Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2006 (nrs. 113-116)
(2005-2006)– [tijdschrift] Raster– Auteursrechtelijk beschermdRaster. Nieuwe reeks. Jaargang 2006 (nrs. 113-116). De Bezige Bij, Amsterdam 2005-2006
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2006 (nrs. 113-116) uit 2005-2006.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
Aan het begin van elk nummer is een kop tussen vierkante haken toegevoegd.
Nummer 115
p. 133, noot 5: in het origineel ontbreekt het nootteken in de tekst. De noot is door de redactie onderaan de pagina geplaatst.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 113: binnenkant voorplat, 4, 9, 10, 49, 50, 52, 142, 144, 166, 174, 176, 182, 186, binnenkant achterplat, deel 114: binnenkant voorplat, 2, 18, 189, binnenkant achterplat, deel 115: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel 116: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 113, voorplat]
Marianne Moore & Elizabeth Bishop
DE KRACHT VAN HET ZICHTBARE
drie maandelijkse uitgave van de bezige bij
[Deel 113, pagina 1]
[Deel 113, pagina 5]
RASTER NR 113
DRIE MAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE BEZIGE BIJ
Marianne Moore & Elizabeth Bishop
DE KRACHT VAN HET ZICHTBARE
Gedichten en Proza
Samenstelling en vertaling: Bernlef
UITGEVERIJ DE BEZIGE BIJ
[Deel 113, pagina 6]
Raster verschijnt viermaal per jaar.
Losse nummers kosten €15,00 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost €45,00.
Om u te abonneren kunt u contact opnemen met klantenservice en abonnementen, postbus 611, 1000 ap Amsterdam.
Tel. 020-5518732/ fax 020-6231870 of e-mail: debezigebij@wpguitgevers.nl
Wij maken u er op attent dat aan ons verstrekte gegevens zoals naam, adres en telefoonnummers van abonnees worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door wpg uitgevers bv, verantwoordelijk voor uw gegevens. Uw gegevens worden gebruikt voor onze abonnementenadministratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om u op de hoogte te (laten) houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende wpg-uitgeverijen. U kunt uw eigen gegevens opvragen en verzoeken om ze te laten corrigeren of te verwijderen door een kaartje te sturen aan ons Klanten Service Centrum, Postbus 611, 1000 ap Amsterdam.
Of een e-mail te sturen naar: debezigebij@wpguitgevers.nl.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht.
Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
De redactie heeft geprobeerd alle rechthebbenden te traceren. Als er personen zijn die wij niet hebben kunnen bereiken en die menen rechten te kunnen doen gelden, wordt hun verzocht zich tot de uitgever te wenden.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, Bernlef, Piet Meeuse, K. Michel, Pieter de Meijer, Kees Nieuwenhuijzen, Cyrille Offermans, Hans Tentije, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar, Marjoleine de Vos
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 dw Amsterdam
Redactiesecretariaat: Jacq Vogelaar
Supervisie vormgeving: Kees Nieuwenhuijzen
Vormgeving van dit nummer:
Thomas Widdershoven (thonik) en Sander Boon
raster@debezigebij.nl
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright 2005 © De Bezige Bij,
Amsterdam.
