als vorige, maar voor ‘low fantasy’.

Waggoner, Diana. The hills of faraway: a guide to fantasy. New York: Atheneum 1978, 326 pp. Uitvoerig theoretisch deel plus geannoteerde lijst van ca. 850 primaire werken en 150 auteursmonografieën; lichte nadruk op jeugd-fantasy.

2. Essaybundels

Barclay, Glen St. John. Anatomy of horror: the masters of occult fiction. London: Weidenfeld & Nicolson 1978. New York: St. Martin's 1979, 144 pp. Profielen van Le Fanu, Stoker, Haggard, Lovecraft, Williams, Blatty en Wheatley.

Baronian, Jean-Baptiste. Le nouveau fantastique: esquisses sur les métamorphoses d'un genre littéraire. Lausanne: l'Age d'Homme 1977, 103 pp. Studies over fantasy in Rusland. Engeland en Frankrijk, en over Henry James, Kafka en Borges.

De Camp, L. Sprague. Literary swordsmen and sorcerers: the makers of heroic fantasy. Sauk City, WI: Arkham 1976, 313 pp. Profielen van Morris, Dunsany, Lovecraft, Eddison, Howard, Pratt, Smith, Tolkien en White.

Frank, Luanne, ed. Literature and the occult: essays in comparative literature. Arlington: U. of Texas at Arlington P. 1977, 273 pp.

Hillegas, Mark R., ed. Shadows of imagination: the fantasies of C.S. Lewis, J.R.R. Tolkien and Charles Williams. Carbondale & Edwardsville: Southern Illinois U.P. 1969, 170 pp.

Kennard, Jean E. Number and nightmare: forms of fantasy in contemporary fiction. Hamden, CT: Archon 1975, 244 pp. Studies over Heller, Barth, Purdy, Vonnegut, Burgess, Murdoch en Golding.

Littérature no. 8 (1972): ‘Le fantastique’, 128 pp. Artikelen over o.a. Bloy, Machen, Tolkien en Stoker.

Manlove, C.N. Modern fantasy: five studies. London: Cambridge U.P. 1975, 308 pp. Over Kingsley, MacDonald, Lewis, Tolkien en Peake.

Mosaic 10 (winter 1977): ‘Faerie, fantasy and pseudomediaevalia in 20th century literature’, ed. J. Wortley. Artikelen over o.a. Tolkien, White, Nesbit en Le Guin.

Sullivan, Jack. Elegant nightmares: the English ghost story from Le Fanu to Blackwood. Athens: Ohio U.P. 1978, 155 pp. Studies over o.a. Le Fanu, M.R. James en Blackwood.

Thomsen, Christian W. & Fischer, Jens Malte, Hg. Phantastik in Literatur und Kunst. Darmstadt: Wissensch. Buchgesellschaft 1980, 563 pp. Zevenentwintig artikelen verdeeld over: theorie, literatuur (o.a. over Tieck, Poe, Henry James, Carroll, Lovecraft, Artmann, Lem en García Márquez), en beeldende kunst, muziek, film; bibl.

Zondergeld, Rein A., Hg. Phaicon 1: Almanach der phantastischen Literatur. Frankfurt: Insel 1974, 184 pp. Acht essays en twee interviews met Borges en Cortázar.

idem. Phaicon 2. Frankfurt: Insel 1975, 243 pp. Zeven essays en zes verhalen.

idem. Phaicon 3. Frankfurt: Suhrkamp 1978, 248 pp. Zeven essays over Duitse taalgebied (o.a. Hoffman, Meyrink en Kafka) plus zes verhalen.

idem. Phaicon 4. Frankfurt: Suhrkamp 1980, 224 pp. Zeven essays over Franse taalgebied (o.a. Nerval, Mérimée, Roussel en Ray) plus zes verhalen.

3. Algemene studies

Bessière, Irène. Le récit fantastique: la poétique de l'incertain. Paris: Larousse 1974, 256 pp. Genretheoretisch, o.i.v. Todorov.

Irwin, W.R. The game of the impossible: a rhetoric of fantasy. Urbana: U. of Illinois P. 1976, 215 pp. Genretheoretisch en thematisch.

Penzoldt, Peter. The supernatural in fiction. New York: Humanities 1965 (1952), 271 pp. Naast thematische en genretheoretische delen beschouwingen over o.a. Le Fanu, Stevenson, Kipling, M.R. James en Blackwood.

