Reinaerts historie (Reinaert II)

(1998)–Anoniem Reinaerts historie (Reinaert II)– rechtenstatus


Reinaerts historie (Reinaert II) Reinaerts historie, 0001-1000 WIllam die madock maecte Dair hi dicke om waecte Hem iamerde zeer haerde Dat die geeste van reynaerde 5[regelnummer] Niet te recht en is gescreuen Een deel is dair after gebleuen Daer om dede hy die vite zoeken Ende heeftse wtten walschen boeken Jn duutsche aldus begonnen 10[regelnummer] God wil ons sijn hulpe gonnen Nv keer my dair toe mynen synne Dat ic bidde in dit begynne Beide den dorpers ende den doren Off sy comen dair zijt horen 15[regelnummer] Dese rijm ende dese woort Off sy hem duncken niet goet gehoort Dat sy die ongelastert laten Mer so wie die doget haten Die maken mitter logen malsch 20[regelnummer] Ende oordelen mennige rijm valsch Dair sy niet meer of en weten Dan sy doen hoe sy alle heten Die nv woenen bynnen pauijen Deden sy wel si soudens vertijen 25[regelnummer] Ende laten begaen elcken man Mit sulken kunsten als hi can Dit en seg ic niet om mynen wil Mijn gedicht wair gebleuen stil En hads my niet een gebeden 30[regelnummer] Die in groter heuscheden Gerne keert al hair zaken Si bad my dat ic woude maken Die auentuer van reynaerde Al berisp ic die musaerde
[Folio 1v]
35[regelnummer] Ende die dorpers ende die doren Jc wil wel dat die geen diet horen Die gerne plegen der eren Ende haren syn dair toe keren Dat sy leuen in heuscheiden 40[regelnummer] Nv hoort ic sel v voort besceiden Den syn des woorts na dit prologe Mer ic bid v so wat ic toge Hoort die woorden ende merct den syn Onthout dair leit veel wijsheit in. 45[regelnummer] HEt was op enen pijnxster dach Dat men woude ende velde sach Groen staen myt louer ende grass Ende menich vogel blide wass
[Folio 2r]
Mit sange in hagen ende in bomen 50[regelnummer] Die crude sproten wt ende die bloemen Die wel roken hier ende daer Ende die dach was schoon ende claer Nobel die coninc van allen dieren Had sijn hoff doen kreygiren 55[regelnummer] Sijn lant al door ende ouer al Om dat hi waende had hijs geual Vol hoff te houden myt groten loue Doe quamen tot des conincs houe Alle dieren groot ende cleyn 60[regelnummer] Sonder voss reynaert alleyn Hi had in thoff so veel misdaen Dat hi dair niet en dorst comen gaen Wie quaet doet die scuwet dat licht Dat seit die scrift al ouer richt 65[regelnummer] Also dede reynaert dat hoff Dair hi in hadde krancke loff Doe al dit hoff versament was En was dair nyement dan die das Hy en had te clagen oeuer reynaert 70[regelnummer] Den fellen mitten roden baert Nv gatet hier op een clagen Jsegrym ende sijn magen Ghingen voor den coninck staen Jsegrim begonde zaen 75[regelnummer] Ende sprac her coninck lieue heer Door v edelheit ende door v eer Seide door recht ende door genaden Ontfermt v der groter scaden Die my reynaert heeft gedaen 80[regelnummer] Dair ic dick off heb ontfaen Grote scande swaer verlies Voor alle saken ontfermt v dies
[Folio 2v]
Dat hi mijn goede wijff verdoort Ende mijn kijnder so vermoort 85[regelnummer] Dat hi die beseycte dair sy lagen Datter geen synt nye en sagen Ende sijn al gader staet blynt Nochtant hoende hi my noch synt Want het was so ver gecomen 90[regelnummer] Datter een was van op genomen Ende reynaert soude hebben gedaen Sijn onscout. ende also zaen Als die heiligen waren voort gebrocht Was reynaert anders syns bedocht 95[regelnummer] Ende ontvoer ons in sijn veste Heer dat weten noch die beste Die tot uwen houe sijn al hier My heeft reynaert dat felle dier So veel gedaen te leide 100[regelnummer] Hy en leeft niet diet v seide Ja al waert al perkement Dat laken dat men maect te ghent Men zouts dair in niet connen scyuen Dit laet ic noch al after bliuen 105[regelnummer] Mer mijns wijfs laster En mach niet bliuen after
[Folio 3r]
Noch ongebetert off ongewroken Als ysegrym dese woord had gesproken Stont op een hondekijn ende hiet corttoys 110[regelnummer] Ende claechde den coninc in fransoys Hoe dat so arm was wilen eer Dattet alles goets en had niet meer in enen winter in enen vorst Dan alleen een cleyne worst 115[regelnummer] Ende hem reynaert die selue nam Tybert die cater doe voort quam Al toornich ende spranc inden rynck Ende seide lieue heer coninck Om dat gi reynaert zijt so hout 120[regelnummer] So en is hier nyement ionc off out Hy en heeft te wroegen voor v Dat cortoys hier claget nv Dats ouer mennich iaer gesciet Die worst was mijn al en clach ic niet 125[regelnummer] Jc hadze mijnre list gewonnen Dair ic by nacht quam geronnen Om mijn beiach in eenre molen Dair had ic die worst gestolen Enen slapende molen man 130[regelnummer] Mer had dair corttoys yet [.] Dat en was by nyemen dan by my Het is best dat ontboren sy Der clagen die cortoys nv doet Panther sprac dochtet v nv goet 135[regelnummer] Tybert dat men der clagen ontbaer Reynaer die is een mordenaer Ende een treker ende een dief Hy en heeft nyement also lief Noch selue den coninc onse heer 140[regelnummer] Hy en woude dat hi goet ende eer Veloor. mocht hi dair aen wynnen
