Poëziekrant. Jaargang 17

[p. 30]

Gastdichter

Willy Spillebeen
Onderweg

Egypte

De macht zet zijn onsterflijkheid
met kolossale tekens uit.
Tempels vol beelden van de goden

Maar farao als hun gelijke
lijdt aan de sterfelijke kwaal
van deze zijde van de Nijl.

Hij zal maar even leven.
En alle macht wil eeuwigheid.

Daarom hij keert de werkelijkheid
om: uit mest omhoog gekropen
vliegt de tweeslachtige scarabee
naar gene zijde van de Nijl.

De macht verkondigt dat de dood
het leven is en bouwt zich daar
zijn goddelijk verblijf.

Maar welk geloof verslindt het leven
van het wriemelende volk dat hier
uit smerigheid geboren wordt
en zonder vleugels sterft
maar trots zijn stank verspreidt
de open riolen naar de Nijl
volsmijt met hetzelfde
koninklijk gebaar
waarmee het een aalmoes eist
en zijn verleden groots misprijst -
tempels zuilen beelden graven
wegzakkend in zand en vuil?

En jij die deze en gene zijde
achter jou laat zonder spijt
die ingebed in het azuur
een lange afscheidsblik
op Gizehs piramiden werpt
en dan naar Kreta's hoge bergen
naar Parnassus naar Olympus
naarglinsterende Alpen vliegt
jij bent heel even scarabee
en farao en droomt
de onmogelijke doodsdroom.

Maar later stikkend schier
neergestuikt uit het azuur
en in de grijsheid nu en hier
versomberend van migraine
sta je wankelend eerst
dan wijdbeens op de vaste grond -
misschien kan je voortaan
als dankbaar en tevreden man
beter leren sterven.

[p. 31]

Kreta

Het gaat niet om wat bestaat
geraamten van potige monsters
met voelsprieten trappengeslacht
en toekomst van overbezet hotel
niet om die miljoenen olijven
wijnstokken en sinaasappelbomen
niet om die bloemen met hun geuren.
niet om die kale bergen vol grotten
oogholten van dode goden.
niet om lawaai niet om smerigheid
en niet om het duitse kreeftevlees
dat uitgestald ligt op het strand
van de viooltjeskleurige zee.

Het gaat om wat niet meer bestaat
wouden met duizenden zuilen
van palm en cipres rode paleizen
die oprijzen met duizend pijlers
naar het azuur van de lucht
muurschilderingen en dansers
friezen frontons en metopen
naadloos samen in een gaaf geloof.

Het gaat om verlies. Om verloren zijn.

Het gaat niet om wat bestaat
niet om wat onvermijdelijk
moest komen. Het gaat om
het vergane land met zijn wouden
het labyrint waarin goden wonen
en de mensen binnendrongen
om daarin te verdwalen.
Hoe verder naar het verleden
hoe dichter wij bij de waarheid komen.

Lopend door het antieke puin
loop ik door mijn geboorteland
en ik geloof een ogenblik lang
dat niets en niemand zal sterven
omdat alles en alien zo vaak al
gestorven zijn.

En ik zie de viooltjeskleurige zee
de tijdeloze eilanden de geraamten
van grote dieren de bossen de voortijd.

Afvaart en aankomst van hier naar hier

Griekenland

Ook hier geen mysterie
dan dat van de priesters?
Nog staan de paarden
overal gezadeld
maar ze gaan niet ver
meer van huis.

Harmonisch gebleven
dit land van olijven
citrussen en cipressen
cirkels ovalen
rechten en vertikalen
met de rimpellijn van de bergen
waarachter nog blauwere bergen
die de horizon herhalen.

Dit land omgeven
door de azuren zee
en de gulden snede
van de zon met de horizon.

Dit land lang geleden
gedroomd
en droom gebleven.

Oidipous (in Amerika)

De holle weg was te smal voor twee wagens
en de oudste chauffeur nam de voorrang.
Er sneuvelde een Spiegel. Discussies.
De jongste greep ineens een geweer
en schoot zijn ‘aanrander’ neer.
Zag dat daar lag het zieltogend lichaam
van een man oud genoeg om zijn vader te zijn.
En roetsjte naar een bordeel in de stad
die tussen de bomen voorbij een viersprong
met een boskapel haar skyline had.
Zag dat hij lag naast het leeggeroofd lichaam
van een vrouw oud genoeg om zijn moeder te zijn.

Ik las in de krant dat een jonge man
zich te pletter had gereden
op een viersprong tegen een boskapel.
Had dààr misschien later de sfinks gezeten
en had hij het antwoord niet geweten
op haar raadsel omtrent de mens?