Terechte oproep tot staking
H. Bonset, Nooit met je rug naar de klas! Een boekje over ons schoolse schoolsysteem, Kritiese Bibliotheek, De Bezige Bij, Amsterdam, 1969
In zijn sterk op Amerikanen als Brickell en Miles geïnspireerde werk Veranderingen in het basisonderwijs noemt de didacticus prof. Van Gelder als eerste fase de analyse van de bestaande situatie en van de doeleinden van de gewenste veranderingen.
Kernpunt in deze periode is het opsporen van het ‘educational lack’. Bonsets boek is een langs emotionele weg signaleren van dat pedagogisch gat.
Ik kan vrijwel geen leraar meer als een redelijk mens zien.
Je merkt dat je altijd de janlul bent geweest. blz. 29.
De fout van een rector is dat hij er is. blz. 44.
Hoe waar. De passage waaruit dit citaat is genomen, is een van de scherpste uit het boek.
Bonset toont hier aan, dat alleen al de organische structuur iedere directeur van een school in een ruimte duwt waar de autoritaire rol het meest voor de hand ligt.
Ons Nederlandse onderwijssysteem is een apenrots. blz. 56
Zo wordt de school een bedrijf dat werft naar de gunst van de achterlijkste consument. blz. 111
Met nadruk op de emotionele methode dus. Wat mag, als je om Camperts ellendige nietsnut als nietsnut op straat werd gezet.
Nu is zo'n gevoelsmatige benadering een adekwate methode om mistoestanden aan het licht te brengen. Maar ze schiet te kort als men plannen voor de toekomst wil ontwerpen. Het gedeelte van het boek dat dit beoogt, is dan ook door zijn verregaande naïeviteit bijna briljant. Er worden hier in snel tempo niet alleen voorstellen gedaan om de organische structuur van het onderwijs te veranderen, maar ook geeft Bonset voorstellen over inhoudelijke en methodische vernieuwingen.
Toch is Nooit met je rug naar de klas! een buitengewoon goed boek.
Ik zou dit boek als verplichte literatuur voor iedere onderwijzersopleiding willen aanbevelen. Wellicht werden de condooms dan op een meer aangepaste manier gebruikt en zou men met dit boek in de hand meer verantwoorde redenen hebben om de rode vlag te voeren. Want gestaakt moet er worden. Dit boek roept daartoe terecht op.
J.P. Corstjens
Auteursrechtelijk beschermd