[Folio 3v]
Een vet morseel van eenre hennen Wat seg di van eenre sagen Hi dede gisteren aenden dagen 145[regelnummer] Een die meeste ouerdaet Aen kuwart den haess die daer staet Dat nye enich dier en gedede Want hi hem bynnen des conincs vrede Ende bynnen des conincs geleide 150[regelnummer] Geloofde te leren synen crede En souden maken goet cappellaen Ende deden voor sytten gaen Ende hielten vast tusschen sijn been Doe begonnen sy al in een 155[regelnummer] Te lesen ende te syngen bede Ende riepen beide lude credo crede Ende my geuiel ten seluen tiden Dat ic dair verby soude liden Dair hoorde ic haerre beider sanck 160[regelnummer] Doe maecte ic derwaert mynen ganck Mit eenre herder snelre vaert Dair so vandic meyster reynaert Die sijn lesse had begeuen Dat hi vanden eersten had opgeheuen 165[regelnummer] Ende diende van synen ouden speel Want hi had kuwart bider keel En soude hem tlijff hebben genomen Wair ic hem niet te hulp gecomen By auentueren ten seluen stonden 170[regelnummer] Aensiet hier noch die versche wonden Van kuwart den eellynck Jc segge v wel heer coninck Laet gi dit nv ongewroken Dat v vrede dus is gebroken 175[regelnummer] Gy en rechtet als v mannen wisen
[Folio 4r]
Men en selt uwen kijnderen niet prisen Hier na ouer mennich iaer Seker panther gi segt my waer Sprac ysegrim dair hi stoet 180[regelnummer] Wair reynaert doot het waer ons goet Ons allen die gern in vreden leuen Mer wart hem dit nv dus vergeuen Hy sel sel noch honen bynnen deser maent Sulken dies nv luttel waent 185[regelnummer] Doe spranc op grymbaert die das Die reynaerts brueders zoen was Ende sprac myt eenre grymmender tale Heer ysegrim gi en segt nyet wale Mer doch het is een out bispel 190[regelnummer] Dat viants mont sprect selden wel Wat wijt gi reynaert mynen oom Jc wil hi henge aen enen boom
[Folio 4v]
By sijnre kelen als een dieff Her ysegrim waert v seluer lieff 195[regelnummer] Ende ghijt dorst also aen aen gaen Die den anderen meest had mysdaen Van mynen oom ende van v Al en claecht hi niet ouer v Mer wair hi also wel te houe 200[regelnummer] Ende stonde hi so wel in sconincs loue Her ysegrim als gi doet Ten soude hem niet duncken goet Ende gi en blijft niet ongewroken Dat gi mynen oom dus hebt beropen 205[regelnummer] Dicke ouer v felle tanden Ende hem gedaen hebt dick veel scanden Dat hijs niet en conde verandwoorden Sijns vrienden dies nyet gern en hoorden Gi heb ten mennich werff bedrogen 210[regelnummer] Meer dan ic seggen soude mogen Mer doch wil ic v zommich punt bewisen Gi mysdeilde hem aen der pladyzen Die hi v werp al vander kerren Doe gi hem navolchde van verren 215[regelnummer] Ende die goede pladizen op laset Dair gi selue mede aset En gaeft hem dair off groot noch cleyn Dan der pladisen graet alleyn Die gi hem tegen brocht 220[regelnummer] Om dat gijs seluer niet en mocht Ende also dedi oec vanden baeck Die vet was ende van goeden smaeck Dien scoot gi al in v buuckzeel Doe reynaert eyschde v sijn deel 225[regelnummer] Ende oec had gegeten gern Andwoorde gi hem tot uwen schern
[Folio 5r]
Reynaert scone iongelinck Die visch dair den baec aen hynck Dien liet gi lopen door v zet 230[regelnummer] Reynaert was des lutel te bet Dat hi den goeden baeck wan Jn sulker wijs datter een man Quam. dien werp in enen zack Dair hi en myt groten anxt wt brack 235[regelnummer] Ende was wel na op die doot Dit mysual ende desen noot Heeft reynaert geleden door ysegrim Ende twee warff noch in meerre pijn GHi heren dunct v dit genoech 240[regelnummer] Nochtant ist meerre ongeuoch Dat gi laet clagen ouer sijn wijff Die reynaert al hair lijff Heeft gemynt so doet hi haer Ja het is langer dan zeuen iaer 245[regelnummer] Dat mijn oom heeft hair trouwe Off dan vrouwe ersswijn die vrouwe Dair mijn eynde door huescheide Reynaert synen wille dede Wats dan sy was te vreden ende cort genesen 250[regelnummer] Wat clage soude dair meer off wesen Wair ysegrim hier hi souds ontberen Hy doet hem selue luttel eren Dat hi sijn wijff aldus bedraecht Ende sy selue niet en claecht 255[regelnummer] Nv maect hier kuwaert die haze Een clage ende een vijsuase Off hi sijn less niet en lass Reynaert die sijn meyster wass Most hi sijn scolier niet slaen 260[regelnummer] Dat wair onrecht ende mysdaen