Druk Hooiberg, Epe
isbn 90 234 2085 3
nur 322
[Deel 113, pagina 7]
INHOUD
Redactie | Bij dit nummer | 11 |
Marianne Moore | Gedichten | 12 |
DE DAKWERKER | 14 | |
IN DEZE EEUW VAN STREBEREI IS NONCHALANCE GOED EN | 16 | |
POËZIE | 17 | |
CRITICI EN KENNERS | 19 | |
EEN GRAF | 21 | |
AAN EEN STOOMWALS | 22 | |
AAN EEN SLAK | 23 | |
STILTE | 24 | |
WAT ZIJN JAREN? | 25 | |
HIJ ‘IJZER VERTEREND’ | 26 | |
VOGELVERSTAND | 28 | |
NIETTEMIN | 30 | |
TOM FOOL IN JAMAICA | 32 | |
DE WILDE VIJGENBOOM | 34 | |
STIJL | 35 | |
EEN KWAL | 37 | |
DE POOL-OS (OF -GEIT) | 38 | |
SINT NICOLAAS | 41 | |
Notities bij de gedichten | 43 | |
Elizabeth Bishop | BLIJKEN VAN GENEGENHEID | 51 |
Elizabeth Bishop | Gedichten | 82 |
DE KAART | 84 | |
DE DENKBEELDIGE IJSBERG | 85 | |
GROOT SLECHT SCHILDERIJ | 86 | |
EEN WONDER ALS ONTBIJT | 88 |
[Deel 113, pagina 8]
HET MONUMENT | 90 | |
CIRQUE D'HIVER | 93 | |
EEN KOUDE LENTE | 94 | |
DE BAAI | 96 | |
EEN ZOMERDROOM | 98 | |
BIJ DE VISHUIZEN | 100 | |
CAPE BRETON | 103 | |
FAUSTINA, OF ZONNEROOSJES | 105 | |
AANKOMST IN SANTOS | 108 | |
VRAGEN MET BETREKKING TOT HET REIZEN | 110 | |
PACHTERSKINDEREN | 112 | |
MANUELZINHO | 113 | |
MANIEREN | 118 | |
SESTINA | 120 | |
EERSTGESTORVENE IN NOVA SCOTIA | 122 | |
POMPSTATION | 124 | |
STRANDLOPER | 126 | |
IN DE WACHTKAMER | 127 | |
CRUSOE IN ENGELAND | 130 | |
GEDICHT | 136 | |
HET IS EEN KUNST | 138 | |
TROUVÉE | 139 | |
VAAG GEDICHT | 140 | |
Elizabeth Bishop | IN HET DORP | 141 |
Bernlef | ||
EEN GESPREK MET ELIZABETH BISHOP | 165 | |
Bernlef | ||
Nawoord | 175 | |
Verantwoording | 182 | |
Over, smaak, mode en letterbeelden | 184 | |
Gesprek met Kees Nieuwenhuijzen |
[Deel 113, achterplat]
DE KRACHT VAN HET ZICHTBARE
Gedichten van Marianne Moore & Elizabeth Bishop
In ‘Blijken van genegenheid’ memoreert Elizabeth Bishop (1911-1979) haar vriendschap met Marianne Moore (1887-1972), die zij in 1934 leerde kennen. Het werk van Moore en Bishop samen in één boekdeel plaatst de poëzie van beiden in een nieuw perspectief.
Bernlef vertaalde een ruime selectie gedichten van de twee Amerikaanse dichteressen en vergelijkt hun kijk op de dingen onder de noemer ‘de kracht van het zichtbare’, naar een dichtregel van Marianne Moore: ‘De kracht van het zichtbare is het onzichtbare’.
Bernlef stelde dit boek ook samen als geschiedenis van een vriendschap en dichterlijke verwantschap.
Beiden waren wat men ‘observerende dichters’ zou kunnen noemen, met aandacht voor de uniciteit van het detail die gemakkelijk door vereenvoudigende woorden en begrippen aan het zicht onttrokken wordt. Observeren leidt in de gedichten nog niet automatisch tot realistische beschrijvingen. In de tuinen van de verbeelding springen als het goed is echte padden rond, aldus een andere uitspraak van Marianne Moore die past bij haar poëzie vol humor en verrassende wendingen.
Bernlef had dit boek niet kunnen samenstellen wanneer hij niet al jarenlang bezig was geweest met het lezen en vertalen van deze poëzie. Zijn gesprek met Elizabeth Bishop verdiende het daarom aan de vergetelheid onttrokken te worden: een raakpunt met als datum 1976.
De vertalingen verschijnen hier - voor zover dat mogelijk is - in hun definitieve vertaalde versies.
[Deel 114, voorplat]
Raster nr 114
Roberto Calasso,
'N READER
[Deel 114, pagina 1]
[Deel 114, pagina 3]
Raster nr 114
Driemaandelijkse uitgave van De Bezige Bij
Roberto Calasso,
'N READER
[Deel 114, pagina 4]
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kosten €15,00 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost €45,00.
