Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 1998 (nrs. 81-84)
(1998)– [tijdschrift] Raster–
Auteursrechtelijk beschermdRaster. Nieuwe reeks. Jaargang 1998 (nrs. 81-84). De Bezige Bij, Amsterdam 1998
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 1998 (nrs. 81-84) uit 1998.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel 81: 124, deel 82: 101, deel 83: 140, 141, deel 84: 117.
De koppen van de afleveringen zijn tussen vierkante haken toegevoegd.
Aflevering 82, p. 44: op deze pagina staan grote accolades die meerdere regels overspannen. Dit is in deze digitale versie niet weer te geven, daarom wordt op elke betreffende regel de accolade met de woorden die er op volgen herhaald.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 81: binnenkant voorplat, 1, binnenkant achterplat, deel 82: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat, deel 83: binnenkant voorplat, 200, binnenkant achterplat, deel 84: binnenkant voorplat, binnenkant achterplat) en pagina's met advertenties (deel 81: 200, deel 83: 199, deel 84: 200) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 81, voorplat]
[Deel 81, pagina 2]
RASTER NR 81
TIJDSCHRIFT IN BOEKVORM
DRIEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE BEZIGE BIJ AMSTERDAM
[Deel 81, pagina 4]
Redactie: Nicolaas Matsier, K. Michel, Kees Nieuwenhuijzen (vormgeving), Cyrille Offermans, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, J. Bernlef, Pieter de Meijer, Hans Tentije.
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 dw Amsterdam.
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kostent f 29,50 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost f 87,50.
Om U te abonneren stuurt U simpelweg een berichtje naar de Bezige Bij postbus 75184, 1070 AD Amsterdam. Maar U kunt ook bellen naar nummer 020-3059810.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht.
Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
Ongevraagde inzendingen van gedichten en verhalen dienen voorzien te zijn van retourporto.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright 1998 © De Bezige Bij, Amsterdam.
Druk Hooiberg, Epe
Deze uitgave kwam tot stand mede dank zij subsidie van het Literair Produktie- en Vertalingenfonds.
isbn 90 234 1400 4 cip
nugi 322
[Deel 81, pagina 5]
RASTER 81 / 1998
Inhoud
| Willem van Toorn | De kaart, de wereld | 6 |
| Boudewijn Bakker | Het geometrisch ideaal en de Amsterdamse grachtengordel | 15 |
| Janine Huizenga | ‘Tatort’ | 30 |
| Hans Kloos | Naar aanleiding van 183C | 34 |
| Torgny Lindgren | Gemeentelijk | 38 |
| Gerrit Krol | Gesignaleerd in Friesland | 48 |
| Daniel J. Boorstin | Uit: De ontdekkers | 52 |
| Marjolijn van den Assem | Over het werk: denkbeeldige reizen | 82 |
| Riemer Reinsma | De onverdraaglijke stank van Oude Pekela | 90 |
| Robert Anker | Cornelis Anthoniszstraat | 97 |
| Nicolaas Matsier | Vreemdelingenverkeer | 98 |
| K. Michel | Dwars | 100 |
| Willem Broens | Merklappen en teltekeningen | 102 |
| Jan Kolen | Bewoonde oorden en benoemde plekken | 111 |
| Jan Erik Burger | De retoriek van schaal en perspectief. Van mappamundi tot geopolitiek | 125 |
| Karin Schaafsma | Dansnotatie | 130 |
| Elizabeth Bishop | Twee gedichten | 145 |
| Rutger Kopland | Trans Insulana | 1616 147 |
| Esther Jansma | Bestaanskaarten | 148 |
| Nicolaas Matsier | Model op schaal | 150 |
| Paul Mijksenaar | Op zoek naar de ideale kaart | 168 |
| Patrick Lane | Gedichten uit de cyclus ‘Winter’ | 177 |
| Erik Menkveld | Onder het uitspansel | 185 |
| Gerrit Kouwenaar | Drie gedichten | 186 |
| Hedda Martens | Heeft het bewustzijn een ziel? | 189 |
| Over de medewerkers | 197 | |
[Deel 81, pagina 199]
RASTER 80
IN DEN BEGINNE
Is de bijbel te lezen als literatuur? Daarover o.a. Erich Auerbach, ‘Het litteken van Odysseus’. ‘Inleiding tot het Oude Testament’ van Robert Alter en een beschouwing van hebraicus Jan Fokkelman over het lezen van oudtestamentische poëzie. Een interview over het vertalen van Prediker. Nicolaas Matsier bundelde de stukken over Genesis die hij schreef voor NRC Handelsblad.