[Folio 5v]
Ende wennen hem van sijn tuusscherien Jc segt openbair ic wilt wel lyen Nvmmer en leerden sy te degen Nv claecht cortoys dat hi had vercregen 265[regelnummer] Myt pinen een goede worst Die clage die wair best geuorst Ja hoordi wel sy was gestolen Hi en hads geleert in geenre scolen Male quesijt male perdijt 270[regelnummer] Mit recht so wartmens qualic quijt Dat men qualic heeft gewonnen Wie sel reynaert des vergonnen Dat hi gestolen goet vanct an Yement die recht sceiden can 275[regelnummer] Tis reden die hem rechts verstaet Dat hi dieflic goet aen vaet Ja dyent van edelre hoger geboort Also wel alst mynen oom toebehoort Al had hi al cortoys gehangen 280[regelnummer] Doe hi hem myt diefte had beuangen Hi en had daer niet veel aen mysdaen Dan tegen die croon had gegaen Te rechten buten oorlofs ons heren Dair om liet hijt den coninck teren 285[regelnummer] Al heeft hijs crancken danck beiaget Wat scaet hem al is hier beclaget Reynaert is een gerechtich man Die geen onrecht gedogen en kan Ende dair om haet hi die quade 290[regelnummer] Ende hi leeft bij sijns meysters rade Want synt die coninck dede Roepen. ende kundigen mede Synen vrede. socht hi op nyement geen beiach Hy en et mer eens op enen dach
[Folio 6r]
295[regelnummer] Ende leeft recht als een clusenaer Naest synen liue draecht hi een haer Ende castijt sijn lichaem seer Jn enen iaer off in meer En had hi vleysch wilt ofte dam 300[regelnummer] Dat seide een die gisteren van hem quam Mapertuus heeft hi begeuen Sijn casteel ende heeft verheuen Een cluse dair hi licht in Ander beiach noch anders gewyn 305[regelnummer] Waen ic wel dat hi niet en heeft Yet of niet dair hi of leeft Bleeck ende mager is hi van pinen Honger ende dorst ende swaer termynen Doget hi voor sijn sonden 310[regelnummer] Recht in desen seluen stonden Dat grymbaert stont in deser talen Sagen sy neder wart ten dalen Cantecleer comen geuaren Ende brochten op eenre baren 315[regelnummer] Een dode henne ende hiet coppe Die reynaert had biden croppe Den hals ende heeft off gebeten Dit most nv die coninck weten
[Folio 6v]
CAntecleer die quam voor gaende 320[regelnummer] Mit synen vederen zeer slaende Aen elliker zide vander baren Gyngen twee hanen die droeuich waren Die een haen heet cantecleer Dair na geheten wart wilen eer 325[regelnummer] Vrou alente hair goede haen Die ander hiet na mynen waen Die goede haen craeyaert Die stoutste die men vant Tusschen hollant ende ordanen 330[regelnummer] Ellic van desen voorseiden hanen Droech wyeroock ende stallicht Die beide lanck waren ende richt Die waren coppens brueders twee Ende riepen wach ende wee 335[regelnummer] Om haerre zuster coppens doot Sy dreuen rouwe ende droefheit groot Pijnte ende sproete drogen die baer Hem was te moede herde swaer Om coppen die sy hadden verloren 340[regelnummer] Men mochtse herde ver horen Haerre beider kermynge Aldus quamen sy in tgedynge Cantecleer spranck inden rijnck Ende seide lieue heer coninck 345[regelnummer] Hoort na my door v genaden Ende ontfermt v der groter scaden Die my reynaert heeft gedaen Ende mynen kijnderen die hier staen Dies zeer hebben haren onwille 350[regelnummer] Ten inganck van aprille Als die wijnter leden was Ende men sach louer ende gras
[Folio 7r]
Scoon bloeyen ende staen groen Doe was ic fier ende harde coen 355[regelnummer] Van mynen groten geslachte Jc hadde der ionger sonen achte Ende dochteren schoon zeuen Die al wel lusten te leuen Die mijn wijff coppen die vroede 360[regelnummer] Herde wijsselic opvoede Sy waren vet ende sterck Ende gyngen te samen in een perck Dat was besloten myt eenre mueren Dair bynnen stont eens monics scuere 365[regelnummer] Dair sess stercke hond toe hoorden Die mennige dieren den pels scoorden Des waren mijn kijnder onuervaert Dit benyde die dieff vos reynaert Dat sy so vast waren dair bynnen 370[regelnummer] Ende haerre geen en const hi gewynnen Reynaert die felle gebuere Hoe dick ghinc hi om die muere Ende leide om ons sijn lagen Ende als hem dan die honde zagen 375[regelnummer] Setten sy hem aen myt alre cracht Ende eens doe was hi op die dracht By auentueren after lopen Dair zach ic hem een deel becopen Sijnre dieften ende synen rooff 380[regelnummer] So dat hem synen pels stooff Nochtant ontquam hi bi beraet Van danen datten goede verwaet DAer mede waren wijss lange quijt Synt quam hi als een heremijt 385[regelnummer] Reynaert die moordadige dieff Ende bracht myt hem enen brieff