Om u te abonneren kunt u contact opnemen met klantenservice en abonnementen, postbus 611, 1000 AP Amsterdam. Tel. 020-511 87 32 / fax 020-623 18 70 of e-mail: debezigebij@wpguitgevers.nl
Wij maken u er op attent dat aan ons verstrekte gegevens zoals naam, adres en telefoonnummers van abonnees worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door WPG uitgevers bv, verantwoordelijk voor uw gegevens. Uw gegevens worden gebruikt voor onze abonnementenadministratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om u op de hoogte te (laten) houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende WPG-uitgeverijen. U kunt uw eigen gegevens opvragen en verzoeken om ze te laten corrigeren of te verwijderen door een kaartje te sturen aan ons Klanten Service Centrum, Postbus 611, 1000 AP Amsterdam. Of een e-mail te sturen naar: debezigebij@wpguitgevers.nl.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht. Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, Bernlef, Nicolaas Matsier, Piet Meeuse, K. Michel, Pieter de Meijer, Kees Nieuwenhuijzen, Cyrille Offermans, Hans Tentije, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar, Marjoleine de Vos.
Eindredactie: Jacq Vogelaar
Redactiesecretariaat: Sasja Koetsier
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 DW Amsterdam
raster@debezigebij.nl
Coördinatie vormgeving: Kees Nieuwenhuijzen
Vormgeving van dit nummer: Office of CC, Amsterdam
Druk: Hooiberg, Epe
De redactie heeft geprobeerd alle rechthebbenden te traceren. Als er personen zijn die wij niet hebben kunnen bereiken en die menen rechten te kunnen doen gelden, wordt hun verzocht zich tot de uitgever te wenden.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright © 2006 De Bezige Bij, Amsterdam.
ISBN 90 234 2086 1 / NUR 322
[Deel 114, pagina 5]
Raster 114 / 2006
Bij dit nummer | 6 | |
Jacq Vogelaar (JFV) | Trapsgewijs, stap voor stap, de rokken één voor een. | 8 |
Roberto Calasso (RC) | Essays uit De negenenveertig treden | |
• De negenenveertig treden | 20 | |
• Praxis van de profane verlichting (Walter Benjamin) | 23 | |
• Denkbeeldige biografieën van Léon Bloy, Paul Léautaud, Otto Weininger, Simone Weil, Walter Benjamin | 27 | |
• Prélude op de twintigste eeuw (Bouvard en Pécuchet) | 46 | |
• Het mooie duister (Hugo von Hofmannsthal) | 50 | |
• Voor altijd oorlog (Karl Kraus) | 55 | |
Vertellend denken (JFV) | 78 | |
De boeken van Calasso langs | 83 | |
• | De onreine dwaas. De geheime geschiedenis van senaatspresident Dr. Daniel Paul Schreber | |
- ‘Memoires van een geesteszieke’ van Daniel Paul Schreber (RC) | 84 | |
- Schrebergarten (JFV) | 85 | |
- Hoofdstukken uit De onreine dwaas (RC) | 94 | |
• De ondergang van Kasj (JFV) | 108 | |
‘De molen van Hamlet’ van Giorgio de Santillana (RC) | 113 | |
• De bruiloft van Cadmus en Harmonia (JFV) | 115 | |
‘De psychologische mythe in het oude India’ van Maryla Falk (RC) | 120 | |
• Ka (JFV) | 122 | |
Piet Meeuse (PM): Ka, of de wijsheid van een Italiaanse rishi | 131 | |
• De literatuur en de goden (PM) | 139 | |
• K. (JFV) | 143 | |
- Franz Kafka Aforismen uit Zürau | 149 | |
- Bij de aforismen van Kafka (RC) | 162 | |
• Over Roberto Bazlen | ||
- ‘Geschriften’ (RC) | 173 | |
- Voetnoot zonder tekst (JFV) | 174 | |
- Vanuit een leeg punt (RC) | 176 | |
Uitgeven als literair genre (RC) | 181 | |
Over de medewerkers | 190 |
[Deel 114, achterplat]
Roberto Calasso (1941), essayist en uitgever (Adelphi Edizioni), is in Nederland geen onbekende dankzij vertalingen als De bruiloft van Cadmus en Harmonia (over de Griekse mythologie) en Ka (over Indische veden). In zijn meest recente boek K. gaat Calasso in op het werk van Kafka, en ook daarin benadert hij het werk door het zelf tot spreken te brengen: al lezend vindt er dan een metamorfose plaats met als resultaat: Kafka in de vertolking van Calasso.