Verder bijdragen van Hans Kloos, Willem van Toorn, Sem Dresden, Ger Verrips, Eva Gerlach, K. Michel en anderen over hun hernieuwde lectuur van herinnerde bijbelpassages.
RASTER 82
POËZIE, HOE HET WERKT
Over een voorbeeldig gedicht schrijven o.a. W. Bronzwaer, Erik Menkveld, Martin Reints, Piet Meeuse, Maarten Asscher, Predrrag Dojcinović, Cyrille Offermans. Yra van Dijk over het wit in de poëzie. J. Bernlef en Willem van Toorn over het vertalen van poëzie. Vertaalde poëzie van Elke Erb, Zbigniew Herbert, Jorge Esquinea, Jara Millo Escobar, Wilma Stockenström. En de kroniek van J.J. Oversteegen.
[Deel 81, achterplat]
‘De relatie tussen kaart en wereld is wankel. De kaartenmaker ontwerpt een systeem van tekens dat de kaartlezer helpt zijn weg door de wereld te vinden, maar uiteindelijk weten we altijd meer van de kaart dan van de echte wereld. De kaart hebben we zelf gemaakt, de wereld wordt ongrijpbaarder naarmate we er meer van denken te weten. Je kunt je zelfs met behulp van de kaart aan de wereld onttrekken - dat is een eigenschap die kaart en gedicht delen.’
Aldus het stuk van Willem van Toorn waarmee deze aflevering van Raster over de cartografische verbeelding opent. Bijdragen van: Boudewijn Bakker, Janine Huizenga, Hans Kloos, Torgny Lindgren, Eduard van Ermen, Gerrit Krol, Daniel Boorstin, Marjolijn van den Assem, Riemer Reinsma, Erik Menkveld, Robert Anker, Rutger Kopland, Willem Broens, Jan Kolen, Karin Schaafsma, Jan Erik Burger, Gerrit Kouwenaar, Elizabeth Bishop, Esther Jansma, Nicolaas Matsier, Paul Mijksenaar, Patrick Lane en Hedda Martens.
[Deel 82, voorplat]
[Deel 82, pagina 1]
RASTER NR 82
TIJDSCHRIFT IN BOEKVORM
DRIEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE BEZIGE BIJ AMSTERDAM
[Deel 82, pagina 2]
Redactie: Nicolaas Matsier, K. Michel, Kees Nieuwenhuijzen (vormgeving), Cyrille Offermans, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, J. Bernlef, Pieter de Meijer, Hans Tentije.
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat I, 1071 dw Amsterdam.
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kosten f 29,50 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost f 87,50.
Om U te abonneren stuurt U simpelweg een berichtje naar de Bezige Bij postbus 75184, 1070 AD Amsterdam. Maar U kunt ook bellen naar nummer 020-3059810.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht.
Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
Ongevraagde inzendingen van gedichten en verhalen dienen voorzien te zijn van retourporto.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright 1998 © De Bezige Bij, Amsterdam.
Druk Hooiberg, Epe
Deze uitgave kwam tot stand mede dank zij subsidie van het Literair Produktie- en Vertalingenfonds.
isbn 90 234 1401 2 cip
nugi 322
Afbeeldingen op pag 4 en 175 uit The Drawings of Franciszka Themerson (ed. by Nicholas Wadley, Gaberboechus Press De Harmonie 1991).