[Folio 7v]
Te lesen lieue heer coninck Daer v selfs zegel aen hynck Doe ic den brief had gelesen 390[regelnummer] Docht my dair in gescreuen wesen Dat gi had koenlike Ouer al v conincrike Alle dieren gegeuen vrede Ende oec allen vogelen mede 395[regelnummer] Oec brocht hi my een ander maer Ende seide ons dat hi waer Een begeuen clvsenaer Ende leefde in penitentien swaer Hi had ontfaen om die sonden sijn 400[regelnummer] Hi toonde my pelse ende slavijn Die hi brochte van elemaer En dair onder had hi een scerpe haer Doe sprac hi dus her cantecleer Nv mochdi wel voort aen meer 405[regelnummer] Van my sonder sorge leuen Want ic heb voor aen begeuen Alle versch vleysch ende sout Want ic bin worden so out Dat ic mijnre zielen moet telen 410[regelnummer] Ende ic wil v god beuelen Jc ga dair ic heb te doen Jc heb noch sext ende noen Ende vesper te lesen vanden dage Doe nam hi onder enen hage 415[regelnummer] Synen wech tenen gesceyde Ghinck hi al lesende synen crede Doe was blyde ende onverueert Ende ghinc tot mynen kinderen weert Ende was so wel sonder hoede 420[regelnummer] Dat ic alle myt mynen broede
[Folio 8r]
Wanderen ghinck buten der mveren Dair ons geuielen quaed auentueren Want reynaert had geleit sijn lage Ende quam gecropen wt eenre hage 425[regelnummer] Ende heeft ons die poorte onder gaen So dat hi mijnre kijnderen zaen Een heeft geprijnt wtten getale Dat leide hi doe in sijn male Dair ons groot mysual doe naecte 430[regelnummer] Want synt dat hi der een smaecte Jn synen gierigen vuylen mont En konde iager noch hont Ons bewaren noch bescermen Heer coninc laet v dit ontfermen 435[regelnummer] Reynaert leide sijn lagen Beide bi nachte ende bi dage Ende beroofde mijn kijnder So veel dat tgetal is te mynder Dan tgewoen was te sijn 440[regelnummer] Dat die vijftien kijnder mijn Sijn gedegen al op vier So na heeft die valsche gier Reynaert in synen beck verslonden Noch gisteren was hi mitten honden 445[regelnummer] Mijn dochter ontiaget coppen die mare Die hier doot leit op die bare Dit clage ic v myt groten zeer Ontfermt v mijns her coninc heer
[Folio 8v]
DJe coninc sprac hoordi hier her das 450[regelnummer] V oom die een clusenaer was Heeft geuast sulke karynen Leef ic een iaer het sel hem hem aenschinen Nv hoort heer cantecleer Wat sel deser talen meer 455[regelnummer] V dochter leit hier verslegen Dair willen wy eens doden recht me plegen Want wi en mogense niet langer houwen Want wi willent gode laten gewouwen Ende doen vigelie voor hoor ziel singen 460[regelnummer] Dair na willen wise brengen Ter eerden myt groten eren Dan zel wi ons myt desen heren
[Folio 9r]
Beraden ende ons bespreken Hoe dat wi ons best mogen wreken 465[regelnummer] Op reynaert van desen moort Doe hi geseit had dese woort Geboot hi iongen ende ouden Dat sy vigelie singen souden Sijn gebet was schier gedaen 470[regelnummer] Doe ginck men dair aen slaen Van placebo domino Ende die veerss dair toe also Jc seide v meer mer twair te lanck Ende die responsen die dair toe hoorden 475[regelnummer] Dair om cort ic desen worden Doe die lessen ten eynden strecten Ende die psalmen mitten collecten Was die commeda gelesen myt besceit Ende sy was in dat graff geleit 480[regelnummer] Dair op een mermer steen die was Gepolijst als een gelass Mit letteren groot dair in gehouwen Dat men claerlic mocht aenscouwen Wie dair onder lach begrauen 485[regelnummer] Dus spraken die boecstauen Coppe cantecleers wijff die beste Die ye eyer leide op neste Off die myt voeten const gescrauen Die leit onder desen serck begrauen 490[regelnummer] Reynaert die fel diese verbeet Sonder bescheit myt valschen lagen Sy willen dat alle die werelt weet Op damense te meer mach beclagen Aldus nam dit gescrift een eynde 495[regelnummer] Die coninck ontboot alle die hi kende Wijs van rade om hem te bespreken
[Folio 9v]
