Pseudo-Bonaventura-Ludolfiaanse leven van Jesus

Van dertiendach ons Heren. Dat sevende capittel

Opten dertienden dach dat kint Jhesus hem openbaerde den heyden, als den drien coningen die heiden waren. Dese coninghen overmids der prophecien Balaams die inden Ouden Testament staet: "Het sel op gaen een sterre uut Jacob", so kenden si die sterre die hem openbaerde, want si groet van consten waren. Dese coninghen daer om quamen vanden eynden van Persen ende van Caldeen, daer die rivier Saba is, daer dat conincrijc van Saba na gheheten is. Veel

[fol. 38v]

ende grote dijnghen sijn huden overmids onsen Heer Jhesum gheschiet ende sonderlinghe bider Heiligher Kerken.

Ten eersten want die Heilighe Kerke huden inden persoen der coninghen die van heidenen vergadert waren, tot eenre bruut van hem ontfanghen is. Want inden daghe sijnre gheboerten so openbaerde hi den Joden inden persoen der hierden, van wilken Joden hoerre luttel dat woert Gods ontfanghen hebben. Mar huden so openbaerde hi hem den heyden, ende dat was die kerke der uutvercoerner, so dat dit werc van huden eyghentlike een werc is der Heiligher Kerken ende der ghetrouwer kerstenen.

Dat ander dat huden die Heilighe Kerke van onsen Heer Jhesu Cristi ghetrouwet is ende hem waerlic toe ghevoecht overmids dat doepsel dat hi op desen dach daer na over dertich jaren ontfenc. Ende daer om singhet die Heilighe Kerke nu blideliken: "Huden is die Heilighe Kerke toe ghevoecht den hemelschen brudegom". Want inden doepsel so wart die siele Cristo ghetrouwet, wilc doepsel sijn cracht vanden doepsel ons Heren ontfanghen hevet ende die vergaderinghe vanden ghedoepten sielen is die Kerke gheheten.

Dat derde want op desen dach een jaer na sijnre doepe |39)r| so dede hi dat eerste mirakel ter bruloften, daer men oec die Heilighe Kerke ende gheestelike bruloft bi verstaen mach. Die heilighe lerar Beda seit oec dat op desen dach van huden onse Heer dat mirakel vanden vijf broeden ende vanden twen visschen oec dede. Mar die Heilighe Kerke begaet huden alleen dese eerste drie miraculen. Siestu hoe groet dese dach van huden is, dien onse Heer vercoren hevet dus grote werken daer in te werken. Die Heilighe Kerke dan, want si merct dat hoer huden van horen brudegom dus veel goets bewiset is, om horen brudegom dancbaer te wesen, so verblidet si hoer ende vervrouwet ende jubileert ende hevet groten feest in desen daghe.

Laet ons dan segghen vanden eersten mirakel, dat als huden gheschiede, want vanden anderen sel wi segghen nader ordinen des levens Cristi. Dese drie coninghen, die daer beteykenen die toecomende Heilighe Kerke van den heyden, die quamen totten huseken, daer onse Here in gheboren was. Si ghinghen in ende bogheden hoer knien ende beden dat kint waerdelijc aen. Si eerden hem als enen coninc ende beden aen als enen God. Sich hoe groet was hoer ghelove, want wat wast te gheloven, dat dat cleyne kint also snodelijc in armen doeken ghewonden, mit eenre armer moeder ghevonden, in eenre verworpenre stat, sonder gheselscap ende sonder ghesinne ende sonder alle cierheit, een coninc wesen soude ende een waerachtich God, dat si nochtan beide gheloefden? Mar het was behoerlijc, dat dat heilighe ghelove al sulke leiders ende al sulke eerste beghinners hebben soude, waer of die lerar Sinte Bernaert sprect: "Wat doe di, ghi coninghen, wat doe di? Aenbede di een sukende kint in eenre armer hutten, ghewonden in armen doeken? Waen di dat hi God is? God is, als die prophete seit, in sinen heilighen tempel; Gods stoel is inden hemel, ende ghi soecten in enen snoden stalle inden schoet der moeder? Wat doet ghi dat ghi hem gout offert? Waent ghi dat hi een coninc is? Waer is sijn coninclike sale, waer is die troen, waer ist ghesinde des coninclics hoefs? En is die stal niet die sale, sijn troen die cribbe, dat ghesinde des hoefs Joseph ende Maria? Hoe sijn dese wise manne dus dwaes gheworden, dat si aenbeden een cleyn kint, dat versmadelic is beide van sijnre joncheit ende vander armoeden der

[fol. 40r]

gheenre die hem toe horen. Si sijn dwaes gheworden, op dat si wijs mochten warden".

