Pharmacopaea Amstelredamensis, of d'Amsterdammer apotheek

in welke allerlei medicamenten, zynde tot Amsterdam in 't gebruik, konstiglyk bereid worden

Sectio VI. Van de Antidoten en Opiaten.

Theriaca Andromachi Senioris.

Recipe Rad. iridis Florentinae, unc unam & sem.

Costi odorati,

Pentaphylli,

Rhapontici, oft Rhabarbari,

[p. 109]

Zingiberis aa drach sex.

Gentianae,

Acori die hier te lande wast,

Meu athamantici.

Phu ofte valerianae, aa unc. sem.

Aristolochiae tenuis drach. duas.

Agarici albi & levis.

Cinamomi aa unc. unam & sem.

Cassiae ligneae drach. sex.

Fol, scordii cretici, of de hierlandse unc. unam & semis.

Dictamni creticae

Calaminthae montanae,

Marrubii,

Schaenanthi, aa drach sex.

Chamaedryos,

Chamaepytios,

Lauri, voor Malabathrum.

Polii Montani albi, aa unc sem

Piperis Albi,

Nigri, aa drach. sex.

Longi, unc tres.

Bacc. Juniperi, versch, voor carpobalsamum,

Caryophylli plinii voor Amomum aa unc. sem.

Flor rosarum rubr. unc. un. & sem.

Croci Brittannici,

Staech arabicae aa drach. sex.

Centaurii minoris. dr. duas.

[p. 110]

Sem Buniadis ofte Napi, unc. unam. & sem

Petrios. Maced. veri dr. sex.

Ammios,

Anisi,

Cardamomi minoris,

Foeniculi,

Hyperici,

Seselios Massiliensis,

Thlaspios. aa unc sem.

Dauci cretici, drach. duas.

Spicae nardi ind drach sex.

Celticae unc sem.

Opii praeparati, unc. tres.

Succi glycyrhizae, unc. unam & sem.

Hycocystidis,

Acaciae,

Styracis calamitae sincerae,

Gummi arabici Vermiculati,

Sagapeni, aa unc. sem.

Opopanacis,

Galbani,

Bituminis Judaici, aa drach. duas

Myrrhae,

Terebinth Cypriae, aa dr. sex

Boli armen. ver. voor terra lemnia

Chalciditis, gebrand tot die asgrauw word, aa unc sem.

Castorei, drach duas.

Olei Nucis Moschatae exp. voor opobalsamum, unc. unam & sem.

[p. 111]

Trochis. Scillitici. unc. sex.

Viperini.

Magmatis hedychroi, aa unc. tres.

Vini Canarini generosi q.s.

Mellis Narbonensis, dry maal soo veel als het gewigt van bovengeschrevene bedraagt.

De honig wel geschuimt zynde, en haar dikte hebbende, roert men daar onder de olie van Note moscaten, welke daar in door de Warmte komt te smelten, daar na de fijn gevreven Chalcitis, ten derden neemt men de Opium, Succus Glycyrhizae, Hypocystidis en Acaciae, in de Canarie wyn gesmolten, en tot een bequame dikte uitgerookt zijnde, werd dan mede al warm onder de honig geroert. Ten vierden, smelt men ook de Opopanax, Galbanum, Myrrha en Sagapenum met de selfde wyn, gesuivert en tot haar bequame dikte gekookt zijnde, smelt men daar de Cyperse terpentijn onder, hier schept men dan een lepel of twee honig by, om wel onder een te mengen: welke dan op het laatste onder de honig geroert werd, wanneer die nog ruim lau is, anders schiften de Gommen. Dit gedaan zynde werden d'andere poederen daar allenkskens onder geroert, 't welk de Theriaca is.

De Theriakel is een goed middel om te doen sweeten, voornamentlijk in koude gebreken, is seer pyn-stillende en wind-brekende bequaam tegen alle fenynige pest en

[p. 112]

besmette logt, verwarmt de maag en d'ingewanden, stilt het kolijk van onder en van boven ingegeven. Uyterlyk is sy zeer discutierende.

Van een half scrupel tot vier scrupels wertse gemeenlyk gebruikt: maar d'eerstgebooren en jonge kinderen, geeft men die by greinen in.