Rabkin, Eric S. The fantastic in literature. Princeton: Princeton U.P. 1976, 235 pp. Genretheoretisch.

Scarborough, Dorothy. The supernatural in modern English fiction. New York: Octagon 1967 (1917), 329 pp. Thematisch: spook, duivel, magie, enz.

Schuring-Geick, Dorothea. Studien zum modernen ‘conte fantastique’ Maupassants und ausgewahlter Autoren des 20. Jahrhunderts. Heidelberg: Universitätsverlag 1970, 214 pp. Over het ‘psychologisch fantastische’ (Maupassant, Hellens) en het ‘grotesk fantastische’ (div. auteurs).

Todorov, Tzvetan. Introduction à la littérature fantastique. Paris: Seuil 1970, 189 pp. Genretheoretisch en thematisch.

Vax, Louis. l'Art et la littérature fantastique. Paris: P.U.F. 1970 (1960), 128 pp. Inleidend overzicht: genre, thema's, beeldende kunst, literatuur.

idem. La séduction de l'étrange: étude sur la littérature fantastique. Paris: P.U.F. 1965, 313 pp. Genrethoretisch en literatuurpsychologisch.

idem. Les chefs-d'oeuvre de la littérature fantastique. Paris: P.U.F. 1979, 230 pp. Analyses van 15 teksten, verdeeld over ‘le fantastique traditionnel’, ‘intérieur’ en ‘poétique’.

4. Historische studies

Attebery, Brian. The fantasy tradition in American fiction: from Irving to Le Guin. Bloomington: Indiana U.P. 1980, 212 pp.

Baronian. Jean-Baptiste. Panorama de la littérature fantastique de langue française. Paris: Stock 1978, 334 pp. Ook over Waalse literatuur.

Briggs, Julia. Night visitors: the rise and fall of the English ghost story. London: Faber 1977, 238 pp. Periode 1850-1930; afz. hoofdstukken over M.R. James en De la Mare.

Carter, Lin. Imaginary worlds: the art of fantasy. New York: Ballantine 1973, 278 pp. Populaire geschiedenis van de ‘high fantasy’ plus drie theoretische hoofdstukken; bibl.

Castex, Pierre-Georges. Le conte fantastique en France: de Nodier à Maupassant. Paris: Corti 1951, 446 pp. Historisch-theoretisch overzicht, daarna profielen van Nodier, Balzac, Gautier, Mérimée, Nerval, Lautréamont, Villiers en Maupassant; bibl.

Daniels, Les. Living in fear: a history of horror in the mass media. New York: Scribner's 1975. Als: Fear: a history of... (enz.) London: Palladin 1977, 271 pp. Literatuur, film, strip.

Douglas, Drake. Horror! New York: Macmillan 1966, Collier 1969. Als: Horrors! London: Baker 1967, 326 pp. Literatuur en film.

Guischard, John A. Le conte fantastique en XIXe siècle. Montréal: Fides 1947, 181 pp.

Jacquemin, Georges. Littérature fantastique. Bruxelles: Labor, Paris: Nathan,

[p. 77]

1974, 179 pp. Korte profielen van ca. 25 Franstalige auteurs.

Janik, Dieter. Magische Wirklichkeitsauffassung im hispanoamerikanischen Roman des 20. Jahrhunderts: geschichtliches Erbe und kulturelle Tendenz. Tübingen: Niemeyer 1976, 185 pp.

Lovecraft, Howard Phillips. Supernatural horror in literature. New York: Dover 1973 (1927), 106 pp. Beperkt tot Engelse taalgebied.

MacAndrew, Elizabeth. The gothic tradition in fiction. New York: Columbia U.P. 1979, 289 pp. Invloed van ‘gothic novel’ op latere griezelliteratuur.

Prickett, Stephen. Victorian fantasy. Bloomington: Indiana U.P. 1979, 257 pp. Nadruk op Lear, Carroll, Kingsley, MacDonald, Kipling en Nesbit.

Punter, David. The literature of terror: a history of gothic fictions from 1765 to the present day. London: Longmans 1979, 449 pp. Beperkt tot Engels taalgebied.