Op reynaert van deser ondaet Doe andwoorde also die raet Dat sy den coninc voor tbeste rieden 500[regelnummer] Dat hi reynaert soud ontbieden Dat hi door scade noch door vrome Des niet en laet ten houe hi come Totten coninck tsyne gedynge Ende men hier off sonderlinge 505[regelnummer] Brwn die boodscap soud doen laten Des was die coninc al van staden Ende mitten wisen wel beraden Ende sprac tot brunen den beer Her brwn ic zegge v als een heer 510[regelnummer] Dat gi dese boodscap doet Mer vmmer ziet dat gi v hoet Want reynaert is fel ende quaet Ende weet mennigen losen raet Hi sel v smeken ende liegen 515[regelnummer] Mach hi. hi sel v bedriegen Ende honen of te schern driuen Ay lieue heer laet dat bliuen So geeff my god ongeual Off my reynaert yet honen sal 520[regelnummer] Jc en sel hem weder dat in wriuen Dat hi aen tkortste eeynd sel bliuen Dus schiet hi blide ende vro van daen Mer eer hij keert selt anders gaen NV is brwn op die vaert 525[regelnummer] Stout van moede ende onueruaert Datten reynaert honen soude Door dat doncker vanden woude Quam hi gelopen in eenre woestijn Dair reynaert die pade sijn 530[regelnummer] Dick had gehouden om sijn beiach
[Folio 10r]
Besiden der woestynen lach Een wech hooch ende lanck Dair most bruun synen ganck Te mydde duer recht maken 535[regelnummer] Soude hi tot mapertuus geraken Reynaert die had mennich huus Mer dat casteel tot mapertuus Was dat beste van synen borgen Dair lach hi in als hi was in zorgen 540[regelnummer] Off myt eniger noot beuaen Nv is bruun so lang gegaen Dat hi tot mapertuus is comen Ende heeft die poort gesloten wonden Dair reynaert wt plach te gaen 545[regelnummer] Doe ginck hi voor die barbecaen Neder sitten op sinen stert Ende riep si di in huus reynert Jc bin bruun des conincs bode Hi heeft my gesworen bi sinen gode 550[regelnummer] En coomt gi niet totten gedynge End ic v niet myt my en brynge Recht te nemen en te geuen Dattet v costen sel v leuen Ende men sel v hangen ende setten op een rat 555[regelnummer] Reynaert ic rade v dat Trect myt my te houewaert Dit verhoorde wel reynaert Die bynnen voor die poorte lach Dair hi dicke te leggen plach 560[regelnummer] Om die warmte vander sonnen Als bruun die tael had begonnen Hoordse ten eersten wel reynaert Ende hi trat bet in sijn hol waert Want mapertuus dat was al vol
[Folio 10v]
565[regelnummer] Hier een gat ginder een hol Nau crom ende lanck Ende had mennigen wtganck Die hi ondede sloot ende ontsloot Als hi vernam dats hem was noot 570[regelnummer] Wanneer hi enige proy brochte Off als hi wiste datmen hem sochte Om ondaet die hi had mysdaen So ontliep hi sijn vianden saen Jn sijn heymelike hagedochte 575[regelnummer] Dat hem nyement vinden en mochte Ende dier had hi gemaect so veel Dattet mennigen dieren ginck wtten speel Dier in verdwaelden dair hise beliep Mennich pensen hooch ende diep 580[regelnummer] Docht nv reynert hoe hi den beer Dien myt woorden ouerliep so zeer Alre best tot spotte dreue Ende selue in die eer bleue
[Folio 11r]
NA desen gedochten hi wt trat 585[regelnummer] Tot brunen den beer ende sprac Brwn oom wellecoom mot ghi wesen Jc heb ter stont vesper gelesen Dat dedet dat ic vluchts niet en quam Doe ic v tale eerst vernam 590[regelnummer] Sijt wellecoom oom lieue vrient Hy en heeft v niet wel gedient Ende ic en weets hem genen danck Die v desen berch lanck Dede ouer comen dats my leet 595[regelnummer] Want gi zijt so muede dat v sweet Wt uwen lijff loopt ic ziet Ende al en waerdi hier comen niet Jc wair te houe comen morgen Mer nv bin ic myn in zorgen 600[regelnummer] Dat ic v weet hier so by Want uwen vroeden raet die sal my Te houe hoop ic helpen zeer Ende want die coninc onse heer Ghenen mynderen bode dan v 605[regelnummer] Want naest den coninck zi di nv Die edelste ende die meeste van loue Van alden lande. ic wilde wi te houe Nv waren. want my ducht mijn waen Dat ic niet en sel mogen ontgaen 610[regelnummer] Want ic heb gegeten so veel Dat mijn buuck en mijn keel My duncken spliten ic bin so sat Het was nywe spise die ic at Dair om nam icker veel te meer 615[regelnummer] Wat aet gi reynaert seid die beer Dat v so zade. oom wat ic at Wat holp v dat. al seid ic v dat
[Folio 11v]
