De Revisor. Jaargang 7

[p. 8]

[Solarium (vervolg)]

‘Ja, maar hij is hier nog wel geweest, hoor. Ik heb zijn fiets zien staan.’

‘Hij heeft een sportfiets.’

‘En u moet bedenken, zo lang woont hij hier nog niet.’

Ongeveer een uur later besloot ik de stad in te gaan, het dorp, het centrum. Ik meende te merken dat de Bergers andere dingen te doen hadden, misschien weg moesten, maar het niet met zoveel woorden wilden zeggen. Het huis was al die tijd zo stil geweest als een kerk op maandagmorgen. Ik vroeg of het goed was als ik vanavond nog eens probeerde.

Natuurlijk, zeker, dat was uitstekend.

‘Maar Peet, wij zijn er dan niet, hè?’

‘Nee, dat is zo, maar Hent toch wel? Die in elk geval.’ Tot mij: ‘Hendrik, de tweede huurder. Uw broer zijn buurman.’ ‘Goed,’ zei ik, ‘mocht ik hem niet treffen, doet u hem dan de groeten van mij. Paul, bedoel ik.’

‘Natuurlijk. Met plezier. Zeker.’

‘Maar hopelijk is het niet nodig.’

‘Nee. Het was lekkere koffie, mevrouw.’

‘Dank u. En tot ziens.’

‘Tot ziens.’

‘Goedemiddag. Succes.’

‘Dank u. Tot ziens.’

‘Als u uw tas misschien hier wilt laten?’

‘Nee, dank u. Ik heb er geen last van.’

‘Goed. Tot kijk.’

‘Dag. Tot ziens.’

Aardige mensen. Overaardig, misschien.

Die nacht zou ik een keer wakker worden en denken: ze waren zo aardig als ze zouden zijn geweest wanneer ze iets vreselijks hadden uitgespookt met mijn broertje. Als zij het waren, die...

Maar voorlopig vond ik het aardige mensen.

4

Weinig te zien in Helmond, en weinig café's. Ik koos er een uit waar ik aan het raam kon gaan zitten, de krant in kijken, en winkelende mensen voorbij zien lopen. Ik dronk het bier waar Limburg prat op gaat en dacht na over de Bergers. Het viel me nu in dat ze, voor mensen die het tegendeel beweerden, vrij secuur op de hoogte waren van hun onderhuurders. Berger had niet nágekeken of mijn broertje thuis was, hij wist van niet, zoals hij wist wanneer Hendrik thuis zou zijn.

Je ziet spoken, mompelde ik, wie denk je dat je bent, met je fles whisky? Philip Marlowe?

Maar waarom zou mijn broertje zo'n hekel aan ze hebben? Als hij dat werkelijk had, als dat geen aanstellerij van hem was. Ik was geneigd de Bergers meer te mogen, of te vertrouwen, dan mijn broertje. Zouden het lastige mensen zijn om bij in huis te wonen? Zelf had ik weinig ervaring met hospita's en kamerverhuurders. Misschien was er, in Prima Villa, een verbod op vrouwelijk bezoek, of strenge richtlijnen op dat gebied. Mijn broertje en vrouwen... meisjes... ik wist er niets van. Behalve dat er ooit een Astrid moest zijn geweest. Ik probeerde me haar voor te stellen. Vergeefse moeite. Er hoefde maar een meisje met een bril aan het raam voorbij te lopen, en Astrid had een bril. Een meisje met rood haar, en zíj had het ook. Veel meisjes met rood haar in Helmond.

Ach, wat deed het er ook toe? Ik had een fles whisky in mijn tas. Ik stelde me voor dat Paul en ik dronken zouden worden, hij was tenslotte mijn broer, we konden altijd nog praten over vroeger, weet je nog? Ik vroeg me af of het kon. ‘Weet je nog hoe vervelend je was?’ Hij was het waarschijnlijk nog steeds.

Geen slecht bier, dit. Wie zal het zeggen, misschien was ik samen met Paul in ditzelfde café terecht gekomen. Ik had gezegd: ‘geen slecht bier, dit.’

‘Hm... vind je?’

Ik geloof niet dat hij meningen kon delen. Uit al zijn ‘Memoranda’ sprak het: hij voelde zich zéér anders. Uniek. Geen mens zoals hij. En nu? Had hij nog gelijk gekregen ook?

‘Ik weet nu zeker dat iedereen zich altijd heeft vergist: ik ben juist wél gemaakt voor de zon. Kijk, de zon is als god en wij zijn geschapen naar zijn gelijkenis. Het licht laat kleuren zien, maar zelf... is het zonder kleur. Zoals water kleurloos is. Ik stop met eten.’

‘Memorandum’ no. 999. Ik vouwde het weer op. Het was hem ernst.

5

Tegen zeven uur liep ik terug naar Prima Villa. Ik had wat gegeten in een klein restaurant, vrij duur en niet goed.

Mijn humeur was er niet beter op geworden.