In deze aflevering van Raster gaat het om Calasso's werkwijze als lezer die schrijft. Het hoofdbestanddeel van deze reader bestaat uit een selectie van essays uit de niet eerder vertaalde bundel De negentien treden, waarin Calasso werk leest van Nietzsche, Kraus, Benjamin, Canetti en anderen.
De boeken van Calasso langs: besprekingen van alle essays in boekvorm, waarbij vooral aandacht voor het eerste boek, De onzuivere dwaas (1974) over senaatspresident Daniel Paul Schreber, die een boek schreef om uit de inrichting te komen. Het werd beroemd door de gevalsbeschrijving van Freud. Calasso laat Freud op zijn beurt analyseren door Schreber.
Calasso vertaalde en begeleidde aforismen die Franz Kafka in 1917 schreef toen hij van zijn dodelijke ziekte gehoord had en bij zijn zuster in Zürau logeerde. In dit nummer een Nederlandse vertaling van de Aforismen uit Zürau.
Dit nummer werd samengesteld door Jacq Vogelaar en de essays van Calasso werden vertaald door Els van der Pluijm.
[Deel 115, voorplat]
LEES MIJ
[Deel 115, pagina 1]
Raster 115
Tijdschrift in boekvorm
Driemaandelijkse uitgave van De Bezige Bij
samengesteld door Janna en Richtje Reinsma
[Deel 115, pagina 2]
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kosten €15,- in de boekhandel. Een jaarabonnement kost €45,-
Om u te abonneren kunt u contact opnemen met klantenservice en abonnementen, postbus 611, 1000 AP Amsterdam. Tel. 020-511 87 32 fax 020-6231870 of e-mail: debezigebij@wpguitgevers.nl
Wij maken u er op attent dat aan ons verstrekte gegevens zoals naam, adres en telefoonnummers van abonnees worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door WPG uitgevers bv, verantwoordelijk voor uw gegevens.
Uw gegevens worden gebruikt voor onze abonnementenadministratie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende WPG uitgeverijen. U kunt uw eigen gegevens opvragen en verzoeken om ze te laten corrigeren of te verwijderen door een kaartje te sturen aan ons Klanten Service Centrum, Postbus 611, 1000 AP Amsterdam. Of een e-mail te sturen naar: debezigebij@wpguitgevers.nl.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding.
Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht. Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, Bernlef, Nicolaas Matsier, Piet Meeuse, K. Michel, Pieter de Meijer, Kees Nieuwenhuijzen, Cyrille Offermans, Hans Tentije, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar, Marjoleine de Vos.