Rottensteiner, Franz. The fantasy book: the ghostly, the Gothic, the magical, the unreal. London: Thames & Hudson 1978, 160 pp. Geïllustreerde populaire geschiedenis; alle taalgebieden; bibl.

Schneider, Marcel. La littérature fantastique en France. Paris: Fayard 1964, 425 pp.

5. De ‘gothic novel’

Birkhead, Elizabeth, The tale of terror: a study of the Gothic novel. New York: Russel 1960 (1921), 241 pp. Historisch overzicht.

Hadley, Michael. The undiscovered genre: a search for the German Gothic novel. Frankfurt enz.: Lang 1978, 155 pp. Duitse ‘Schauerroman’ rond 1800.

Howells, Coral Ann. Love, mystery, and misery: feeling in Gothic fiction. London: Athlone, New York: Humanities, 1978, 216 pp. Studies over o.a. Radcliffe, Lewis, Austen, Maturin en Ch. Brontë.

Killen, Alice M. Le roman ‘terrifiant’ ou roman ‘noir’ de Walpole à Anne Radcliffe et son influence sur la littérature française jusqu'en 1840. Paris: Champion 1967 (1915), 287 pp.

Klein, Jürgen. Der gothische Roman und die Aesthetik des Bosen. Darmstadt: Wissensch. Buchgesellschaft 1975, 409 pp.

Lévy, Maurice. Le roman ‘gothique’ anglais 1764-1824. Toulouse: Espic 1968, 751 pp.

MacNutt, Dan J. The 18th century Gothic novel: an annotated bibliography of criticism and selected texts. New York: Garland 1975, 330 pp.

Radcliffe, Elsa J. Gothic novels of the 20th century: an annotated bibliography. Metuchen, NJ: Scarecrow 1979, 272 pp.

Sumners, Montague. A Gothic bibliography. London: Fortune 1969 (1940), 621 pp. Bestrijkt de periode 1728-1916.

Varma, Devendra P. The Gothic flame, being a history of the Gothic novel in England: its origins, efflorescence, desintegration, and residuary influences. New York: Russell 1966 (1957), 264 pp. Bibl.

6. Afzonderlijke thema's en motieven

Carter, Margaret L. Shadow of a shade: a survey of vampirism in literature. New York: Gordon 1975, 176 pp. Alleen Engelse literatuur; primaire bibl. van ca. 350 titels.

Conrad, Horst. Die literarische Angst: das Schreckliche in Schauerromantik und Detektivgeschichte. Düsseldorf: Bertelsmann 1974, 230 pp.

Copper, Basil. The vampire: in legend, fact, and art. London: Hale 1973, 208 pp.

idem. The werewolf: in legend, fact, and art. London: Hale, New York: St. Martin's 1977, 240 pp.

De Camp, L. Sprague. Lost continents: the Atlantis theme in history, science and literature. New York: Dover 1970 (1954), 362 pp. Bibl.

Faivre, Tony. Les vampires: essai historique, critique et littéraire. Paris: Terrain Vague 1962, 251 pp.

Glut, Donald F. The Frankenstein legend: a tribute to Mary Shelley and Boris Karloff. Metuchen, NJ: Scarecrow 1973, 372 pp. Literatuur, film, strip.

idem. The Dracula book. Metuchen, NJ: Scarecrow 1977, 388 pp. Literatuur, film, strip.

Keppler, Carl F. The literature of the second self. Tucson: U. of Arizona P. 1972, 241 pp.

Kerr, Howard. Mediums, and spirit-rappers, and roaring radicals: spiritualism in American literature 1850-1900. Urbana: U. of Illinois P. 1972, 261 pp.

Mayer, Sigrid. Golem: die literarische Rezeption eines Stoffes. Bern & Frankfurt: Lang 1975, 245 pp.

Milner, Max. Le diable dans la littérature française de Cazotte à Baudelaire 1772-1861. Paris: Corti 1960, 622 & 573 pp.

Plank, Robert. The emotional significance of imaginary beings: a study of the interaction between psychotherapy, literature and reality in the modern world. Springfield, IL: Thomas 1968, 177 pp. Toegespitst op buitenaardse wezens in de literatuur.

Rogers, Robert. A psychoanalytic study of the double in literature. Detroit: Wayne State U.P. 1970, 192 pp.

