Poëziekrant. Jaargang 17

Radio

‘Horen zeggen’ Een nieuw programma van Radio 3-Woord

Muziek moet je spelen of horen spelen. Ballet moet je dansen of zien dansen. Zo nodigt ook poëzie uit tot ‘zeggen’ of ‘horen zeggen’. ‘Horen zeggen’, zo heet het nieuwe poëzieprogramma van BRTN-Radio 3, een produktie van Stan Milbou. Doel van het programma: poëzie vertolken voor attente luisteraars, zodat die achter de woorden de boodschap van de dichter kunnen ontdekken.

‘Er staat niet wat er staat’. Er staat méér dan er staat. De woorden van een gedicht, de noten van een muziekstuk, de tinten van een schilderij wijzen de weg naar een impliciete inhoud, ingeplooid in tekst, klank of kleur. Het komt er voor de lezer, de luisteraar, de beschouwer op aan die onderliggende werkelijkheid te herkennen. Maar daar bestaat geen vaste werkwijze voor. Het is integendeel een heel persoonlijke zaak.

Als wat er staat te concreet is, dan voelt de beschouwer zich een vreemde en blijft hij onberoerd. Het poetisch karakter van een gedicht wordt bepaald door het ‘wit’ dat erin zit. De verzen, de strofen, de stijlfiguren bestaan niet op zichzelf, maar dragen een diepere inhoud met zich mee. Wie een gedicht leest of vertolkt, gaat op zoek naar die inhoud. De vertolker moet de dichter kunnen horen, en hem in timing, klank en ritme aan zijn publiek laten horen. Hij doet wat een musicus doet met een partituur. Hij zegt niet zomaar zichzelf: er staat wat er staat! Alleen de belichting staat er niet. De zegger heeft als taak spotlicht te zijn, spreekbuis, ‘his master's voice’.

In ‘Horen zeggen’, de opvolger van ‘Luister’ op Radio 3, staat elke week een dichtbundel in de kijker en leest een dichter uit eigen werk (fragmenten of gedichten uit een recente publikatie). Het derde onderdeel van het programma verschilt van week tot week:

- eerste woensdag van de maand: gedichten op verzoek van luisteraars (zoals vroeger);

- tweede woensdag: commentaar van een lezer bij zijn lectuur van een pas verschenen bundel;

- derde woensdag: montage van gedichten en (eventueel voor de gelegenheid gecomponeerde) muziek;

- vierde woensdag: radiofonische, door gedichten geïnspireerde klank- en | of muziekatmosfeer;

- eventuele vijfde woensdag: verhaal uit een pas verschenen bundel. ‘Horen zeggen’ is er vanaf april elke woensdagavond van 23.05 tot middernacht. Hoort! Zeg het woord | voort!

Programma voor april: 7 april: 1. Bundel: Rechterschoenen, Remco Campert (Stem: S. Milbou). 2. Dichter: Guillaume Van der Graft. 3. Verzoek van de luisteraar (Stemmen: F. Lesage, K. Nijs)

14 april: 1. Bundel: Reisgeld, Miriam Van hee (Stem: K. de Bruycker). 2. Dichter: Guillaume Van der Graft. 3. Uitgelezen: Marcel Heyndrickx (Stem: S. Milbou -Gesprek: B. Stouten) 21 april: 1. Bundel: Obscene gedichten, Arthur Rimbaud (Stem: K. Nijs). 2. Dichter: Liliane Wouters. 3. Montage: De middag van een faun, Stephane Mallarme. (Stem: S. Milbou - Realisatie: J.P. Rondas)

28 april: 1. Bundel: Geboorte werd hem zijn dood: Samuel Beckett (1906-1989), teksten van Samuel Beckett. (Stem: S. Milbou). 2. Dichter: Miriam Van hee. 3. Radiofonie: Echo's gebeente, Samuel Beckett (Stem: S. Milbou - Regie: M. Ketelbuters - Techniek: W. Weis).