Wyl de zelve van de Drogisten en land Apotekers so seer vervalst werd, werd hy van de voorsigtige Doctoren so seer niet meer voorgeschreven, want de drogisten doen'er alteveel honig by, of sy makense uit onnutte kruiden, daarom moet elk Apotheker die selfs maken. Ook behoeft men sulke opereusen Theriaca niet te hebben, vermids men met weiniger ingredienten doen kan 't geen alle de Theriaken konnen doen.

Mithridatium Damocratis.

Recipe Rad. Costi odorati, unc. unam.

Gentianae drach. quinque.

Acori Veri,

Asari,

Phu, oft Valerianae aa drach. tres.

Meü Athamantici, dr. duas & sem.

Zingiberis.

Cinamomi, aa drach. decem.

Cassiae ligneae, drach. septem.

Fol. Lauri voor Malabathrum,

[p. 113]

Schaenanthi aa unc unam.

Polii montani albi.

Scordii cretici, of de hierlandse, aa drach. septem.

Dictamni creticae drach. quinque.

Flor. Croci Brittan. drach. decem.

Staechadis Arabicae: un. unam.

Rosarum Rubr. drach. quinq.

Agarici albi & levis,

Spicae Nardi Indicae aa drach. decem.

Celticae drach. quinque.

Bacc juniperi voor Carpobalsamum.

Piperis albi aa drach. septem.

Longi unc. unam.

Sem. Thlaspios, drach decem.

Seseleos Massiliensis unc unam.

Dauci cretici drach septem.

Petroselini Macedonici veri,

Cardamomi minoris.

Foeniculi aa drach quinq.

Anisi tres

Hyperici, dr. duas & sem.

Myrrhae electae,

Thuris masculi aa drach. decem.

Styracis calamitae sincerae,

Galbani,

Opopanacis, aa unc. unam.

Sagapeni drach. tres.

Olei Nucis Moschatae expressi voor opobalsamum,

Succi hypocistidis aa unc. unam.

[p. 114]

Acaciae, drach duas & sem.

Bdellii, drach. septem.

Gummi Arabici vermiculati,

Opii praeparati aa drach.quinque.

Castorei unc. unam.

Ventris scinci, drach duas & sem.

Troch. Cypheos, drach septem.

Vini canarini generosie, q.s.

Mellis narbonensis, drymaal so veel als het bovenschrevene weegt.

De wyse van maken, kragten en gifte zyn al de selfde, als in de Theriaca gesegt zyn, alleen dat men dese meer aan de Vrouwen geeft.

Diascordium Fracastorii.

Recipe Rad Zingiberis, drach. duas.

Bistortae,

Gentianae,

Tormentillae,

Cinamomi,

Cassiae Ligneae,

Fol. dictamni creticae, aa unc. sem.

Scordii sicc.

Flor. rosar. rubr. unc. unam.

Piperis longi,

Sem acetosae.

Styracis calamitae,

Galbani,

Gummi arabici vermiculati, aa unc. sem

Opii depurati, drach. duas.

[p. 115]

Boli armenae verae, unc duas.

Vini generosi canarini q.s.

Mellis despumati albi lib. tres.

M. F. s.a. Opiatum.

De Galbanum en Styrax werd met Canary wijn gesmolten, en tot een dikte gekookt, alsoo doet men ook met Opium. De honig, dan nog warm zijnde, werd daar den opium onder geroert, en nog ruim lauw sijnde, de andere gommen, onder welke eerst een weinig honing is geroert, op datse so ligt niet souden schiften: daar na roert men daar de overige poederen onder.

Dese is soo heet niet om te doen sweeten als de Theriakel of Mithridaat, en wert minder vervalst, en kan in de selfde gelegentheden gebesigt werden.

De Dosis is ook de selfde, maar de eerstgeboren kinderen geeft men die by greinen.

Theriaca Deatessaron Mesuae.

Recipe Rad. Aristolochiae rotundae,

Gentianae,

Bacc. Lauri,

Myrrhae, aa unc. duas.

Mellis despumati libr. duas.

M. F. Electuarium.

De Myrrha wert alleen gevreven en onder de andere poeders gemengt, en onder de honig geroert.