Schroeder, Aribert. Vampirismus: seine Entwicklung vom Thema zum Motiv. Frankfurt: Akad. Verlagsgesellschaft 1973, 249 pp.

Tymms, Ralph. Doubles in literary psychology. Cambridge: Bowes 1949, 126 pp.

Ziolkowski, Theodore. Disenchanted images: a literary iconology. Princeton, NJ: Princeton U.P. 1977, 273 pp. Over ‘levende beelden’, ‘bewegende portretten’ en ‘magische spiegels’.

7. Bloemlezingen

Boyer, Robert H. & Zahorski, Kenneth J. The fantastic imagination: an anthology of high fantasy. New York: Avon 1977/78, 2 dln.

idem. Dark imaginings: a collection of Gothic fantasy. New York: Dell 1978.

idem. The Phoenix tree: an anthology of myth fantasy. New York: Avon 1980, 272 pp.

Caillois, Roger. Anthologie du fantastique. Paris: Gallimard 1966 (1958), 640 & 606 pp. Uitvoerige inleiding: ‘De la féerie à la science-fiction’.

Castex, Pierre-Georges. Anthologie du conte fantastique français. Paris: Corti 1963 (1947), 348 pp.

Dreikandt, Ulrich K. Schwarze Messen: Dichtungen und Dokumente. München: Hanser 1970. Herrsching: Pawlak 1979, 320 pp. Nawoord en bibl.

Goimard, Jacques & Stragliati, Roland. La grande anthologie du fantastique. Paris: Presses Pocket 1977, 8 dln: Histoires des morts-vivants, d'occultisme, de monstres, de fantômes, démoniaques, de doubles. d'aberrations, de cauchemars; alle ca. 400 pp.

Haining, Peter. Great British tales of terror: Gothic stories of horror and romance 1765-1840. London: Gollancz 1972. Harmondsworth: Penguin 1973, 543 pp.

idem. Great tales of terror from Europe and America: Gothic stories of horror and romance 1765-1840. London: Gollancz 1972. Harmondsworth: Penguin 1973, 506 pp.

Mobley, Jane. Phantasmagoria: tales of fantasy and the supernatural. Garden City: Anchor Books 1977, 439 pp. Verhalen plus 2 essays.

Rabkin, Eric S. Fantastic worlds: myths, tales, and stories. London etc.: Oxford U.P. 1979, 478 pp. Uitvoerige inleidingen.

Summers, Montague. The supernatural omnibus. Harmondsworth: Penguin 1976 (1931), 429 & 298 pp. Inleiding.

Thompson, G. Richard. Romantic Gothic tales 1790-1840. New York: Harper & Row 1979, 337 pp. Inleiding en bibl.

Sturm, Dieter & Völker, Klaus. Von denen Vampiren oder Menschensaugern: Dichtungen und Dokumente. München: Hanser 1968, 607 pp. Uitvoerige nawoorden en bibl. (Verkorte editie: Vom Erscheinen der Vampire: Dokumente und Berichte. München: D.T.V. 1973, 151 pp.)

Völker, Klaus. Kunstliche Menschen: Dichtungen und Dokumente über Golems, Homunculi. Androiden und lebenden Statuen. München: Hanser 1971, 515 pp. München: D.T.V. 1976, 401 pp. Inleidingen en uitvoerig nawoord; bibl.

idem. Von Werwolfen und anderen Tiermenschen: Dichtungen und Dokumente. München: Hanser 1972, 454 pp. Uitvoerig nawoord en bibl.

Bij de Editions Gérard & Co. te Verviers zijn verschenen:

‘J.B. Baronian. La France fantastique (1973), J. Finné. l'Amérique fantastique (1973), A. & H. Richter. l'Allemagne fantastique (1973), J. van Herp. l'Angleterre fantastique (1974), J.B. Baronian. La Belgique fantastique (1975), J. Finné. l'Italie fantastique (1975), J.P. Bours. La Russie fantastique (1975), en J. Gyory. l'Autriche fantastique (1976); alle ca. 400 pp.

In het Spaans:

Jorge Luis Borges, Silvina Ocampo, Adolfo Bioy Casares. Antología de la literatura fantástica. 1e druk Buenos Aires 1940, 5e herziene druk Buenos Aires 1976, met een inleiding van Adolfo Bioy Casares, 435 pp.