[Deel 82, pagina 3]
RASTER 82 / 1998
Inhoud
| Bij dit nummer | 5 | |
| Marjoleine de Vos | Over ‘Oedipus en Antigone’ | 6 |
| H.H. ter Balkt | Twee gedichten | 11 |
| Paul Claes | Over ‘Archaïsche torso van Apollo’ | 14 |
| Eva Gerlach | Drie gedichten | 19 |
| Elke Erb | Gedichten | 22 |
| H.C. ten Berge | Over ‘Adieu tropenweelde’ | 35 |
| Francis Ponge | La Mounine | 39 |
| Maarten Asscher | Over ‘Op het station’ | 59 |
| José Lezama Lima | Mijn ziel rust niet in een asbak | 65 |
| Zbigniew Herbert | Waarom de klassieken | 78 |
| Zbigniew Herbert | Gedichten | 85 |
| Yra van Dijk | Het wit bij Celan | 95 |
| W. Bronzwaer | Over ‘De la musique avant toute chose’ | 102 |
| Jorge Esquinca | Gedichten | 107 |
| Wiljan van den Akker | Over ‘Johnson Brothers ltd’ | 115 |
| J. Bernlef | Van tweeën één | 120 |
| Predrag Dojčinović | Over ‘De Pisaanse Canto 80’ | 129 |
| Aleksander Wat | Gedichten | 135 |
| Rein Bloem | Over ‘Schepen liggen er’ | 142 |
| Willem van Toorn | Schaalmodel | 146 |
| Cyrille Offermans | Over ‘Broer’ | 147 |
| Tomas Tranströmer | Gedichten | 159 |
| David Malouf | Gedichten | 166 |
| K. Michel | Domino | 174 |
| J.J. Oversteegen | Kwestie van lezen xii | 176 |
| Over de medewerkers | 197 | |
[Deel 82, pagina 200]
RASTER 81
IN KAART GEBRACHT
‘De relatie tussen kaart en wereld is wankel. De kaartenmaker ontwerpt een systeem van tekens dat de kaartlezer helpt zijn weg doort de wereld te vinden, maar uiteindelijk weten we altijd meer van de kaart dan van de echte wereld. De kaart hebben we zelf gemaakt, de wereld wordt ongrijpbaarder naarmate we er meer van denken te weten. Je kunt je zelfs met behulp van de kaart aan de wereld onttrekken - dat is een eigenschap die kaart en gedicht delen.’
Aldus het stuk van Willem van Toorn waarmee deze aflevering van Raster over de cartografische verbeelding opent. Bijdragen van: Boudewijn Bakker, Janine Huizenga, Hans Kloos, Torgny Lindgren, Eduard van Ermen, Gerrit Krol, Daniel Boorstin, Marjolijn van den Assem, Riemer Reinsma, Erik Menkveld, Robert Anker, Rutger Kopland, Willem Broens, Jan Kolen, Karin Schaafsma, Jan Erik Burger, Gerrit Kouwenaar, Elizabeth Bishop, Esther Jansma, Nicolaas Matsier, Paul Mijksenaar, Patrick Lane en Hedda Martens.
RASTER 83
WORDEN DE HUMANIORA BEDREIGD?
In het themagedeelte wordt aandacht besteed aan de vraag of de humaniora worden bedreigd? De recente veranderingen in het middelbaar onderwijs geven aanleiding tot vragen: Wat blijft er over van het literatuuronderwijs? Hoe zien eigentijdse studieboeken eruit? Wordt de literatuurgeschiedenis geruisloos afgeschaft? Hoe is het gesteld met het geschiedenisonderwijs? Met het onderwijs in de klassieke talen? Met de universitaire neerlandistiek? Wordt de cultuuroverdracht bedreigd? Hoe hou je als leraar de moed er een beetje in? Was het ‘vroeger’ allemaal zoveel beter dan nu?
Bijdragen van onder anderen: Frits van Oostrom, Willem van Toorn, Leo Pleysier, Henk Simons, Frans Smits, Dick van Halsema, Joke Linders, Gerard de Vries, Leo Prick, Cyrille Offermans.
[Deel 82, achterplat]
Hoe werkt het? Die vraag, met betrekking tot poëzie, is het uitgangspunt geweest voor dit nummer. Toegespitst op de lezer, vooral. Een tiental lezers beantwoordt op ons verzoek de vraag wat voor hen, aan de hand van een concreet gedicht, voorbeeldig mag heten. Een eigen gedicht, ‘Waarom klassieken’, wordt tegen het licht gehouden door Zbigniew Herbert.
Om geheimzinnige redenen levert het zo goed als nooit wat op wanneer men bij dichters navraag doet naar hoe dat in zijn werk gegaan is: het schrijven van een gedicht. Maar misschien nog zeldzamer is het omgekeerde daarvan: het protocol van een nooit tot stand gekomen gedicht. Francis Ponge's onversaagde aantekeningen doen denken aan het beleg dat Cézanne om zijn berg sloeg.
J. Bernlef, met een respectabele praktijk als vertaler van poëzie, schrijft over zijn ervaringen.
Yra van Dijk beziet het wit bij Celan.
Geïntroduceerd en vertaald wordt werk van: Elke Erb, Jorge Esquinca, José Lezama Lima en Aleksander Wat.