Het was nog lang niet donker, maar ik zag een lamp branden op de eerste verdieping. Ik bereidde me voor op de ontmoeting met mijn broer, en belde aan. Het was niet mijn broer die open deed. Dit moest Hendrik zijn, ook al had ik me hem altijd jonger voorgesteld - kamerbewoners, dan denk je in eerste aanleg niet boven de dertig jaar. Desondanks was het Hent, de gedeformeerde. Nee, ik zag zo gauw

[p. 9]

niets aan hem. Maar ik rook het zodra hij zijn mond open deed. Hij zei alleen ‘Ja?’ - en in dat ene woord zat minstens een hele fles sherry. Hij was waarschijnlijk net iets kleiner dan Berger, en in vergelijking met zijn huisbaas erg tenger gebouwd. De kraag van zijn witte overhemd, dicht tot aan het bovenste knoopje, was ruim genoeg voor twee van zulke nekjes. Hij had slordig krullend haar, dat voornamelijk op zijn voorhoofd leek te groeien, en een klein Chaplin-snorretje. Zijn ogen waren groot achter dikke brilleglazen.

Ook van hem mocht ik wachten, als ik dat wilde, hij had daarstraks al over mij gehoord. Ik betrad nu het gedeelte van Prima Villa dat meer te maken had met mijn broertje dan wat ik die middag had gezien. Ik volgde Hendrik via een brede trap naar de eerste etage, via een smallere naar de tweede. Hoe hoger we kwamen, des te meer scheuren in het behang. Tenslotte begon ook de trap te kraken.

Voordat hij zijn kamer open deed wees Hendrik, hijgend van het klimmen, op de deur tegenover de zijne. Er was een grote cirkel op geschilderd met gele verf die me lichtgevend leek. ‘Daar woont Paul.’

Ik trok met mijn wijsvinger de gele cirkel over in de lucht en vroeg of dat er al lang was.

‘Nee, nou u het zegt.’ Het leek hem niet belangrijk. Ik aarzelde even en volgde hem.

Hendrik's kamer was ingericht als de gemiddelde huiskamer van een Hollands arbeidersgezin. Het wijnrode bankstel was op de televisie gericht. Er was een lage tafel met een stenen blad op goudkleurige pootjes en een eenvoudige houten tafel met drie rechte stoelen. Voor de twee grote kasten was er dan eigenlijk geen ruimte meer: de deuren daarvan konden onmogelijk in hun geheel open en een van de ramen was noodgedwongen voor de helft opgeofferd. Ik zag veel lege flessen en geen enkel boek, wel een rieten mand met tijdschriften, maar geen daarvan lag met de cover omhoog, misschien toeval. In deze kamer waren het eenpersoonsbed en de porceleinen wastafel vreemde, verdwaalde voorwerpen.

Er moest nu een gesprek worden begonnen, er moest bijvoorbeeld koffie komen. En ik was vergeten mijn naam te noemen.

‘U lijkt niet op uw broer,’ zei Hendrik, die daar geen moeite mee had. Zijn stem was zacht, somber, maar de sherry klonk er niet in door. Als Paultje gelijk had kwam dat waarschijnlijk ook pas na meer dan één fles.

‘Nee, dat vinden weinig mensen. Ik heet trouwens Theo.’

‘Hent. Zegt u maar Hent. Dat zegt iedereen.’

De hele avond zouden we elkaars voornamen gebruiken zonder elkaar te tutoyeren. Zo kwam ik maar niet van de indruk af dat er iets niet klopte aan dat gesprek. Zoiets als het bed en de wastafel, zoiets als geleidelijk aan in Paultje's ‘Memoranda’ was geslopen. Zo'n vraag als ‘Bent u getrouwd, Theo?’

Het was donker geworden van het ene moment op het andere. Een duisternis, vond ik, waar dreiging van uitging, en weer wist ik niet precies waarom. Zou mijn broertje om klokslag twaalf uur in de deuropening verschijnen met de blik van de Wilde Jager in zijn lichtgevoelige ogen en een bevlekt slagersmes in zijn hand? Verwachtte ik dat? Zoiets? Hent had twee kleine schemerlampen ontstoken. Hij was nu bezig een fles sherry open te maken. Het was, na een hoop koffie, al te laat geworden om terug te gaan naar Amsterdam. Nee, ik was niet getrouwd.

‘Ik ook niet. Nooit geweest.’ Hij stak een sigaret op en in de vlam van de lucifer kon ik zien dat zijn gezicht een wat dromerige uitdrukking had. Zijn bril had hij al een hele tijd geleden af gezet - sowieso gluurde hij meer over de rand dan door de glazen. Misschien was het gewoon dat: zijn bijziendheid, maar ik had niet de indruk dat hij het nog tegen mij had.

‘Ik kom wel eens bij een dame,’ zei hij. ‘Zij is vroeger getrouwd geweest. Ik niet. Je denkt wel eens... Ze heeft een zoon. Ome Hent, noemt-ie me. Soms ben ik trots op die jongen. Gek is dat. Maar je weet het niet.’

Het begon op volle kracht. Meteen de eerste druppels al kletterden keihard op de ramen, als hagelstenen. Hent stond op, nog steeds verstrooid, nog steeds ergens anders, en schoof de gordijnen dicht, ver achter de kast reikend. Het lawaai van de regen werd gedempt, zoals je een deken over een transistor-radio legt.