Daer na deden si op horen scat ende offerden hem gout, wyroec ende mirre. Elc van hem drien offerde dese, alle drie na ghewoenten dier van Sabeen, bi wilker offerhande si beteykenden hem te wesen enen coninc ende enen God, mar sterflic. Ende mit groter waerdicheit ende devocien custen si sine voete. Ende als si die benedictie van hem ontfanghen hadden, neghen si hem mit groter bliscapen ende ghinghen en wech. Ende bi enen anderen weghe so sijn si ghekiert in horen rike. Ende si dienden ende glorificierden Gode vliteliken ende predicten allen menschen in horen gheslacht ende bekeerden veel menschen. Daer na als onse Heer verresen was ende een vanden apostelen ons Heren inden lande quam, so quamen dese heilighe coninghe tot hem ende worden van hem ghedoept ende worden hulpere sijnre predicacien.

Goedertierlic mach men gheloven, dat onse Vrouwe, die een minster was der armoeden ende verstont den wille haers kints, dat si al dat gout uut groter minnen der armoede in luttel daghen den armen gaf. Want als si totten tempel quam, en had si niet daer si een lam mede copen mocht

[fol. 40v]

voer hoer kint te offeren, maer si coft een paer turtelduven of ander duven. Sich die teiken der armoeden in tween dijnghen: eerst in dien dat dat kint Jhesus ende sijn moeder huden als arme lude aelmosen ontfenghen; ten anderen mael inden dat si niet daer na en stonden te vercrighen, mar dat selve dat si creghen, en wouden si niet houden. Die begheerte der armoede wies in hem ende ist dattuut wel ghemerket hebste, so wies oec in hem die diepheit der oetmoedicheit. Het sijn sommighe menschen, die hem selven snoet ende versmaet achten in horen sin ende die niet verheven en sijn in horen oghen, mar si en willen so niet wesen in ander lude oghen. Aldus en dede dit kint Jhesus, die Heer alre heren, huden niet, die anderen luden sijn ghebrec ende sijn verworpenheit woude openbaren, ende niet cleynen of luttel luden, mar groten ende veel luden als coninghen ende horen ghesellen, ende in sulken tiden ende gheval als men anxt mocht hebben datter scade of scande of soude comen. Want als die coninghen quamen om te vinden den coninc der Joden, den si gheloefden enen God te wesen, mochten ghetwivelt hebben, als si sulke armoede vanden kinde ende sijnre moeder saghen, dat si bedro\ghen

[fol. 41r]

hadden gheweest, ende so sonder ghelove ende sonder devocie en wech hebben ghegaen. Mar daer om die minre der oetmoe\dicheit dat niet en liet, ghevende ons exempel, dat wi vander oetmoedicheit niet en sceiden om enich guet dat daer schinen mochte uut te comen, ende dat wi oec leren souden willen snode ende versmaet schinen in ander lude oghen.

Want die gherechte oetmoedighe hem verblijt als hi versmaet wort, ende bedroeft hem als hi wordt gheeert, sucht in voerspoede, verblijt in wederstoet, ducht in rijcheden, wenet in weelden, wart ghecruust in hoecheden ende blide in armoeden. Hi versmaet tijtlijc lof ende alre eren acht hi hem onwaerdich. Ghevenstheit vliet hi, hi mint die waerheit, alre aertscher dijnghen verghet hi ende begheert ewighe dijnghe. Hi en bekent gheen dijnghen die der werelt toe horen, op dat hi verdienen mach dat hemelsche guet. Hem selven en pleecht hi niet te vermeten; sijn crachten of gracie, die hi hevet, en scrijft hi hem niet toe, mar bekent oetmoedelike alle gaven te wesen vander godliker guedertierenheit. Hi begheert altoes verborghen te sijn, oft wesen mocht, sonder

[fol. 41v]

scade sijns even kerstens, op dat hi niet mit enen cleynen beromen of hoverdien besmet en worde. Wie is aldusdanich? Ende wi loven hem, want hi wonderlike dijnghen in sinen leven ghedaen heeft.