Jc at een cranck haue Een arm man en is geen graue 620[regelnummer] Dat moechdi aen my wel weten Wi arme lude wi moeten eten Wisten wi raet dat wi nootste aten Grote varssche honich raten Die moet ic eten door den noot 625[regelnummer] Mer si maken my den buuc so groot Als ic se in heb en can gedueren Brwn sprac in corter vren Help doer die doot reynaert Maect gi den honich so onwaert 630[regelnummer] Honich is een zuete spise Die ic voor allen gerechten prise Ende voor allen spise mynne Lieue neue help my dats ics gewynne Reinaert wel lieue zuete neue 635[regelnummer] Also lange als ic leue Wil ic sijn v getruwe vrient Jst dat gi my vanden honych dient BRwn oom ic waen gi hout v spot Jc en doe neue so help my got 640[regelnummer] Jc soude myt v spotten node Jst v eernst sprac die rode Dat segt my mooch di honich eten Jc sels v so vol doen meten Gi en aets nye so veel bi uwen 645[regelnummer] Waen ic v huld dair meed verdienen Mit my tienden hoe soud dat wesen Reynaert hout uwen mont van desen Ende zijt des seker ende gewis Al dat honich dat nv is 650[regelnummer] Tusschen hier ende portegael Aet ic wel tot enen mael
[Folio 12r]
Reynaert sprac oom wat seg di Een kerl heet lanfreit woent hier bi Hy heeft honichs so veel twaren 655[regelnummer] Ghi en aets niet op in drien Dat sel di hebben in v gewout Wil di my helpen end wesen hout Tegens mijn vianden in sconincs hoff Des dede hi hem een zeker geloff 660[regelnummer] Ende swoer bi sijnre truwen dat Woude hi hem honichs maken sat Des hi en koene ontbieden sal Hy soude hem wesen ouer al Getruwe vrient ende goet geselle 665[regelnummer] Hier om loech reynaert die felle Ende sprac oom wair v also na by Dusent nobel als die honich sy Al woudijs hebben zeuen amen Dese woorde bruun zeer wel bequamen 670[regelnummer] End loech dat hi wel na screyde Doe docht reynaert ende seide Valt my ic salt v noch huden laten Dair gi lachen sult te maten Reynaert sprac hier en dooch geen langer staen 675[regelnummer] Hoe qualic dat ic oec mach gaen Jc moet door uwen wil pinen Rechte truwe moet vmmer schinen Die ic myt gunsten tot v drage Jc en weet onder alle myne mage 680[regelnummer] Nyement dair ic my dus om moyde Dess dancte hem brwn want hem vernoyde Dat hijt maecte also lanck Nv ga wi oom enen snellen ganck Ende volcht my na al desen pat 685[regelnummer] Jc sel v dess honychs maken zat
[Folio 12v]
Van also veel als gi moget dragen Mer reynaert meende van groten slagen Dit was dat hi hem behiet Mer die katijff en versyndes niet 690[regelnummer] Wair reynaert die tael weynde Hi volchde na recht als die blynde Die hem inden put laet leyden So lang gingen si onder hem beiden Dat sy tot lantfreits bynnen den twn 695[regelnummer] Quamen. doe verblide hem brwn Mer het is dic also gesciet Dat hem die mennich verblijt om niet Nv mochedy horen van lanfreit Hi was ist wair dat men my seit 700[regelnummer] Een tymmerman van groten loue Ende had bynnen synen houe Een eyck gebrocht wtten woude Die hi des anderen dages clouen soude Ende dair had hi twe beitelen in geslagen 705[regelnummer] Als tymmerlude gerne plegen Ende had een eynd ondaen wide Des was reynaert harde blide Want dat was recht na sijn begeer Al lachende sprac hi totten beer 710[regelnummer] Merct nau toe ende neems wel goom Al hier in desen seluen boom Js honichs wtter maten veel Prueft mocht dijs in uwe keel Ende in uwen buuck yet brengen 715[regelnummer] Nochtan sel di v seluen dwingen Al duncken v goet die honich raten Neemter vmmer niet bouen maten So dattet uwen liue yet deert Want ic wair dair mede onteert
[Folio 13r]
720[regelnummer] Wel lieue oom mysquaem v yet Reynaert neue en sorcht niet Waendi dat ic bin onvroet Maet is tot alle spele goet Ghi segt wair sprac reynaert 725[regelnummer] Wair om bin ic oec veruaert Gaet toe gereet ende crupet in Brwn die docht om sijn gewin Ende liet hem also verdoren Dat hi thooft al ouer die oren 730[regelnummer] Ende sijn vorste twe voeten in stack Reynaert pijnde hem dat hi track Die beitelen beide wtter eken Dair en halp brwn scelden noch smeken Hi bleeff geclemmet inden boom 735[regelnummer] Aldus heuet die neue den oom Gebrocht myt loosheit in sulker achten Dat hi myt konsten noch myt crachten Wtten boom en const ontgaen Want mitten hoofde stont hi geuaen 740[regelnummer] WAt raedi brunen nv te doen Dat hi sterck is ende koen Ten sel hem niet helpen mogen Hy siet wel dat hi is bedrogen
[Folio 13v]
Hi began te hulsen en te hulen 745[regelnummer] Ende mitten afstersten voet te trappen Ende maecte so groot geluut Dat lanfreit mitter haest quam wt Ende hem had wonder wat wesen mochte Enen scerpen haec hi myt hem brochte 750[regelnummer] Op auentuer oft wair noot Brwn lach in anxte groot Ende die cloue die hem so neep Hi tooch hi worstelde ende peep Mer dat was pijn om niet gedaen 755[regelnummer] Hi en waende nvmmer meer tontgaen Reynaert die sach van verre toe Lanfreit comen ende sprac doe Brwn ist honich goet hoe staet Etes niet te veel het wair v quaet 760[regelnummer] Gi en soud te houe niet mogen gaen Hier coomt lanfreit hi sal v slaen Saen nv schencken had dijs gegeten bet Het is goet dat men die spise wel net