Eindredactie: Jacq Vogelaar
Redactiesecretariaat: Sasja Koetsier
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 DW Amsterdam raster@debezigebij.nl
Coördinatie vormgeving: Kees Nieuwenhuijzen
Vormgeving van dit nummer: Coralie Vogelaar
Illustratie achterkant: Richtje Reinsma
Druk: Hooiberg, Epe
De redactie heeft geprobeerd alle rechthebbenden te traceren. Als er personen zijn die wij niet hebben kunnen bereiken en die menen rechten te kunnen doen gelden, wordt hun verzocht zich tot de uitgever te wenden.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright © 2006 De Bezige Bij, Amsterdam
ISBN 90 234 2253 8
[Deel 115, pagina 4]
Inhoud
Van de redactie | 3 | |
Janna en Richtje Reinsma | Bij dit nummer | 6 |
Michal van Zelm | Briefwisseling met de redactie over de groeiende onwil om een stuk over Kierkegaards Bij de opdracht aan ‘Die enkeling’ te schrijven | 8 |
Søren Kierkegaard | Bij de opdracht aan ‘Die enkeling’, met een inleiding van Michal van Zelm | 14 |
Piet Meeuse | Morele strekoefeningen | 20 |
Günther Anders | De ontwikkeling van de morele fantasie en de kneedbaarheid van het gevoel | 22 |
Ann Meskens | Stabat Mater | 26 |
Judith Herzberg | Target | 39 |
Jaap de Jong | Retorica als wapen van Bush | 39 |
Barber van de Pol | De schrijver valt zichzelf in de rede - hoera! | 49 |
Piet Meeuse | Een grimmig sprookje van Günther Anders | 54 |
Günther Anders | Yegussa wordt geëerd. Prerevolutionaire notulen van het Vrijheidscomité | 57 |
Hendrik Kaptein | Kat is hond. Of: Recht is Taal, maar niet helemaal. | 60 |
Jan Hein Hoogstad | De revolutie kwam niet via (M)TV | 69 |
Jeroen Boomgaard | Aankondiging van onnavolgbaarheid | 73 |
Tijs Goldschmidt | Koko en Kafka | 77 |
Eveline Lubbers | Greenwash - Schone schijn | 82 |
Charlotte Mutsaers | Lexicaal appèl | 88 |
Piet Westendorp | Het Neo-Rationalisme | 89 |
Ewoud Sanders | Je wilt niet weten wat ik je toewens | 96 |
Albert Wulffers | Wierook voor de duivel | 101 |
K. Michel | Twee tekeningen | 106 |
Jan-Willem Anker | Vliegangst | 108 |
Richard van Leeuwen | Vertellen als bezwering: De verhalen van Sjahrazaad | 109 |
Esther Jansma | Grote dingen in stukjes | 115 |
Bertram Mourits | Hallo hallo - De poëzie van de Eenzame Uitvaart | 116 |
F. Starik | Eenzame Uitvaart nummer 55. Dichter van dienst: Maria Barnas | 122 |
Joke van Leeuwen | Een verzoek en een appel | 128 |
Joost de Bloois | In afwachting van antwoord. Van Celan naar Kiefer, en verder | 129 |
[Deel 115, pagina 5]
137 | Toon Tellegen | Vijf gedichten |
142 | Arnold Heumakers | Cultuurkritiek als literatuur |
147 | Stefan Hertmans | De gevoelloze emotie |
158 | Pam Emmerik | Kijkschuld |
162 | Dana Linssen | Kino/oog |
167 | Joyce Roodnat | Renée's roep |
173 | Coralie Vogelaar | Belofte |
173 | Carlos Drummond de Andrade | O mevrouw o mevrouw |
174 | Patricia de Martelaere | L.S. |
176 | Elsbeth Etty | Betrokken zonder vrouw en kinderen |
182 | Jannah Loontjens | Jaag na! |
183 | Tsead Bruinja | Oprah |
184 | Hedda Martens | Een mogelijk landhuis |
186 | Heleen Wiemer | Bij ons in het ravijn |
189 | Over de medewerkers |
[Deel 116, voorplat]
GASTON BACHELARD DENKER IN BEELDEN
RASTER 116
[Deel 116, pagina 1]
Tijdschrift in boekvorm
GASTON BACHELARD DENKER IN BEELDEN
Samenstelling en vertaling:
Nicolaas Matsier |
Piet Meeuse |
Jacq Vogelaar |
Driemaandelijkse uitgave van De Bezige Bij
[Deel 116, pagina 2]
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kosten €15,00 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost €45,00.
Om u te abonneren kunt u contact opnemen met klantenservice en abonnementen, postbus 611, 1000 AP Amsterdam. Tel. 020-5518732/ fax 020-6231870 of e-mail: debezigebij@wpguitgevers.nl
Wij maken u er op attent dat aan ons verstrekte gegevens zoals naam, adres en telefoonnummers van abonnees worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door wpg uitgevers bv, verantwoordelijk voor uw gegevens. Uw gegevens worden gebruikt voor onze abonnementenadministratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om u op de hoogte te (laten) houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende wpg-uitgeverijen. U kunt uw eigen gegevens opvragen en verzoeken om ze te laten corrigeren of te verwijderen door een kaartje te sturen aan ons Klanten Service Centrum, Postbus 611, 1000 ap Amsterdam.
