Poëziekrant. Jaargang 15

Kort

Florissant Flevoland

In Vlaanderen zijn cultuursubsidies zelfs met de hulp van gesofisticeerde radars en high tech-nachtkijkers zo goed als nergens te bespeuren, terwijl (would be-)cultureel Nederland met tonnen subsidies platgegooid wordt. Het daardoor ontstane puin wordt onder het eufemisme ‘het tweede circuit’ weggemoffeld. Intussen is het bijvoorbeeld mogelijk dat het honderdzestig prachtig verzorgde bladzijden tellende In het vizier (1991), verlucht met vierkleuren-reproducties van kunstwerken, amper 370 frank kost. De paradox is dat deze bloemlezing met werk van Flevolandse auteurs en kunstenaars die schamele kostprijs lang niet waard is. Alle eenentwintig verzamelde auteurs, van H. de Bondt (die het wel al te bont maakt) tot de onterecht met een veelbelovende naam gezegende Wim van de Woestijne, helpen de lezer aan een gezonde afkeer van Flevoland. Dat kan toch nooit de bedoeling van het provinciebestuur geweest zijn. (Bart Vanegeren)

Zie hoe eenvoudig

Poëzie als gebruiksaanwijzing. Het klinkt vreemd en als je de gedichten leest, is het ook wel even wennen. Want wie zich verwachtte aan spelrijmpjes, strijd- of protestliederen, toch ook op daden gerichte poëtische vormen, vindt hier toch wel iets helemaal anders. De bundel bestaat uit korte tekstjes met een expliciet appelerend karakter. Elk vers is een oproep, eigenlijk een oproep om de werkelijkheid poëtisch te benaderen. Dat is hier dan een benadering met durf, originaliteit en voldoende openheid om anders te zien, iets anders te doen dan wat er van je verwacht wordt. Alles wordt telkens met een grote vanzelfsprekendheid gepresenteerd. Zie hoe eenvoudig! Maar dat is bedrieglijk natuurlijk. Gooi een fles met een liefdesbrief in de glasbak en wacht op een wonder. Denk aan je nooit geboren broertjes en zusjes, zoen de stoel en aai de ijskast, schrijf iets onleesbaars, telefoneer naar onbekende nummers, neem alle tijd van de wereld, maak een diepe buiging voor de tijd, verdwijn op een dag....

Het bevreemdende, soms nonsensicale van deze oproepen wordt op een even eigenzinnige als speelse manier door Joep Bertrams in tekeningen uitgedrukt. Stuk voor stuk voegen ze een aparte, gedurfde interpretatie aan de gedichten toe en nemen ze aldus deel aan het scheppingsproces. Om de doe-functie in zijn teksten te realiseren, trekt Jos van Hest heel wat retorische registers open. Het meest opvallend zijn de imperatieven die in elk vers terugkomen. Maar ook herhalingen - vooral dan anaforen -, retorische vragen en contrastieve slotregels zijn bouwstenen voor deze gedichten. Het is alleszins een merkwaardig en origineel geheel. En toch laat het me onbevredigd. Het lijkt wel alsof de auteur de eigenlijke poëzie rakelings voorbijscheert. Hij roept op tot het poëtische, maar roept zelf zelden poëzie op. (Jan Van Coillie)

Jos van Hest, Zie hoe eenvoudig, Holland, Haarlem, 1990, 32 p., fl. 9,90; 198 fr.