[Folio 14r]
MJt deser talen ghinc reynaert 765[regelnummer] Weder tot synen casteer waert Doe quam lantfreit ende vanden beer Geuaen doe ginck hi lopen zeer Dair hi wist sijn gebueren naest Ende riep aldoe mitter haest 770[regelnummer] Jn mijn hoff is een beer geuaen Dese maer spranc wt wel saen Jn dorp en bleef oec wijf noch man Ellic liep aldat hi lopen can Ende droegen myt hem haer weer 775[regelnummer] Lanfreit volchde een groot heer Sulc droech een loet sulc eer raeck Sulc een besom sulc een twij staeck Ende sulc een vlegel wt sijn werck Selue die paep vander kerck 780[regelnummer] Die droech selfs enen cruus staff Die hem die coster node gaff Selue die coster droech een vaen Den armen bruun mede te slaen Des papen wijff vrou Julocke 785[regelnummer] Quam myt haren spinrocke Dair si des daechs om had gesponnen Dair quamen sulcke quenen geronnen Die nau van ouder had twee tande Nv nakede brwn veel scande 790[regelnummer] Dair hi stoet in ongeual Doch sette hi al tegen al Doe hi tgeruft so groot hoorde Ende tooch so dat hi scoorde Van synen aengesicht die huut 795[regelnummer] Dus brocht hi thooft myt pinen wt Dair bleuen die oren ende beide die lier Nyeman en sach leliker dier
[Folio 14v]
Dat bloet hem ouer die oren ran Al brocht hi thooft wt nochtan 800[regelnummer] Eer hi die voeten wt cond gewynnen Bleuen alle sijn clawen dair bynnen Ende sijn ruge hantscoen beide Die vaert quam hem tot groten leyde Want hi en waende te gaen nemmermeer 805[regelnummer] Want die voeten deden hem so zeer Ende hi en mocht vanden bloede niet sien Ende lantfreit quam tot hem mittien Die paep myt alle sijn prochiaen Ende te steken wel gedichte 810[regelnummer] Op dat hooft ende bi sijn aensichte Hi ontfenck mennigen steeck ende slach Dair bi wachs hem wie so mach Heeft een scande ende ongeual Ouer hem so wil dat volc al 815[regelnummer] DJt scheen aen brvnen wel Si waren hem alle had en fel Dair wasser geen so cleen Huge mitten crommen been Ende ludolf mitter breder nese 820[regelnummer] Seer wreet waren hem aldese Die een had enen verheuen cloot Die ander een lootwerper groot Dair hi al om mede ghinc slingeren Her bertout mitten langen vingeren 825[regelnummer] Lantfreit ende oterum lang tee Dese deden brunen seer wee Ende meer pijn dan dander deden Deen had een haec van scerpen sneden Ende dander had een lange loete 830[regelnummer] Baerdeloge ende auesoete Abelquack ende vrou baue
[Folio 15r]
Ende die paep myt synen cruus staue Ende vrou Julocke sijn wijff Dese stonden al na brvnen lijff 835[regelnummer] Ellic stac en sloech al dat hi conde Brwn suchte ende stan myt gronde Ende nam dat men hem gaff Die paep liet den cruus staff Dicke gaen omtrent sijn hals 840[regelnummer] Die coster maecte hem oec zeer mals Mitter vanen die hi myt hem brachte Mer lantfreit maecte tmeeste crachte Want hi was die edelste van geboorten Vrou Julocke vander after poorten 845[regelnummer] Was sijn moeder. ende sijn vader Was. macop die stoppel maker Een stout man dair hi was alleen Brwn most van mennigen steen Een worp gemueten ende ontstaen 850[regelnummer] Voor hem allen sprac doe saen Lantfeits brueder myt eenre ameyde Dien hi brunen opt hooft leyde Ende gaff hem enen groten slach Dat hi en hoorde noch en sach 855[regelnummer] Ende verspranck vanden groten slagen Tusschen der ryuieren en der hauen Jn een trop van ouden wyuen Ende werpper een getal van vyuen Jn een ryuier die dair liep 860[regelnummer] Die beide wijdt was ende diep Deess papen wijff wasser een Des was des papen bliscap cleen Doe hi sijn wijff sach in die vliet Hem en luste langer niet 865[regelnummer] Brwn te steken off te slaen
[Folio 15v]
