Politieke balladen, refereinen, liederen en spotdichten der XVIe eeuw

Refereyn.

Ic zoude wel zot werden in mijn aude daghen,
Om dat ick al de weerelt hoore deerlick claghen
Van den prince van Oraingnen.
Wat reden dat zy hebben wildic zeer wel vraghen;
Wien hy meshaeght, hy staet wel in mijn behaghen,
Want hy es sonder melaingnen.
Gheen ootmoedigher in dees zyde van de montaignen;
Niet dan ruste en souct hy, zoo men es anschauwende.
Ontwijfelick groot onghelijck heeft dan conynck van Spaingnen
Dat hy zulck eenen goeden prince voor vyandt es hauwende.
Noyt en was hy yemand lastich oft benauwende;
Maer elc moet hem beloven van zijn weldaden.
Oynt voeren zy wel, die op hem zijn betrauwende,

[p. 142]

 

Want 't es voorwaer een prince vul van ghenaden;

 

Niet gheerne en zoude hy de catholijcke verraden,

 

Noch 't gheestelick onghelijck doen, zoo elck magh weten;

 

't Es alsoo waer als den hont de byle heeft gheëten.

 

 

 

Het lant es wel gheluckich, 't en dient niet verzweghen

 

Dattet zulc eenen fraeyen gouverneur heeft gecreghen,

 

Vry van alder malitie.

 

Niet gheerne en zoude hy de goede willen teghen;

 

Want hy es gheheel tot rechtveerdicheit gheneghen

 

En totter justitie,

 

Doende over de boose stricte punitie,

 

Principael die kercken ende cloosters pillieren.

 

Gheensins en wilt hy beletten de sacrificie,

 

't Es Hembyzens en de Dathenus ydel verzieren;

 

Al moeten zy daeromme uten lande verlogieren,

 

't Es wel besteet, zy sijn ten rechte uutgestreken.

 

Meendy dat hy zau willen in eenigher manieren

 

De Pacificatie ende zijnen eedt breken?

 

Neen hy en trauwen, zulcx en heeft noyt niet ghebleken,

 

Hy en es niet reprochierlick naer alle decreten;

 

't Es alzoo waer als den hont de byle heeft gheëten.

 

 

 

Dat men hem wilt wyten dat hy met subtylichede

 

Allomme wilde inbrynghen Religions-vrede;

 

't En zijn niet dan actretten.

 

Hy wasser toe ghedwonghen midts dat 't ghemeente dede,

 

Het was hem wel leedt dat ghebeurde in eenighe stede;

[p. 143]

 

Maer hy en coust niet beletten;

 

Heeft hy niet ghestelt catholijck in alle wetten!

 

Wie can hem berespen in alle zijn affairen?

 

Niet gheerne en soudhy sijn conscientie besmetten,

 

Oft t'onrechte uemandts goet begheeren,

 

Wat noot eyst toch dat hy de schapen zoude scheeren?

 

Hy heeft goets ghenough behuut aen zijn abdesse.

 

Gheensins en wilt hy den conynck zijn domeinen weeren,

 

Maer hout hem te doene alle bystant en addresse

 

Om dlandt te brynghen uut dese zware persse.

 

My dynckt dat hy hem in alles wel heeft ghequeten;

 

't Es alzoo waer als den hont de byle heeft gheëten.

 

 

 

Wie heeft den goeden tijt in 't landt broght voor groot en cleen

 

Dan desen ghenadighen prince alleen?

 

Hy en doet cracht noch ghewelt,

 

't Es al even goeden coop, dat ter merct compt ghemeene.

 

Die 't niet en ghelooft hevet herte van steene;

 

Men laet elck onghequelt.

 

Alle excysen, nieuwe impositien zijn afghestelt,

 

En d'aude privilegien worden gheobserveert.

 

Hans Van Cuelen en Roegeken Gheyaert heeft men om cleen ghelt;

 

Zusterkens en broêrkens laet men onghemolesteert,

 

De heretijcken hebben 't landt gheabandonneert.

 

Men weet 'er niet te spreken van eenighe Geusen;

 

Die roomsche kercke ghelijck te vooren floreert,

 

En de catholijcke en grijpt men niet meer by haren neusen,

 

Het landt es ghepurgiert van alle malheureusen,

[p. 144]

 

Noyt en heeft Vlaenderen in meerder ruste gheseten;

 

't Es alsoo waer als den hondt de byle heeft gheëten.

 

 

 

Prince. Dat gheen tyrant en es blijct in de warachticheit;

 

Gheestelick en weerlick prijst hem met goede bedachticheit,

 

Hy es zonder fallacie.

 

Gheen bloet en souct hy, maer vul alder sachticheit

 

Schuwende twisten, uproer ende tweedrachticheit,

 

Ende alle murmuratie.

 

Zoo haest als hem ghepresenteert was 's conyncx gratie,

 

Hy heeft se gheaccepteert zeer ootmoedelick;

 

Hy en staet niet naer eenighe dominatie.

 

't Es hem ghenouch dat 't landt magh wesen voorspoedelick,

 

Die hem blameren, zy doen zeer onvroedelick.

 

Wat hy doet, het es al om een beter ghedaen,

 

Zijn goetherticheit blijct zeer overvloedelick;

 

Want zonder hem het landt hadde gheheel verloren ghegaen.

 

Zeer sterckelick heeft hy jeghen de Guesen ghestaen,

 

't Es een vroom vorst, veel leghers heeft hy opghesmeten;

 

't Es alsoo waer als den hondt de byle heeft gheëten.

 

 

 

12 Septembris 1579.