[p. 116]

Is een goed middel voor een verkoude maag, breekt koors, de winden, en bevordert de stonden en het baren.

Dosis van een half drachme tot vier scrupels.

Confectio Alkermes.

Recipe Syrupi Granorum kermes van Mompeliers of Lion, libr. duas sem.

Warm gemaakt sijnde, doet daar by

Ambrae griseae, klein gesneden, drach. duas.

De amber gesmolten sijnde, stroit daar in de volgende poederen.

Ligni aloes,

Cinamomi, aa drach. sex.

Lap. Lazuli pp.

Margaritarum pp. drach. duas.

Fol. auri drach. unam.

F. s. a. Electuarium.

Het gout wert niet onder het poeder gemengt, maar onder de confectie grofjes omgeroert.

Dese wert gemeenlijk gebruikt om het hert te sterken, en de geesten met het bloet te verquikken, maar is veel te swak, voornamentlijk wanneerse de ambergrijs daar uit laten, maar 't sou niet vreemt zijn daar eenige droppelen Olei cinamomi en Caryophyllorum by te mengen, 't welk meerder verquikkinge sal by brengen: of dat men de selve olien met Sal. succini volatile, mengt

[p. 117]

en met een cordiale brandewijn uitrekt.

De Dosis is tot een drachme in eenige hart-sterkingen.

Confectio Hyacinthorum.

Recipe Hyacinthorum,

Coralli rubri, aa unc. sem.

Boli armenae verae, unc. unam.

Granorum Kermes

Rad. Tormentillae

Dictammi albae

Sem. acetosae

Limonum

Portulacae

Flor. rosarum rubr.

Croci,

Santali albi, citrini, rubri.

Rasurae eboris, aa scrup. quatuor.

Cornu cervi, drach. tres.

Sapphiri,

Smaragdi,

Topasii,

Margaritarum,

Serici crudi,

Folior. auri,

argenti, aa scrup duos.

De gesteenten werden besonder gevreven, en onder de andere poeders gemengt, daar mengt men dan soo veel Syroop van limoenen by, dat het een bequaam Electuarium kan werden: waar onder dan het goud en zilver grofjes gemengt wert.

[p. 118]

Dese confectie segt men mede hartsterkende te zijn, is goet in braken, swakke maag, en allerlei bloet en buik-loop te stoppen, voornamentlijk in ziekten die uit een suur bestaan.

Men mengt de selve onder eenig water of onder een bolus tot een drachme.

Philonium Mesuae.

Recipe Sem. Hyoscyami albi

Piperis albi, aa drach. viginti.

Croci, drach. quinque.

Rad Pyrethri

Spicae Nardi indicae,

Castorei aa drach. unam.

Honig soo veel als het poeder dry maal weegt, wel geschuimt en tot een genoegsame dikte gekookt zijnde, roert daar onder Opii in wat azijn gedissolveert tien dragmen; dit gedaan zijnde, mengt daar het poeder onder.

Men gebruikt het in de buik-pijn, colijk en winden, stilt ook de pijn in de lijfmoeder, hooft en andere plaatsen meer: is ook goed in alle koude ziekten.

Dosis in kinderen met greinen en in ouden tot een drachme en vier scrupels.

[p. 119]

Requies Nicolai.

Recipe Flor. Rosar. rubr.

Violarum, aa drach. tres.

Sem. Hyoscyami albi,

Lactucae,

Papaveris albi,

Portulacae,

Psyllii, Scariolae,

Cort. Rad. Mandragorae,

Opii Praeparati, Zingiberis,

Nucis moschatae,

Cinamomi, aa drach. unam & sem.

Santali albi.

citrini,

rubri,

Spodii ex ebore usto,

Tragacanthi, aa scrup duos.

Mellis despum, soo veel als het bovenschreve dry maal weegt.

M. F. Opiatum.

De honig sijn behoorlijke dikte hebbende, mengt daar onder den opium in wat asijn of wijn ontdaan zijnde, en daar na de poeders.

Dit gebruikt men veel voor kinderen die niet slapen konnen eerst met greinen, en daar na met een half scrupel. In oude luiden tot een drachme en vier scrupels.