Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2002 (nrs. 97-100)

[p. 127]

Willem van Toorn
Aan de lateren

Ik ben er. Ik ben er nog:
kijk op het eerste het beste
plein en je ziet mijn kop
honderdtwintig maal levensgroot
geschilderd op je neerkijken
van de gevel van het hoogste gebouw.
Loop deemoedig naar binnen en in
de hal kijkt mijn beeld je aan
van zijn marmeren sokkel. Ik hoef niet te weten
hoe ze het doen, die schilders
en beeldhouwers, maar mijn ogen
volgen je overal - dat wil zeggen
mijn ogen van steen of verf.
De bedoeling is dat jij voelt
dat ik je altijd waarneem
als een god, maar dan één die bestaat.

Ik ben er nu ik deze brief schrijf.
Open hem pas na mijn dood.
Jazeker, je leest het goed:
dood - ik ben niet zo gek
dat ik droom van onsterfelijkheid
zoals dommere leiders van ooit.

Natuurlijk ga ik dood op een dag.
Ik hoop dat het donker en koud is
met natte sneeuw in de straten
zodat jullie je beroerd voelen
en denken dat mijn verscheiden
de bron is van dat gevoel.

Na een tijd van gepaste rouw
waarin mijn meest getrouwen

[p. 128]

 

elkaar naar het leven staan,

 

komt er één boven drijven

 

die denkt dat mijn laarzen hem passen.

 

Hij laat al mijn beelden slopen,

 

maar voordat hij er ook maar één

 

voor zichzelf heeft kunnen oprichten

 

zetten jullie hem aan de kant.

 

 

 

Daarna ken je de wereld niet terug.

 

‘Aarzelend,’ schrijven de kranten

 

in stompzinnige buitenlanden,

 

‘worden in H. de eerste stappen

 

gezet op weg naar de democratie.’

 

Ze bedoelen dat hun speculanten

 

hier nu eindelijk geld kunnen steken in

 

disco's, porno, autostrada's,

 

etalages vol overbodige onzin, banale

 

imitaties van de luxe

 

van een verdwenen burgerij.

 

 

 

Afgelopen het ingehouden praten

 

op pleinen, overstemd door mijn richtlijnen

 

uit luidsprekers. Afgelopen

 

de stille nachten zonder straatverlichting.

 

Afgelopen de eenvoudige en decente

 

kleding van scholieren en werkers.

 

In plaats daarvan geil verlichte

 

steden vol gekrijs en halfnaakte

 

vrouwen, zakkenrollers en verslaafden.

 

Paradijzen van de vrije wil.

 

 

 

Niemand die in het donker

 

nog een park in durft, de tegennatuurlijkheid

 

achter struiken, geen hond

 

die in de tram opstaat voor

 

oude mensen, oorlogsinvaliden,

 

alles is te koop, de stomste idioot

 

doet over alles zijn mond open

 

want dat is zijn recht.

 

 

 

Tot de dag komt dat de roep

 

om een man die aan deze tuchteloosheid

[p. 129]

 

een eind kan maken alles overstemt.

 

Dan sluiten ze weer de grenzen,

 

de jeugd moet om acht uur binnen zijn

 

en de vrouwen bedekken hun schouders.

 

Dan is er werk aan de winkel

 

voor de zoons van beeldhouwers en schilders.

 

 

 

Ik weet niet hoeveel zoons ik zelf heb.

 

Overal in het land waar ik op bezoek kwam

 

stuurden plaatselijke bureaucraten mij

 

boerenmeisjes, hun dochters, hun nichtjes

 

omdat iedereen wist dat ik één ding

 

nog meer haatte dan de zogenaamde

 

democratie: alleen in een bed slapen.

 

Die zoon zal uit de schaduw treden

 

die volmaakt mijn evenbeeld is.

 

 

 

De sokkels waar laffe bloembakken

 

mijn plaats hadden ingenomen zullen weer

 

het beeld dragen van een sterk man

 

die weet wat goed voor het land is

 

en wiens ogen jullie zullen volgen

 

tot in de donkerste hoek.

 

En de oudsten van jullie zullen weten

 

dat ik nooit weg ben geweest.