Last but not least: nieuwe gedichten van Eva Gerlach, Tomas Tranströmer, H. ter Balkt en Willem van Toorn. En de laatste aflevering van de kroniek ‘Over lezen’ van J.J. Oversteegen.
[Deel 83, voorplat]
[Deel 83, pagina 1]
RASTER NR 83
TIJDSCHRIFT IN BOEKVORM
DRIEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE BEZIGE BIJ AMSTERDAM
[Deel 83, pagina 2]
Redactie: Nicolaas Matsier, K. Michel, Kees Nieuwenhuijzen (vormgeving), Cyrille Offermans, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, J. Bernlef, Pieter de Meijer, Hans Tentije.
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 dw Amsterdam.
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kosten f 29,50 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost f 87,50.
Om U te abonneren stuurt U simpelweg een berichtje naar de Bezige Bij postbus 75184, 1070 AD Amsterdam. Maar U kunt ook bellen naar nummer 020-3059810.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht.
Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
Ongevraagde inzendingen van gedichten en verhalen dienen voorzien te zijn van retourporto.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright 1998 © De Bezige Bij, Amsterdam.
Druk Hooiberg, Epe
Deze uitgave kwam tot stand mede dank zij subsidie van het Literair Produktie- en Vertalingenfonds.
isbn 90 234 1402 0 cip
nugi 322
[Deel 83, pagina 3]
RASTER 83 / 1998
Inhoud
| Bij dit nummer | 4 | |
| Willem van Toorn | Kinderen van de rekening | 6 |
| Dick van Halsema | Doorlezen waar het niet hoeft | 16 |
| ‘Ik moet mijn hele leven veranderen’, Raster in gesprek met Frits van Oostrom | 23 | |
| Henk Simons | Boven de Blauwe Lijn | 41 |
| Frans Smits | Feiten, foei! | 60 |
| Yves van Kempen | Trefwoord: allochtoon | 72 |
| Krijn van der Hoofd | Mijns ondanks | 79 |
| Jan de Ruijter | Mag het raam open? | 82 |
| Leo Prick | De bureaucraten | 85 |
| Cyrille Offermans | Ontdekking van de wereld | 99 |
| Joke Linders en Gerard de Vriend | Kinder- en jeugdliteratuur in het voortgezet onderwijs | 131 |
| Jacq Vogelaar | Bij stukken van een roman van Gerhard Roth | 142 |
| Gerhard Roth | Uit de schriften van Franz Lindner | 144 |
| Willem van Toorn | Over Bogdan Bogdanović | 171 |
| Bogdan Bogdanović | De vervloekte bouwmeester | 173 |
| Miroslav Holub | Gedichten | 184 |
| Erik Menkveld | Vijf gedichten | 193 |
| Over de medewerkers | 198 | |
[Deel 83, pagina 198]
RASTER 82
POËZIE
Hoe werkt het? Die vraag, met betrekking tot poëzie, is het uitgangspunt geweest voor dit nummer. Toegespitst op de lezer, vooral. Een tiental lezers beantwoordt op ons verzoek de vraag wat voor hen, aan de hand van een concreet gedicht, voorbeeldig mag heten. Een eigen gedicht, ‘Waarom klassieken’, wordt tegen het licht gehouden door Zbigniew Herbert.
Om geheimzinnige redenen levert het zo goed als nooit wat op wanneer men bij dichters navraag doet naar hoe dat in zijn werk gegaan is: het schrijven van een gedicht. Maar misschien nog zeldzamer is het omgekeerde daarvan: het protocol van een nooit tot stand gekomen gedicht. Francis Ponge's onversaagde aantekeningen doen denken aan het beleg dat Cézanne om zijn berg sloeg.
J. Bernlef, met een respectabele praktijk als vertaler van poëzie, schrijft over zijn ervaringen. Yra van Dijk beziet het wit bij Celan. Geïntroduceerd en vertaald wordt werk van: Elke Erb, Jorge Esquinca, José Lezama Lima en Aleksander Wat.
Last but not least: nieuwe gedichten van Eva Gerlach, Tomas Tranströmer, H. ter Balkt en Willem van Toorn. En de laatste aflevering van de kroniek ‘Over lezen’ van J.J. Oversteegen.