Hy riep edel prochiaen Ghinder drijfft vrou Julocke Beide myt pelse ende myt rocke Nv toe dien hair helpen mach 870[regelnummer] Jc geef hem jaer ende dach Vol paerdoen ende recht oflaet Van alle sondeliker daet Beide man ende wijff Lieten brunen den catijff 875[regelnummer] Leggen mat ende ouer doot Ende gingen dair die paep geboot Als brwn sach dat die lieden Altemael van hem scieden Ende trecken gingen ouer dat oude wijff 880[regelnummer] Spranc hi in twater heen ginc hi driuen Ende swymmen mitten liue Doe maecten die dorpers groot geruchte Hi dreef heen myt crancker luste Ende liepen hem na seer gram 885[regelnummer] Dat was om niet want hi ontquam Des waren die dorpers tongemake Sy riepen hem na myt leliker sprake Coomt heer keer weder oorloos dieff Dat brwn svam dair hi besief 890[regelnummer] Den meesten stroom ende lietse kallen Tot dien dat hem was geuallen Was hi blide dat hi ontginck Hi vlocte den boom die hem so vinck Dat hi dair beide sijn oren liet 895[regelnummer] En reynaert mede dien verriet En so diep in dede crupen Dair hem lantfreit vant ter stupen Dien so zeer mishandelen dede Jn aldustaniger gebede
[Folio 16r]
900[regelnummer] Js hi wel een mijl gedreuen Van dair die dorpers waren bleuen Doe wart hi moede ende seer beswaert Dat hi croop te lande wart Ende ginck leggen rusten opten oeuer 905[regelnummer] Nye en saech di enen droeuer Hi croonde seer ende stan Dat bloeyt hem ouer die oren ran Wanneer hi thooft yet verdroech Hi lach mitten lancken ende sloech 910[regelnummer] Als een die den aden wacht Nv hoort wes reynaert was bedacht Eer hi van lantfreit was gegaen Had hi een vet hoen geuaen Dat hi heymelic myt hem droech 915[regelnummer] Buten weechs daert eenlic was genoech Dat voor nyement dorste rvmen Doe hi dat hoen al totten plumen Had geleit al in sijn mael Ghinc hi neder waert ten dael 920[regelnummer] Want hi begeerde die ryuier Dat sweet liep hem ouer die lier Van lopen dat weder was heet Hi was so blide dat hi en weet Hoe geberen van bliscap groot 925[regelnummer] Van hope dat die beer wair doot Hi sprac nv heb ic nv heb ic wel geuaren Die my te hooff meest soude deren Die heb ic doot in desen dage Nochtant waen ic des sonder clage 930[regelnummer] Ende sonder wan gunsten bliuen Jc mach myt recht wel bliscap driuen
[Folio 16v]
REcht myt desen sach reynaert Neder ter riuieren waert Ende sach wair brwn lach die beer 935[regelnummer] Doe bedroefde hi hem alte zeer Dat hi te voren was verblijt Nv heeft hi toorn had ende nijt Dair eerst genuecht ende bliscap was Och onbekende onsalich dwas 940[regelnummer] Vuyl keerl lantfreyt sprac hy So wair du biste god scheyn di Dattu dus goede spise dus vet Die mennige man so gern et Di aldus hebs laten ontgaen 945[regelnummer] Die di te voren was geuaen O wi lantfreit verscouen druut Hoe rikelic eens beren huut Hebste verloren in desen dage Dus sceldende ende myt deser clage 950[regelnummer] Js reynaert ter riuieren comen Dair hi brvnen heeft vernomen Gewont bebloeyt sieck ende cranck
[Folio 17r]
Dess mocht hi reynaert weten danck Dien in dier droefheit sach gern 955[regelnummer] Doe sprac hi aldus tot sinen schern Sire priestere dieux vous saluut Wildi reynaert den rybaut Den roden scalc dat felle dier Bescouwen so ziet en hier 960[regelnummer] Hebdi tot lantfreits yet vergeten Jc wilt hem gern laten weten Heb di hem oec niet wel betaelt Sijn honich roten die gi hem staelt Dat is v een lelike saeck 965[regelnummer] Wast honich oec van goede smaeck Jc weets noch meer inden seluen coop Lieue segt my eer ick loop Jn wat oorden wil di v doen Dat gi draecht dat rode caproen 970[regelnummer] Wair si di monick of si di abt Hi heeft al na uwen oren gehapt Die v die crune heeft gescoren Ghi hebt uwe top verloren Ende uwe hantscoen of gedaen 975[regelnummer] Jc waen gi wilt singen gaen Van uwer complete dat getide Dit hoorde brwn ende was onblide Wat mocht hi doen hi en konds niet wreken Hi liet hem synen spreken 980[regelnummer] Ende sloech weder in dat ryuier Hy en wilde van desen fellen dier Niet meer horen die ouer tael Hi swam neder wart ten dael Mitten stroom an dat ander lant 985[regelnummer] Nv ist hem zeer zorchelic bewant Hoe hi te houe comen sal
[Folio 17v]
Want hi had verloren al Dat vel van beiden voeten voren Ende die claeuwen ende die oren 990[regelnummer] Al sloech men doot hi en cond niet gaen Doch most hi die vaert bestaen Ende al en wist hi niet wel hoe Nv hoort hoe hi hem eerst ginc toe Hy zat ouer sijn hammen 995[regelnummer] Ende began myt groten scanden Te rutselen ouer synen stert Ende als hi des moede wart Doe weyntelde hi licht voort twee mylen Dit dede hi so lange wilen 1000[regelnummer] Mit pinen dat hi te houe quam

Vorige Volgende

Reinaerts historie (Reinaert II)

Reinaerts historie (Reinaert II)

Reinaerts historie, 0001-1000

Over het gehele werk

auteurs