In den beginne
Heel Literaturije in rep en roer. Niet zozeer vanwege de oprichting van weer een nieuwe uitgeverij, zelfs niet vanwege de veedieverij waarmee die zich gevestigd heeft, maar vooral vanwege één zinnetje in het persbericht van de oprichters. Uitgeverij Nieuw Amsterdam wil zich positioneren in een multimediale omgeving. Dat was de tweede keer in een paar maanden dat een uitgeverij lonkt naar vernieuwing. Eerder liet Foreign Media Group's uitgeefhuis Pimento ook al weten niet in boeken maar in literaire rechten te handelen, uit te geven in de vorm van boeken, films, games en audiobooks (luistercd's). Staan we aan de vooravond van een literaire revolutie of willen de nieuwkomers gewoon graag hun bestaansrecht temidden van de oude uitgeverijen rechtvaardigen met loze beloften?
Gelet op het gezapige zootje schrijvende televisiehoofden dat Pimento en Nieuw Amsterdam tot nu toe tot hun fondsen rekenen, zie ik hen nog niet boldly gaan waar no man has gone before. Voorlopig reikt de ‘revolutie’ niet verder dan het uitgeven van boeken met een verruimd afzetgebied, al dan niet met gratis voorlees-cd.
Die audiobooks zijn natuurlijk niks nieuws. Al decennialang lezen vrijwilligers ze voor, eerst op cassettes nu op cd's, voor het blindeninstituut. Er zijn ook schrijvers die hun eigen werk voordragen op cd. Vooral bekende kathederdichters als Remco Campert en Antjie Krog of gemankeerde acteurs als Kees van Kooten en Adriaan van Dis maken er een fraaie performance van. Van artiesten is bekend dat ze graag naar audiobooks luisteren, 's nachts na een optreden op weg naar huis.
In Amerika is het genre al langer uit het gehandicaptencircuit gehaald. Dat is de markt die Nieuw Amsterdam voor ogen heeft. Geschatte omzet in de VS vorig jaar: 800 miljoen dollar. Zie audiobooks.com, met vele honderden luisterboeken op voorraad, sommige zelfs voorgelezen door acteurs als Brad Pitt, Julia Roberts en John Travolta. Dat moet in Nederland ook kunnen. Al geloof ik niet dat je er ook veel niet-lezers mee zuit bereiken. Zwagerman, zelf ook geen slappe mompelaar, liet zijn bundel Roeshoofd hemelt op cd voordragen door Hans Teeuwen, een man met het juiste gevaarlijke schizofrene timbre.
Ook de prachtige voordracht van Esther Gerritsen, niet voor niets gediplomeerd dramaschrijfster, leent zich goed voor een luister-cd.
Een stap verder, want met alleen een luister-cd doe je de mogelijkheden te kort, is beeld. Zo zou je het voorlezen van DBC Pierre's Vernon God Little kunnen onderbreken met fragmenten uit de gelijknamige toneelversie.
Of je brengt een totaalpakket op de markt, bijvoorbeeld van de jonge J.T. LeRoy, zijn verhalen over de onderste onderkant van Amerika zijn populair onder acteurs en popartiesten. Met de hulp van zijn beroemde fans moet een unieke dvd/cd-rom te maken zijn, met audio en autocue, afgewisseld door filmpjes, animaties en soundscapes. Met als extra's een interview met de schrijver en een making of. Alleen de geurstrips ontbreken nog. Maar je mag ook gewoon deze Passionate lezen en vertrouwen op je eigen verbeelding.
Richard Dekker
tijdschrift@passionate.nl
Auteursrechtelijk beschermd