RASTER 84
ZWIJGEN
Een uitgebreide presentatie van Gerard Roth, Die Archive des Schweigens door Jacq Vogelaar. Willem van Toorn over Wenen 1900 als metropool van het zwijgen (Arthur Schitzler, Karl Kraus, Joseph Roth e.a.). Bogdan Bogdanović' over de censuur onder Milošević - een voortgezette presentatie van zijn autobiografische boek De vervloekte bouwmeester. K. Michel over zwijgen als weigering. Nicolaas Matsier: monumentaal doodzwijgen. Piet Meeuse over het zwijgen der dingen.
Jacq Vogelaar: dossier omtrent het Auschwitz-verdict van Adorno.
Jean Grenier: Silence.
Het zwijgen der sirenen: Van Ostaijen, Kafka, Blanchot, Michel Serres.
Kleine fenomenologie van het zwijgen.
[Deel 83, achterplat]
De op til zijnde veranderingen in het middelbaar onderwijs zijn de ingrijpendste sinds de invoering van de mammoetwet. De scholen - aldus de achterliggende gedachte - moeten directer aansluiten op de eisen en de noden van de samenleving. Maar de vraag is of die utilitaire gerichtheid niet ten koste zal gaan van de humaniora.
Zullen de scholen en de universiteiten ook in de toekomst het hart van ons culturele geheugen blijven? Wat zal er, in studiehuis en tweede fase, overblijven van het literatuuronderwijs, het geschiedenisonderwijs en het onderwijs in de klassieke talen?
Over deze en verwante kwesties schrijven Dick van Halsema, Krijn van der Hoofd, Yves van Kempen, Joke Linders, Cyrille Offermans, Frits van Oostrom, Leo Prick, Henk Simons, Frans Smits, Willem van Toorn en Gerard de Vriend.
Verder in dit nummer: Gerhard Roth, Uit de schriften van Franz Lindner; Bogdan Bogdanović, De vervloekte bouwmeester. Gedichten van Miroslav Holub en Erik Menkveld.
[Deel 84, voorplat]
[Deel 84, pagina 1]
RASTER NR 84
TIJDSCHRIFT IN BOEKVORM
DRIEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE BEZIGE BIJ AMSTERDAM
[Deel 84, pagina 2]
Redactie: Nicolaas Matsier, K. Michel, Kees Nieuwenhuijzen (vormgeving), Cyrille Offermans, Willem van Toorn, Jacq Vogelaar.
Redactieraad: Hans W. Bakx, H.C. ten Berge, J. Bernlef, Pieter de Meijer, Hans Tentije.
Redactieadres: Raster, De Bezige Bij, Van Miereveldstraat 1, 1071 dw Amsterdam.
Raster verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers kosten f 29,50 in de boekhandel. Een jaarabonnement kost f 87,50.
Om U te abonneren stuurt U simpelweg een berichtje naar de Bezige Bij postbus 75184, 1070 AD Amsterdam. Maar U kunt ook bellen naar nummer 020-3059810.
Een jaarabonnement gaat in op moment van aanmelding. Een abonnement wordt zonder schriftelijke opzegging stilzwijgend verlengd. Op buitenlandse abonnementen worden portokosten in rekening gebracht.
Vorige nummers blijven leverbaar en kunnen worden nabesteld.
Ongevraagde inzendingen van gedichten en verhalen dienen voorzien te zijn van retourporto.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de betrokken auteurs.
Copyright 1999 © De Bezige Bij, Amsterdam.
Druk Hooiberg, Epe
Deze uitgave kwam tot stand mede dank zij subsidie van het Literair Produktie- en Vertalingenfonds.
