Randstad 11-12

[p. 243]

Caresse Crosby
De uitvinding van de eeuw

Op de Home Club trad ik voor het eerst op in de winter van 1913.

Op de Home Club vond ik diezelfde winter ook de bustehouder uit.

Toen ik mijn debuut maakte werden meisjes ingeregen in een soort bewapening van baleinen en rose snoerwerk. Dit ding liep vanaf kniehoogte tot onder de oksels. Over de bovenkant werd een corset-bedekking bevestigd die van mouseline of zijde was, hier en daar verstevigd met baleinen en kleine dopjes, welke hoog of laag zaten al naar gelang er avondkleding gedragen werd. Dit soort kledingstukken moest voorgoed worden weggewerkt, vastgemaakt of onzichtbaar worden gemaakt als men naar een party moest en ze knelden verschrikkelijk. Als men in die tijd gevreeën had, kon men nooit ver gekomen zijn, want men moest al heel wat wringen om een vinger onder de corsetbedekking te krijgen.

Het motief voor mijn uitvinding was niet zozeer mijn besluit om deze maagdelijke staat te verlichten, maar eerder een wens om op een aangename manier mij tijdens de dans te wenden en te keren. Dat seizoen had ik mijzelf een bleke onbeduidende Franse meid toegewezen. Marie's uren moesten samenvallen met de mijne want in die tijd liet men zich de hele avond door een meid bewaken. Hoe laat we ook dansten, ik zie nog de galerij in Sherry, Plaza of Delmonico en de eindeloze rij hologige oppasters in hun zwarte costuums, als een rij slaperige kraaien die ver boven het festijn op een draad zaten, wachtend tot hun vogeltjes het sein van vertrek gaven. Dan schudde de dienster zich wakker en strompelde naar beneden, naarde kleedkamer, om kleding op te houden en neer te knielen om de veters van de bonten sneeuwlaarzen vast te knopen en als een dreigende schaduw je onder de porte-cochêre achterna te lopen, waar de heer Sherry zelf erop toezag of elke jonge dame haar eigen

[p. 244]

rijtuig en eigen trouwe wacht had. Nooit mocht een jongen iemand naar huis brengen, tenzij hij natuurlijk een familielid was.

Op een regenachtige namiddag was ik alleen op de Home Club en herstelde ik met Marie een kransje zijden rozen die ik die avond in mijn haar zou dragen en die goed pasten bij de met rozen afgezette jurk die op bed lag. Ik herinnerde mij dat de laatste paar keer dat ik deze jurk gedragen had de oogjes van het borduursel van mijn corset-bedekking door de rozen op mijn boezem te zien waren.

‘Ik trek vanavond dat ding niet aan,’ zei ik, ‘het bederft het hele effect.’

‘Maar mademoiselle kan niet uitgaan zonder soutien-gorge,’ jankte Marie.

‘Breng twee van mijn zakdoeken,’ beval ik, ‘en een rose snoer... En breng een naald en draad en wat spelden naar mijn slaapkamer.’

Daar spelde ik voor de spiegel de twee zakdoeken schuin op elkaar en Marie naaide de rose banden aan twee punten onder mijn borstbeen. De uiteinden van de zakdoeken knoopte ik om mijn middel vast en toen Marie het begrepen had pakte zij de banden trok ze strak en maakte ze vast aan de knoop op mijn rug, daar het gewoonte was de borst zo plat mogelijk te maken zodat men niet zou vermoeden dat maagden borsten hadden. Mijn bustehouder deed dat keurig en ik had geen knopen, baleinen en haakjes meer nodig waarvan ik eerst zo'n last had gehad. Het resultaat was heerlijk. Ik kon me veel vrijer bewegen, had bijna het gevoel dat ik naakt was en in de spiegel zag ik dat ik plat en netjes was.

Die avond voelde ik me op het bal zo fris en soepel dat naderhand mijn vriendinnen in de kleedkamer om mij heen kwamen staan. Ik liet hen even kijken en legde de uitvinding uit en beloofde dat als zij de zakdoeken gaven Marie modellen zou maken voor de handel.

