Reis van Jan van Mandeville

Van dat conincryc manti gheleghen in indien die meere ende is tbeste conincryck vander werelt.

Van desen eylande gaende ter westerscher zee menich dachuaert ten oosten waert vintmen een groet lantscap ende een conincrike, dat men heet manti, dat is in indien die meerre ende dat is tbeeste lant ende dat ouervloedichste van allen goede ende dat ghenoechlichste lant van alle der werelt. Jn dit lant wonen herde vele kerstene ende serrasine, want het is een groot lantscap ende een goet ende daer sijn in wel ij^m groter steden zonder die cleyne steden ende

[fol. 106va]

die lieden sijn daer ooc vele groter, dan si elder sijn in indien om die duecht des lants. Jn dit eylant en eyscht niement broot van armoeden, want in alle tlant en sijn gheen arm liede ende het sijn herde scoon liede, mer si sijn wel bleec ende en hebben niet vele baerts ende cume heeft .i. man .l. oft .lx. hare aen sinen baert, mer deen haer hier ende dander daer als luppaerts of eenre catten baert. Jn dit lant sijn herde scoon wiue meer dan in enich lant van daer. Ende die eerste stat van daer is in eenre milen na der zee ende heet latori ende is vele meerre dan parijs. Jn dese stat loopt een riuiere tot in die zee, die scepen draecht. Ende ghene stat daer omtrent en is so vermaert van scepinghen, als dese stat is ende alle

[fol. 106vb]

die liede aenbeden afgoden. Jn dit lant sijn alrehande voghelen tweeweruen meer dan hier. Daer sijn witte ganse ende root omtrent den hals ende hebben een grote bule of butse opt hooft ende sijn tweeweruen groter dan dese, die hier zijn. Men heeft daer goeden coop alre hande leuinghen. Ende daer sijn ooc vele serpenten, vanden welken men maect grote feeste ende men eetse ooc mit groter feesten ende blijscap, want die een grote maeltijt hadde ghegheuen van alre hande spise, diemen visieren mochte en hadde hi niet ghegheuen een entelmoes van enen serpente, hi en soude niet ghedaen hebben, want men soude anders niet prisen, wat hi ghedaen hadde. Jn dit lant sijn vele kerken van geor\denden

[fol. 107ra]

luden na haerre wet ende in dese kerke sijn grote afgoden als ruesen, die si gheuen tetene op hare feesten in dese manieren. Si draghen hare spisen voor haren afgod al ghesoden also heet alsi vanden viere comt ende laten den wasdom vander spisen opten afgod gaen ende dan segghen si dat die afgod ghegheten heeft ende dan daer na eten die liede van oordenen, die daer wonen, die spise. Jn dit lant sijn witte hennen, die gheen plumen en hebben, mer si hebben witte wolle als scape. Die ghehuwede vrouwen van desen lande draghen een teken op haer hooft, omdat mense kennen sal voor die ghene, die niet ghehuwet en sijn. Jn dit lant is een beeste, diemen heet larrea, die omtrent dat water gaet ende etet die vissche ende hoe diep of hoe groot dat water si, si gaet daer in ende vanghet alsoe vele vissche als si wil. Ende die liede die visschen hebben willen si werpen

[fol. 107rb]

die beeste int water ende staphants crijcht hire vten water alsoe vele visschen alse hi wil. Ende diere meer wil hebben dan hire tenen male brenct, men werpten noch int water tot dat hire sijn behoefte heeft. Lidende door dit lant vele dachuaerden van deser stat soe vintmen een ander stat, die meeste van alder werelt, die men heet cassay, dats te segghene: hemelsche stat. Dese stat heeft wel l. milen omme gaens ende is so sonderlinghe van volke bewoont, datmen moet van enen huse maken x woninghe. An dese stat sijn xij principale poorten. Van daer in iij milen na of in iiij staet een ander stat. Dese stat staet in een arm vander zee, als venegien doet. Ende in dese stat zijn meer dan xij^m. brugghen ende op

[fol. 107va]

yghelike brughe staet een sterken tooren, daer wachters op wonen om die stat te hoeden jeghen den groten can, omdat se paelt an sijn lant. Ende op deen side van deser stat loopt een grote riuiere ter lingheden van deser stat ende daer wonen vele kerstene ende cooplude ende anders vele volcs van vele landen omme dat tlant so groet is ende oueruloedich van alle goede. Ende daer wast herde vele goets wijns, die si heten bigon, die starc ende gracielijc is te drincken. Ende het is ooc een coninclike stat, daer die coninc van manti woont. Daer wonen vele lieden van ordenen ende zonderlinge vander biddender orden. Van deser stat gaet men te water spelende ende solacerende tot eenre groter abdye ofte cloostere, dat niet verre van daer

[fol. 107vb]

en is, daer liede van ordenen in wonen na haerre wet. Jn dit clooster staet een groot gardijn ofte boom\gaert herde scoon, daer in staen vele bome van alrehande froyte ende in desen groten boemgaert staet enen groten berch wel dicke van bomen. Jn desen boomgaert ende op desen berch wonen menigherande wilde beesten, alse babuinen semmen ende marmen. Ende alse tconuent van desen cloostere ghegheten heeft, die aelmoesnier doet brenghen inden boomgaert die crumen ende doet luden een belle van siluer, die hi in sijn hant hout. Ende staphants comen of ghelopen die beesten, die jc hier voren seyde, tote iij^m. of iiij^m. toe ende gaen alle te ringhe sitten als arme liede pleghen te deyle ende men gheuet hem

[fol. 108ra]

van dien crumen, die den convent ouer bleuen sijn in scoon silueren vate vergult. Ende als si gheten hebben, men luut dat cloxkijn weder ende dan so keren si weder van daer si comen sijn. Ende dese liede van ordenen segghen, dattet sielen van edelen lieden sijn, die in die edele beesten ghegaen sijn omme haer penitencie te doen. Ende si gheuen hem tetenen om die minne van gode ende segghen, dat die zielen van onedelen lieden sijn ghegaen in onedelen beesten, na dien dat si doot sijn. Ende also ghelouen si ende men machse vut desen ghelouen niet brenghen. Dese beesten voorseit doen si jonc vaen ende voedense aldus van der aelmoessen alle die si vinden connen. Ende wi vraechden hem, oft niet beter en ware, dat si dese crumen den armen gauen ende

[fol. 108rb]

antwoorden ons, dat een ghene arme in tlant en waren ende al waert datter arme lieden int lant waren, so docht hem dat die aelmoesen bat besteet waren inden sielen, die daer haer penitencie ghedoghen ende niet en connen noch en moghen broet winnen noch daer om pinen, dan ment armen liede gaue, die wel hebben macht te winnen haren cost. Ende vele ander wondre sijn daer in dese stat ende daer omtrent int lant, mar my en ghedinct van allen niet. Van deser stat gaetmen door tlant vi dachuaerde verre ende dan staet een ander stat, die men heet chilonfode, vander welker die mure heeft xx milen omme gaens. Jn dese stat sijn lx stenen brugghen die scoonste, die yeman sach. Ende in dese stat was

[fol. 108va]

die edelste stoel of hof des conincs van manti, want het is een herde scoon stat ende oueruloedich van allen goede. Daer na lijdtmen dwers ouer een grote riuiere, die hiet ydalay, dat is die meeste riuiere van soeten watre die in die werelt is, want daer si ten smaelsten is ende ten cleinsten so is si wel iiij milen breet.