isbn 90 234 1403 9 cip
nugi 322
[Deel 84, pagina 3]
RASTER 84 / 1999
Inhoud
| Kleine fenomenologie van het zwijgen - een dossier: Martin Reints, Rutger Kopland, Jacq Vogelaar, Hans Kloos, K. Michel, J Bernlef, Jean Grenier, Francis Ponge, J.M.G. Le Clézio, Gavino Ledda, Jonathan Swift, Franz Kafka, Günter Eich, Edgar Allan Poe, Giorgio Manganelli, Hans Magnus Enzensberger. Elmer Schönberger, Nicolaas Matsier, Lars Gustafsson, Gaston Burssens, Alberto Savinio, Jürg Amann, Samuel Beckett, Bertolt Brecht, Bogdan Bogdanović, Michel Butor, James E. Young, Wolfgang Schmidbauer, Marcel Duchamp | 5 | |
| Franz Kafka | Het zwijgen der Sirenen | 73 |
| Bertolt Brecht | Oude mythen herzien: Odysseus en de Sirenen | 74 |
| Jorge Luis Borges | Sirenen | 75 |
| Piet Meeuse | Bileam spreekt met zijn ezel | 76 |
| Peter Delpeut | Namen tegen het vergeten | 82 |
| Edouard Arnoldy en Philippe Dubois | Harpo(crates) | 92 |
| Heinrich Böll | Dr. Murkes verzamelde zwijgen | 97 |
| Wim Noordhoek | Een angstige stilte | 101 |
| François Latraverse | Over de Tractatus van Wittgenstein | 108 |
| Karl Kraus | Zwijgen als wapen | 119 |
| Jacq Vogelaar | Zinnen in hun context. Over Adorno e.a. | 128 |
| Theodor W. Adorno | Twee passages over ‘Poëzie na Auschwitz’ | 137 |
| Wolfgang Hildesheimer | De werkelijkheid van het absurde | 142 |
| Wolfdietrich Schnurre | Dichten na Auschwitz? | 144 |
| Günter Grass | Schrijven na Auschwitz | 146 |
| Gérard Wajcman | De film Shoah als werk van de kunst na Auschwitz | 151 |
[Deel 84, pagina 4]
| Jacq Vogelaar | Bij ‘De archieven van het zwijgen’ van Gerhard Roth | 161 |
| Gerhard Roth | Requiem voor Leopoldstadt | 167 |
| Klara Obermüller | Onderaardse landschappen | 178 |
| Gerhard Roth | Het huis van de slapende rede | 186 |
| Ernst Herbeck | Gedichten | 195 |
Raster op internet: http://www.boekenweb.com
[Deel 84, pagina 199]
RASTER 85
STEFAN THEMERSON
Alle boeken van deze befaamde onbekende worden besproken als nieuw. Een portrettengalerij van zijn vele personages. Daarnaast beschouwingen over Themersons activiteiten op het gebied van de poëzie, kinderboeken, film, muziek en grafiek; vertalingen van poëzie en proza; en een inkijkje in het archief.
RASTER 83
HUMANIORA
Willem van Toorn Kinderen van de rekening
Dick van Halsema Doorlezen waar het niet hoeft
‘Ik moet mijn hele leven veranderen’, Raster in gesprek met Frits van Oostrom
Henk Simons Boven de Blauwe Lijn
Frans Smits Feiten, foei!
Yves van Kempen Trefwoord: allochtoon
Krijn van der Hoofd Mijns ondanks
Jan de Ruijter Mag het raam open?
Leo Prick De bureaucraten
Cyrille Offermans Ontdekking van de wereld
Joke Linders en Gerard de Vriend Kinder- en jeugdliteratuur in het voortgezet onderwijs 13
Jacq Vogelaar Bij stukken van een roman van Gerhard Roth
Gerhard Roth Uit de schriften van Franz Lindner
Willem van Toorn Over Bogdan Bogdanović
Bogdan Bogdanović De vervloekte bouwmeester
Miroslav Holub Gedichten
Erik Menkveld Vijf gedichten
[Deel 84, achterplat]
‘Waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen’ (Ludwig Wittgenstein, 1918)
‘Wie iets te zeggen heeft, kome naar voren en zwijge’ (Karl Kraus, 1914)
‘Wat zijn dat voor tijden waar een gesprek over bomen bijna een misdrijf is omdat het een zwijgen over zoveel misdaden inhoudt!’ (Bertolt Brecht, 1938)
‘Na Auschwitz gedichten schrijven is barbaars’ (Theodor W. Adorno, 1949)
Deze roemruchte citaten hebben te pas en vooral te onpas een rol kunnen spelen dank zij het wegvallen van de context waarin ze oorspronkelijk stonden - in dit nummer worden ze in zekere zin hersteld in die context.
Het nummer bevat een dossier met fragmenten, kortere en langere teksten over stilte en zwijgen, over verzwijgen, geheime taal, de sprakeloze wereld, doodzwijgen enzovoort, van o.m. Franz Kafka, Samuel Beckett, Heinrich Böll, Francis Ponge, Lars Gustafsson, Jonathan Swift, Edgar Allan Poe, Hans Magnus Enzensberger, Michel Butor, en Peter Delpeut, Wim Noordhoek, Rutger Kopland, J. Bernlef, Elmer Schönberger.
Ten slotte een presentatie van de ‘archieven van het zwijgen’ van Gerhard Roth.