Of een e-mail te sturen naar: debezigebij@wpguitgevers.nl.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht.
Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
De redactie heeft geprobeerd alle rechthebbenden te traceren. Als er personen zijn die wij niet hebben kunnen bereiken en die menen rechten te kunnen doen gelden, wordt hun verzocht zich tot de uitgever te wenden.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, Bernlef, Nicolaas Matsier, Piet Meeuse, K. Michel, Pieter de Meijer, Kees Nieuwenhuijzen, Cyrille Offermans, Hans Tentije, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar, Marjoleine de Vos
Eindredactie: Jacq Vogelaar
Redactiesecretariaat: Sasja Koetsier
Vormgeving: Kees Nieuwenhuijzen
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 DW Amsterdam
raster@debezigebij.nl
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright 2006 © De Bezige Bij, Amsterdam.
Druk Hooiberg, Epe
isbn 90 234 2254 6
nur 322
[Deel 116, pagina 3]
RASTER 116 / 2006
Inhoud
Bij dit nummer | 4 |
Met de beelden mee bewegen. De verbeelding volgens Bachelard (Piet Meeuse) | 5 |
Verbeelding en materie. Voorwoord bij Het water en de dromen | 10 |
Verbeelding en beweeglijkheid. Voorwoord bij De lucht en de mijmeringen | 28 |
Vliegdroom | 44 |
Bij Poëtica van de ruimte, het boek (Jacq Vogelaar) | 66 |
Laden, kisten en kasten | 68 |
Het nest | 80 |
De miniatuur | 91 |
Filosoof van het adjectief, bij ‘De miniatuur’ (Jacq Vogelaar) | 117 |
Voorwoord bij Psychoanalyse van het vuur | 121 |
Bij De vlam van een kaars (Nicolaas Matsier) | 125 |
De vlam van een kaars | 132 |
Bibliografie Bachelard | 190 |
[Deel 116, achterplat]
Gaston Bachelard (1884-1962): wiskundige, epistemoloog, wetenschapshistoricus, filosoof, fenomenoloog - in de teksten die hier van hem vertaald zijn is hij vooral denker in beelden, die met een loep poëzie leest op zoek naar de oorspronkelijke kracht van de verbeelding.
Voorwoorden bij enkele van zijn grote essays over de vier elementen: Water en de dromen, De lucht en dromerijen - en een gedetailleerde studie van vliegdromen.
Uit het boek Poëtica van de ruimte hoofdstukken over laden, kisten en kasten, het nest en de grote dingen die te vinden zijn in de wereld in het klein van de miniatuur.
Van het eerste boek over vuur, Psychoanalyse van het vuur (1949), hier het programmatische en polemische voorwoord. Tot slot De vlam van een kaars, Bachelards laatste publicatie, eveneens over vuur maar dan in de intieme gedaante van een kaarsvlam, waar de filosoof mijmerend naar kijkt. Dit boekje uit 1961 is hier in zijn geheel vertaald.
Uit de inleiding van de vertaler, Nicolaas Matsier:
‘Bachelard is een ras-essayist. Hij heeft het, in cirkelende bewegingen, enerzijds over wat werken is - dat wil hier dan vooral zeggen: lezen en schrijven, denken en peinzen -, anderzijds over wat licht is en doet en betekent, licht in zijn verschijningsvorm van door de mens gemaakt licht, weliswaar levend maar gedomesticeerd licht. Het boek van Bachelard is gewijd aan het ene kleine licht dat boek en papier beschijnt van wie daar voor die kaars zit te peinzen en te denken: alleen, principiëel alleen. Want denken, dat doe je alleen. De kaars is het gezelschap van wie alleen is en alleen wil zijn.
Bachelard leidt ons, aan de hand van welgekozen citaten, rond door zijn beeldentuin. Zijn beelden geven gezamenlijk een voorstelling, met Bachelard als regisseur. Bachelard is de ideale leraar of hoogleraar letteren en wijsbegeerte. Wat hij natuurlijk ook in het echt is geweest.’