[p. 245]

In haar autobiografie The Passionate Tears (Alvin Redman Ltd., Londen, 1955) beschrijft Caresse Crosby een aantal van haar avonturen, waaronder de uitvinding van de brassière (soutien-gorge, bra, bustehouder, of beha). ‘Ik geloof dat mijn ijver voor uitvindingen afkomstig is uit de lendenen van Robert Fulton, uitvinder van het stoomschip, uit de familie van mijn moeder. Ik kan niet zeggen dat de beha ooit zo'n grote plaats in de geschiedenis zal innemen als het stoomschip, maar ik heb hem toch uitgevonden, en de eeuwigdurende beweging is altijd net om de hoek aanwezig geweest.’

[p. 246]

Van toen af aan droegen wij ze allemaal. Maar pas toen iemand die wij niet kenden Marie een brief met een dollar stuurde en vroeg of ze er haar een wilde sturen besefte ik dat hier winst in zat. Zo ging ik op zoek naar een patent-rechtskundige en stelde zelfs een Harvard student in de rechten op de hoogte van mijn plannen. Ik kreeg iemand's adres en Marie en ik gingen met onze modellen de heer Jones opzoeken. Hij was enthousiast; in feite zo enthousiast dat ik erop aandrong dat de bh bij Marie over haar uniform gepast zou worden en niet bij mij. Hij begreep dat, maar niettemin moet zijn verbeelding hem de baas gespeeld hebben want de volgende dag bezocht hij me al met een serie van de meest natuurlijk uitziende en tegelijkertijd meest wetenschappelijke ontwerpen die ik ooit gehad heb en hij vroeg vijftig dollar. Dat was onmogelijk; ik kon hem vijf dollar geven en meer wanneer ik het patent had gekregen. Hij stemde genereus daarin toe en vroeg me hoe het kledingstuk zou heten. ‘Het heeft geen achterkant,’ zei ik, ‘Laten we het een “rugloze bustehouder” noemen.’

Hij toog aan het werk om patent voor een corset-stuk te krijgen dat geen achterkant had, dat schuin over de borsten liep om vorm te geven en schouderbanden had om het omhoog te houden. In dat voorjaar ging ik naar Europa en verliet ik mijn advocaat die mijn wensen uit moest voeren.

Toen ik terugkeerde, hoorde ik tot mijn verbazing dat inderdaad patent was gegeven en zo begon ik in het geheim een zaakje te drijven. (De lezer zal nu wel vermoeden dat alles wat ik buiten mijn schoolactiviteiten deed geheim moest zijn, wat te wijten was aan het vooroordeel ten aanzien van de dingen die jonge dames wel of niet konden doen om wat bij te verdienen.) Ik leende 100 dollars van een bejaarde vriend, ik huurde een kamer in het district waar zich van allerlei uitbuiters gevestigd hadden en nam twee Italiaanse meisjes in dienst. Nu ik me dat herinner weet ik zeker dat zij niet alleen werden onderbetaald maar dat ze ook te jong waren; maar we maakten toch een paar honderd bh's, die in een unieke verpakking het publiek werden aangeboden.

Ik ging de heer Stern, de heer Altman en de heer Ginsberg en veel anderen opzoeken; allen kochten een dozijn op zicht, maar het was zo'n revolutionair idee dat het publiek het misschien niet zou accepteren (ik voelde me eerder een anarchiste).

Of het publiek accepteerde het idee niet, óf de verkoopsters waren niet erg genegen om ze aan te prijzen, want bijna alle produkten

[p. 247]

van mijn inspanning verkwijnden op hun planken. Daarna liet ik me helemaal meeslepen door trouwplannen en vergat ik alle zaken. Pas toen ik mevrouw Peabody was kwam in Johnny Field tegen, een van mijn bewonderaars van vroeger en toen ik hem vroeg wat hij deed zei hij dat hij ‘sieraden maakte’. Toen ik nader informeerde hoorde ik dat hij voor Warner Brothers Corset Company in Bridgeport werkte. Ik vertelde hem over mijn uitvinding en hij was zo geïnteresseerd dat ik met hem afsprak naar Bridgeport te reizen om zijn baas mijn modellen te tonen. Om kort te gaan: toen ik de Bustehouder zonder Rug en met patent liet zien bood de maatschappij mij onmiddellijk voor beide 1500 dollar. Dat aanbod leek mij niet alleen redelijk maar schitterend. Ik tekende meteen en keerde rijk naar huis terug.

Ik geloof dat Warren Brothers niet veel jaren nodig heeft gehad om vijftien miljoen of meer op te strijken met dit sieraad. Het drong pas tot me door dat Johnny een winstgevend zaakje had gedaan toen ik hoorde dat hij vijf maanden later met de dochter van de baas was getrouwd.